Ile państw jest na świecie?

2008-01-19 13:17

Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta, podobnie jak definicja państwa.

Są na świecie duże terytoria mające swoją ludność, język, flagę i hymn, ale niebędące państwami. Jest też "państwo z przypadku", wystawione na sprzedaż.

Kraj skrajnie skrojony

Sealandia to "księstwo" leżące na Morzu Północnym na betonowej platformie przeciwlotniczej mającej wymiary 40x140 m. Powstało przez lukę w prawie międzynarodowym, kiedy emerytowany oficer brytyjski, powołując się na przepisy o porzuconej własności, ogłosił zajętą przez siebie platformę Księstwem Sealandii. Ma ono własną konstytucję, flagę, godło, hymn, a nawet walutę - dolar sealandzki. Choć formalnie nie zostało uznane przez żaden kraj, stosowane są wobec niego przepisy prawa międzynarodowego. Przed rokiem właściciel państwa na platformie wystawił je na sprzedaż.

Suwerenność rachunkowa

Dzisiaj ponad 190 państw świata z całą pewnością można nazwać suwerennymi. Najwięcej spośród nich leży w Afryce, bardzo dużo w Azji i Europie. Świat jest nierównomiernie "pomalowany w łatki". Najbardziej wzorzysta jest mapa polityczna Europy, co oznacza, że nasz kontynent ma największą długość granic państwowych w przeliczeniu na jednostkę powierzchni.

Rozmienić na drobne

Liczba państw stale rośnie. XX wiek przyniósł więcej niż jej potrojenie. 107 lat temu na świecie było 55 państw, w 1923 roku - 73, 50 lat później 150, w 1988 - 169, a DZISIAJ JEST ICH 193.

Najwięcej afrykańskich - 53, 47 azjatyckich, 43 europejskie. Nazwy największej liczby państw na świecie - aż 22 - zaczynają się na literę "S".

W Ameryce Południowej na mapie politycznej niewiele zmieniło się od lat 20. XIX wieku i właśnie dlatego nie ma tam państw małych. Za to dużo nowych państw powstało w Afryce i Azji. Sztuczne granice zostały usunięte pokojowo lub niepokojowo i powstały odrębne suwerenne państwa. Ze względu na ziszczenie wielu dążeń niepodległościowych rok 1960 nazwano "Rokiem Czarnej Afryki".

Oprócz suwerennych istnieją państwa nieuznawane, takie jak Turecka Republika Cypru Północnego czy Abchazja. Są też terytoria zależne, jak Kajmany będące terytorium Wielkiej Brytanii czy Saint-Martin przynależące do Francji. Terytoriów zależnych jest na świecie aż 67.

Dużo małych, mało dużych

Państw wielkich, o powierzchni ponad 3 mln km kw., jest tylko 7, ale zajmują prawie 40 procent lądów. Aż 45 procent liczby wszystkich państw to państwa, których powierzchnia jest co najmniej 30 tysięcy ra-zy mniejsza: nie przekracza 100 tys. km kw.

W Europie poza dużą liczbą państw małych są też tzw. minipaństwa, jak np. Watykan, Monako, Liechtenstein czy Andora. Minipaństwami azjatyckimi są Malediwy i Bahrajn, minipaństwo afrykańskie to Seszele. W Oceanii leżą państwa, których powierzchnia nie przekracza tysiąca km kw. Są to np. Nauru, Tuvalu, Federalne Stany Mikronezji.

Stare i upadłe

W starożytności i średniowieczu w Afryce istniało sporo państw, których nazwy znane są dzisiaj głównie historykom i archeologom. Np. starożytna Kerma, średniowieczne Nupe, Boru czy Songhaj podbity w XVI wieku przez Maroko, albo przedkolonialne państwo Monomotapa.

Co ciekawe, w Afryce, na terenie dzisiejszego Zairu, istniało niegdyś państwo... Kuba. Było też dawne Kongo, które leżało w nieco innym miejscu niż dzisiejsze.

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki