Pogoda dla zapobiegliwych

Czy warto oszczędzać? Czy oszczędzanie się opłaca?

- Nikt - ani osoba indywidualna, ani przedsiębiorstwo czy też jednostka samorządu terytorialnego lub związek komunalny - nie jest w stanie zrealizować większych programów gospodarczych czy sfinansować własnych aspiracji bez oszczędzania, a w praktyce - bez oszczędzania oraz bez korzystania z nadwyżek oszczędności zgromadzonych przez innych partnerów.

W praktyce pomyślność każdego społeczeństwa oraz każdej rodziny w ogromnej mierze jest oparta na oszczędzaniu. Oszczędzanie jest niezbędne, a szczególnie pożądane wówczas, kiedy mamy do czynienia ze stabilną polityką makroekonomiczną. By ludzie chcieli oszczędzać zarobione środki finansowe, muszą mieć poczucie, że oszczędzanie ma sens. Perspektywa wejścia Polski do strefy euro może to przekonanie znacząco wzmocnić.

Jakie są najpopularniejsze formy oszczędzania?

- Nie siląc się na książkowe definicje, przez oszczędzanie możemy rozumieć gromadzenie środków na rachunkach bankowych oraz gromadzenie środków w domu - które nie jest formą oszczędzania najbardziej rozsądną. Oszczędzanie może mieć również charakter angażowania części środków w instrumenty finansowe emitowane przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, czasami przez przedsiębiorstwa. Wiele z tych instrumentów ma zapewnione gwarancje Skarbu Państwa albo gwarancje innych instytucji. Wreszcie oszczędzanie albo, mówiąc precyzyjniej, instrumenty oszczędnościowe oferują firmy ubezpieczeniowe oraz fundusze inwestycyjne. Możemy również oszczędzać poprzez nabywanie nieruchomości. Dla osób, które posiadają większe zasoby oszczędnościowe, instytucje finansowe, a w szczególności banki oferują różne produkty, pozwalające na zróżnicowanie kierunków oszczędzania i inwestowania. Dzisiaj każdy bank na rynku polskim jest w stanie zaoferować kilka programów oszczędzania, zarówno tych stabilnych, jak i łączących się z pewną dozą ryzyka.

Czy Polacy są oszczędni, czy też coraz częściej żyją na kredyt?

- Skłonność do oszczędzania w Polsce sukcesywnie wzrasta. Jest to uwarunkowane wzrastającym poziomem życia. Jednak należy pamiętać, że natura non facit saltum, natura nie czyni skoków, proces wzbogacania społeczeństwa i posiadania do dyspozycji pewnych nadwyżek finansowych, które mogą być przeznaczane na oszczędności, jest długotrwałym procesem. Polacy są w takiej fazie, w której wiele osób stoi w pewnym konflikcie. Chcąc szybko zrealizować swoje aspiracje życiowe, Polacy często zaciągają kredyty, przeznaczając nadwyżki finansowe na inwestycje i zakupy konsumpcyjne. Sądzę jednak, że wraz z rozwojem gospodarczym oraz wzrostem poziomu życia coraz więcej Polaków będzie chętniej oszczędzać. Porównując poziom oszczędności Polaków z innymi krajami, musimy pamiętać, że nasze dochody są na poziomie 54 proc. przeciętnych dochodów obywateli tzw. starej Unii Europejskiej.

Wielkim programem oszczędnościowym oraz inwestycyjnym, jaki obecnie jest realizowany w Polsce, jest program gromadzenia środków w Otwartych Funduszach Emerytalnych. Skala zgromadzonych środków w funduszach emerytalnych z jednej strony stanowi o wysokości przyszłych dochodów przyszłych emerytów i rencistów, ale z drugiej strony efektywność inwestowania środków przez instytucje zarządzające Otwartymi Funduszami Emerytalnymi będzie rzutowała na wysokość dochodów uzyskiwanych przez emerytów.

Dziś chętnie inwestujemy też pieniądze - zyski funduszy inwestycyjnych też kuszą Polaków. Dlaczego nie powinniśmy zapominać o lokatach bankowych?

- Zarówno na rynkach dojrzałych, jak i na rynkach rozwijających się lokaty bankowe odgrywają znaczącą rolę dlatego, że są lokatami bezwzględnie gwarantowanymi przez specjalne fundusze chroniące depozyty oraz są chronione przez państwo przez funkcjonowanie odpowiedniego nadzoru, systemu licencjonowania banków, a także całego systemu zabezpieczeń sektora bankowego. Decydując się na oszczędzanie swoich środków, musimy znaleźć optymalną regułę własnego oszczędzania oraz kompromis między oszczędzaniem w formie bardziej ryzykownych instrumentów, jak i tych stabilnych, pewniejszych, oferowanych przez polski system bankowy.