Przewlekła białaczka limfocytowa – nowotwór osób starszych

Według najnowszych danych Narodowego Funduszu Zdrowia z 2015 r. w Polsce cierpi na nią ok. 10 tysięcy osób. Długo nie daje znaku Przewlekła białaczka limfocytowa przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów, przez co najczęściej wykrywana jest podczas rutynowych badań. – Jeśli w naszej morfologii wystąpi jakaś anomalia, jakiś wynik jest niezgodny z normą, idźmy do lekarza. Niepokojącym dla nas sygnałem powinien być przedłużający się ból pleców czy osłabienie organizmu. Objawem białaczki limfocytowej jest także utrata odporności i nawracające infekcje – tłumaczy dr Leszek Borkowski, prezes Fundacji „Razem w Chorobie".

Przewlekła białaczka limfocytowa - co to za choroba?

Przewlekła białaczka limfocytowa charakteryzuje się nadmiernym gromadzeniem się nieprawidłowych limfocytów B (rodzaj białego ciałka) we krwi, szpiku kostnym, węzłach chłonnych, które z czasem wypierają zdrowe krwinki. To z kolei prowadzi do mniejszej produkcji przeciwciał odpornościowych, czego następstwem jest obniżona odporność organizmu i dalszy postęp choroby. Przyczyny przewlekłej białaczki limfocytowej nie są znane. Z pewnością znaczenie mają mutacje genetyczne, które wykrywane są u ok. 80 proc. chorych. Odnotowano także wiele przypadków rodzinnego dziedziczenia choroby.

Liczy się każdy dzień

Pozytywne przy tej chorobie z pewnością jest to, że ma ona różne oblicza i nie zawsze wymaga podjęcia natychmiastowego leczenia. Jednak jest grupa pacjentów z agresywną postacią przewlekłej białaczki limfocytowej- z mutacją krótkiego ramienia chromosomu 17 p, w przypadku których rokowania są bardzo złe, a przeżycie może wynosić nie więcej niż trzy lata. – Mutacja ta prowadzi do niedoboru genu TP 53, takiego „anioła stróża", produkującego pewien rodzaj białka. Brak tego białka może powodować oporność na leczenie –tłumaczy dr Leszek Borkowski. – W przypadku tej grupy chorych, mimo iż wdrożone jest leczenie, rak zachowuje się tak, jakby pacjent w ogóle nie przyjmował leków. Choroba dalej się rozwija –dodaje. Przeżycie chorych w Polsce różni się od standardów europejskich. Wskazują na to statystyki. Średni odsetek 5-letnich przeżyć pacjentów z przewlekłą białaczką limfocytową w naszym kraju jest ok. 20 proc. chorych mniejszy niż w innych krajach europejskich.

Badania krwi podstawą diagnostyki

W rozpoznawaniu choroby bardzo ważną rolę odgrywa lekarz podstawowej opieki medycznej. – Zwykła morfologia już może wiele pokazać. W krajach skandynawskich morfologią wykrywa się około 40 proc. białaczek –zwraca uwagę prof. Iwona Hus z Katedry i Kliniki Hematoonkologii i Transplantacji Szpiku Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. To podstawowe badanie, które powinniśmy wykonywać raz do roku. Nawet prywatnie, bo nie jest drogie. W ten sposób na pewno zwiększyłaby się wykrywalność choroby. Istotne jest też, aby chorzy na białaczkę szczepili się przeciwko grypie i pneumokokom. Chorzy często umierają nie z powodu białaczki, ale na skutek zwyczajnej infekcji czy sepsy.

„Życie mamy we krwi"

O tym, że przewlekła białaczka limfocytowa to poważny problem, którzy dotyka szczególnie osoby starsze, często zapomniane, mówią inicjatorzy kampanii informacyjno-edukacyjnej „Życie mamy we krwi", dotyczącej przewlekłej białaczki limfocytowej: Fundacja „Razem w Chorobie", wspólnie z Konsylium Pacjentów z Nowotworami Krwi oraz Fundacją Alivia, przy wsparciu firmy Janssen.

Objawy, które powinny nas zaniepokoić:

● bądź czujnym pacjentem – zgłaszaj wszelkie dolegliwości swojemu lekarzowi rodzinnemu;
● przynajmniej raz w roku wykonuj podstawowe badania krwi;
● wsłuchaj się w siebie, w swoje ciało – bądź uważny na głosy płynące z organizmu, objawy przewlekłej białaczki szpikowej bywają bardzo subtelne;
● nie lekceważ objawów, czyli powiększonych węzłów chłonnych, osłabienia, utraty masy ciała, poczucia zmęczenia czy częstych stanów gorączkowych bez oznak przeziębienia. Nie zakładaj, że objawy te wynikają z przemęczenia lub wieku;
● w razie niepokojących objawów zwróć się do lekarza rodzinnego. W przypadku podejrzanego wyniku lekarz POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) bądź lekarz rodzinny (lub innej specjalności) skieruje cię do poradni hematologicznej lub do szpitala w celu wykonania niezbędnych badań dodatkowych. Na ich podstawie lekarz hematolog postawi ostateczną diagnozę, wykluczając bądź potwierdzając występowanie przewlekłej białaczki limfocytowej.

Czas to największy problem dla lekarza POZ

dr Michał Sutkowski, specjalista medycyny rodzinnej i chorób wewnętrznych

Zadaniem lekarza podstawowej opieki zdrowotnej jest odpowiednia opieka nad pacjentem, słuchanie tego, na co się skarży, i dokładne badanie. Niestety, obyczaj dobrego badania pacjenta ma od kilku lat złą tradycję, bo lekarz POZ ma na to zbyt mało czasu.

Ujmijmy się za chorymi seniorami

dr Leszek Borkowski prezes Fundacji „Razem w Chorobie"

Przewlekła białaczka limfocytowa to choroba, która dotyczy głównie osób w wieku senioralnym, a choroby ludzi starszych nie są dziś medialne. Dlatego powinniśmy ująć się za nimi i dotrzeć do opinii publicznej z informacjami na temat przewlekłej białaczki limfocytowej i aktualnej sytuacji pacjentów. Pamiętajmy, że to osoby, które całe swoje życie pracowały i płaciły składki zdrowotne po to, by teraz otrzymać właściwą opiekę i wsparcie.