Jakie prawa ma niepełnosprawny pracownik

2010-01-16 5:30

Jesteś osobą niepełnosprawną, ale to nie znaczy, że nie możesz pracować, jeśli tylko nie zabrania ci tego lekarz, a twoje kwalifikacje są zgodne z wymaganiami pracodawcy. Jako niepełnosprawny pracownik jesteś otoczony w firmie specjalną opieką i masz prawo do dodatkowych ulg i przywilejów.

Pracujesz krócej, przysługuje ci dodatkowa przerwa w pracy, masz prawo do dodatkowego urlopu - to tylko niektóre twoje przywileje. Wszystko zależy od orzeczonego stopnia niepełnosprawności.

Pracujesz krócej

Jeśli masz lekki stopień niepełnosprawności

* czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.
Jeśli masz znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności
* czas pracy nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Masz prawo do krótszego czasu pracy już od następnego dnia po przedstawieniu pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności.

Uwaga!

To, że obowiązują cię krótsze normy czasu pracy, nie może spowodować obniżenia wysokości twego miesięcznego wynagrodzenia ani stawki godzinowej wynikającej z zaszeregowaniu wykonywanej pracy.

Nie możesz pracować w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.

Zakaz ten obowiązuje nawet wówczas, gdy zgodzi się na to twój pracodawca. Nie stosuje się go tylko w dwóch przypadkach:

* jeśli jesteś zatrudniony przy pilnowaniu
* gdy na twój wniosek lekarz przeprowadzający badanie profilaktyczne (lub w razie jego nieobecności lekarz sprawujący opiekę nad tobą)- wyrazi na to zgodę. Koszt tych badań ponosi pracodawca.

Masz prawo do dodatkowej przerwy w pracy

Ta przerwa jest przeznaczona na ćwiczenia, gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Dodatkowa przerwa może trwać 15 minut i jest wliczana do czasu pracy. W sumie możesz więc odpoczywać w czasie pracy przez pół godziny (15-minutowa przerwa przysługująca każdemu zatrudnionemu plus dodatkowa przerwa dla pracownika niepełnosprawnego - też 15 minut)

Przeczytaj koniecznie: Na jakie ulgi mogą liczyć niepełnosprawni

Masz prawo do dodatkowego urlopu

Tak jak każdemu pracownikowi, przysługuje ci prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 20 dni (jeśli byłeś zatrudniony krócej niż 10 lat) lub 26 dni (jeśli przepracowałeś co najmniej 10 lat). Jednak jako osoba niepełnosprawna masz prawo dłużej wypoczywać. Jeśli masz orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopieniu niepełnosprawności, przysługuje ci dodatkowy urlop wypoczynkowy wynoszący 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Dzięki temu dodatkowemu urlopowi, zwiększa się twój wymiar zwykłego urlopu wypoczynkowego -  z 20 dni do 30 dni oraz z 26 dni do 36 dni.

Jeśli pracujesz mniej niż 10 lat i urlop wypoczynkowy przysługuje ci w wymiarze krótszym niż 10 dni,  zamiast niego masz prawo do 10-dniowego urlopu dodatkowego. Prawo do pierwszego dodatkowego urlopu uzyskujesz po przepracowaniu roku od dnia otrzymania orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Kiedy urlop dodatkowy nie przysługuje

* jeśli masz prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych
* jeśli masz prawo do wydłużonego urlopu wypoczynkowego ( w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych) przysługującego na podstawie odrębnych przepisów np. urlopy dla sędziów, dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub przy pracach o szczególnym charakterze (chyba że jest on niższy niż 10 dni roboczych), urlopy dla nauczycieli.

Masz prawo do płatnego zwolnienia z pracy

Jeśli masz orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, możesz liczyć nie tylko na dodatkowy urlop, ale też przysługują ci dni wolne na załatwienie różnych spraw związanych z twoim stanem zdrowia. I co ważne, masz prawo do zachowania wynagrodzenia za te dni nieobecności w pracy. Pracodawca wyliczy ci jego wysokość tak samo, jak oblicza się ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.

Możesz wziąć sobie wolne:

* żeby wykonać badania specjalistyczne, skorzystać z zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także żeby załatwić sobie sprzęt ortopedyczny lub jego naprawę, jeżeli nie możesz tego zrobić poza godzinami pracy (np. ze względu na godziny otwarcia placówek opieki zdrowotnej).
Przepisy nie określają szczegółowych zasad udzielania przez pracodawcę zwolnienia od pracy w celu wykonania zabiegów leczniczych lub usprawniających, dlatego on sam powinien określić te zasady. Szef może cię zwolnić np. na podstawie skierowania lekarza na zabiegi. Przepisy nie określają też żadnych maksymalnych limitów dotyczących liczby dni wolnych przysługujących na wykonywanie badań czy zabiegów. Musi być spełniony tylko jeden warunek – sprawy te nie mogą być załatwione poza godzinami pracy.
* na udział w turnusie rehabilitacyjnym, na który skierował cię lekarz, pod którego opieką się znajdujesz.

W turnusie rehabilitacyjnym możesz uczestniczyć nie częściej niż raz w roku i w związku z tym przysługuje ci zwolnienie z pracy w wymiarze 21 dni ( z zachowaniem prawa do wynagrodzenia).


Wyjedź na rehabilitację

Jeśli zdecydujesz się wyjechać na turnus rehabilitacyjny, łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego (10 dni) i płatnych dni wolnych od pracy przysługujących ci w związku z udziałem w tym turnusie, nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym. Oznacza to, że twój szef ustalając, do ilu dni wolnych masz prawo w związku z wyjazdem na turnus rehabilitacyjny, uwzględni wykorzystany wcześniej urlop dodatkowy. Tak samo postąpi ustalając, ile przysługuje ci dodatkowego urlopu w sytuacji, gdy wcześniej skorzystałeś z dni wolnych wyjeżdżając na turnus. Jednak prawo do płatnego zwolnienia od pracy jest całkowicie niezależne od prawa do urlopu wypoczynkowego. Twój szef nie może więc zażądać, abyś wyjechał na turnus rehabilitacyjny w okresie urlopu wypoczynkowego.

Przepisy nakazują, by pracodawca udzielił ci zwolnienia od pracy na podstawie wniosku o skierowanie na turnus rehabilitacyjny lekarza sprawującego nad tobą opiekę. W skierowaniu musi być określony rodzaj i czas trwania turnusu Skierowanie  na turnus rehabilitacyjny powinieneś przedstawić pracodawcy w takim terminie, który umożliwi zapewnienie normalnego toku pracy w firmie. Natomiast jeśli chcesz dostać wynagrodzenie za dni wolne w związku z wyjazdem na turnus rehabilitacyjny, musisz przedstawić pracodawcy zaświadczenie wystawione przez organizatora turnusu, które potwierdzi twój pobyt i skorzystanie z tej formy rehabilitacji.

Uwaga!

Szczegółowe zasady udzielania zwolnień od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym określił Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej znajdziesz w rozporządzeniu z dnia 22 maja 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania zwolnień od pracy osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym (Dz. U. Nr 100, poz. 927).

Kto ci pomoże

Jeśli twój pracodawca nie przestrzega przepisów prawa pracy dotyczących zatrudniania osób niepełnosprawnych, powinieneś zgłosić się do Państwowej Inspekcji Pracy. To instytucja, który stoi na straży przestrzegania przepisów prawa pracy, ma prawo do nadzoru i kontroli pracodawców. Możesz również wystąpić z pozwem do sądu pracy przeciwko pracodawcy, który naruszył przepisy prawa pracy ( jesteś zwolniony z opłat i  kosztów sądowych). Pamiętaj jednak, że takie żądania przedawniają się z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Patrz też: Państwo traktuje nas jak nierobów

Pracodawca ma obowiązki

Twój  szef ma obowiązek zapewnić ci stanowisko pracy  odpowiednio przystosowane do twoich potrzeb. Musi też uwzględnić ograniczone możliwości ruchowe niepełnosprawnych pracowników, czyli dostosować zmniejszonej sprawności tych osób np. drogi komunikacyjne w firmie, schody,windy, drzwi, okna, łazienki itp.

Ważne!

Niepełnosprawny pracownik nie może być w jakikolwiek sposób dyskryminowany (zabraniają tego przepisy kodeksu pracy). Niedopuszczalne są praktyki, które mogą spowodować pogorszenie sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy m.in. poprzez ograniczenia w kryteriach przyjęcia do pracy, w dostępie do awansów czy szkoleń.

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki

Najnowsze