Jak dbać o dziecko w trakcie konfliktu i rozwodu?

Frustracja młodego człowieka może być wyrażana wprost do rodziców lub jednego z nich, lub komunikowana pośrednio poprzez problemy z nauką, rówieśnikami, apatię czy zachowania agresywne. Czasami dziecko widząc zatroskanych rodziców, nie chce sprawiać im dodatkowych problemów i unika wyrażania niepokoju. Takie zachowanie może prowadzić do zamykania się w sobie i emocjonalnej izolacji.

Klimat rozwodu

Można zaryzykować stwierdzenie, ze to nie sam rozwód jest najgorszy dla dziecka, a wydarzenia z nim związane, towarzyszący mu klimat i stany jakie przechodzi rodzina przed, po i w jego trakcie. Dziecko pragnie zachować bliską więź z obojgiem rodziców. Doskonale wyczuwa ich emocje i wrogość dorosłych względem siebie wywołuje w nim konflikt lojalności. Chce kochać oboje rodziców, nawet jeśli oni nie kochają się już nawzajem. Umożliwienie dziecku kontaktu i budowania własnego obrazu rodzica jest niezwykle ważne. Nie może się to zadziać, kiedy dziecko jest świadkiem kłótni dorosłych lub wysłuchiwania wzajemnych pretensji.

Jak wspierać dziecko w trakcie rozwodu?

Trudno dbać o dziecko i jego przeżycia, samemu przeżywając dramat rozstania. Warto wtedy pamiętać, że wysiłek włożony w pomoc dziecku w trakcie rozwodu zaprocentuje wzrostem zaufania do rodzica i poczuciem bezpieczeństwa w codziennym funkcjonowaniu. Co oznacza dbanie o dziecko w takiej sytuacji?

- Znajdź czas i miejsce do rozwiązywania konfliktów z partnerem, tak by dziecko nie było świadkiem Waszych kłótni. Pamiętaj, że kiedy buzują emocje, może być trudno ustalić nawet najdrobniejsze kwestie związane z wychowaniem, a zwyczajna rozmowa o odebraniu ze szkoły może się skończyć awanturą. U dziecka zaś może wywołać to poczucie winy i niepokój, które zaważą na jego poczuciu własnej wartości. Jeśli ustalenie kluczowych spraw jest niemożliwe, warto skorzystać z pomocy specjalistów, którzy pomogą przejść przez burzliwy etap.
- Dbaj o siebie. Znane jest powiedzenie "szczęśliwy rodzic – szczęśliwe dziecko". Co w sytuacji, gdy zamiast szczęścia, przeżywamy wściekłość, rozpacz, poczucie porażki? Warto wtedy włożyć wysiłek w zapewnienie sobie wsparcia poprzez rozmowę z bliskimi ludźmi, a jeśli istnieje taka potrzeba skorzystanie z pomocy psychologa, psychoterapeuty. Najbardziej zdrowi osobowościowo ludzie w sytuacji kryzysu i silnego stresu potrzebują oparcia na zewnątrz.
- Słuchaj dziecka. Bardzo ważne jest, by twoja pociecha czuła, że masz dla niej czas na wspólne bycie. Niektóre dzieci same prowokują rozmowę o trudnej sytuacji, inne milczą i same zmagają się ze swoimi przeżyciami. Gdy twoje dziecko należy do pierwszej grupy, warto po prostu słuchać i odpowiadać na zadawane przez nie pytania. W przypadku dziecka skrytego dobrze jest czasami otwierać rozmowę komunikatami typu "widzę, że przeżywasz nasz konflikt i jesteś smutny, chciałabym z tobą o tym porozmawiać". Jeśli dziecko podejmuje rozmowę, to dobrze, jeśli nie, nie zmuszajmy go do tego na siłę i bądźmy z nim poprzez wspólne spędzanie czasu, zabawę, wyjście na spacer. Kiedy zaś widzisz niepokojące objawy, jak np. samoobwinianie, długotrwała apatia, zachowania antyspołeczne oraz agresywne, zgłoś się po pomoc do psychologa lub psychoterapeuty dziecięcego.

Bez względu na klimat rozstania dziecko wciąż może czerpać z korzeni, jakimi są miłość matczyna i ojcowska. Warto więc włożyć wysiłek w to, by nie nastawiać dziecka przeciwko partnerowi lub jego rodzinie, pomimo że możemy mieć do drugiej strony mnóstwo żalu, pretensji i czuć głównie złość. Przenoszenie jednak tych uczuć na dziecko powoduje w nim jeszcze większe rozdarcie, dezorientację i poczucie wewnętrznego konfliktu. Były partner nadal może być dobrym rodzicem dla twojego dziecka. Pozwól dziecku mieć dziadków, wujków i czerpać z bogactwa wielu korzeni.

Rozpoznawanie motywacji

Sytuacja dziecka w rozwodzie nie jest łatwa. Uznając fakt, że rodzina to system naczyń powiązanych, należy pamiętać, że cierpi każdy jej członek. Dając sobie wzajemny szacunek i zrozumienie, wpływamy na ogólny klimat rozstania. Nim coś zrobisz w sytuacji napięcia i konfliktu, zatrzymaj się i zadaj sobie pytanie o intencję. Czy to, co chcesz przekazać dziecku faktycznie posłuży jemu i jego obrazowi świata? Pamiętaj o wsparciu dla siebie i swojego dziecka oraz zachowaniu wzajemnej autonomii. Niektóre przeżycia warto dzielić, a dla innych znaleźć odrębną przestrzeń. To także ważna nauka intymności i wspólnoty w relacji.

Autor: Martyna Pałaszewska – Psycholog, Trener, Terapeuta dziecięcy - Fundacja Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM www.razem-fundacja.org

Zobacz: 7 sygnałów, że powinniście dać sobie drugą szansę

Przeczytaj też: 5 powodów, dla których nie powinnaś wracać do swojego byłego partnera!