Ratuj swoje oczy

Jaskra jest chorobą przewlekłą i nieuleczalną. Istniejących już uszkodzeń nerwu wzrokowego nie można naprawić, ale można spowolnić lub zahamować tempo zmian i zapobiec w ten sposób utracie wzroku, gwarantując pacjentowi dobrą jakość życia.

Jak wygląda mechanizm powstawania jaskry? Wewnątrz gałki ocznej dochodzi do nieprzerwanego krążenia płynu, tzw. cieczy wodnistej, która zaopatruje tkanki oka w składniki odżywcze i odprowadza z nich produkty przemiany materii. Nowo powstały płyn odpływa do naczyń krwionośnych przez część oka nazwaną kątem przesączania. Jeśli kąt ten zamknie się lub istniejące w nim otworki, tzw. pory, ulegną zatkaniu, dochodzi do zaburzenia równowagi pomiędzy wytworzeniem płynu a jego odpływem. W wyniku tego ciśnienie wewnątrz oka, które jest zamkniętą kulą, wzrasta i doprowadza do nieodwracalnego zniszczenia włókien nerwowych siatkówki oraz odżywiających je naczyń krwionośnych, zaniku nerwu wzrokowego i doprowadza w efekcie do utraty wzroku.

Jaskra jest chorobą, która przebiega pod różnymi postaciami, ale cechą wspólną, łączącą je wszystkie, jest postępujący nieodwracalny zanik nerwu wzrokowego. Najbardziej czytelnym podziałem jaskry jest klasyfikacja z uwzględnieniem miejsca blokady odpływu cieczy wodnistej z oka, tzn. podział na jaskrę otwartego i zamkniętego kąta oraz na jaskrę pierwotną, w której nie stwierdza się innych przebytych lub współistniejących chorób i patologii oka, oraz jaskrę wtórną, która towarzyszy innym schorzeniom narządu wzroku.

Kiedy pójść do lekarza

Jaskrowe czynniki ryzyka:
- Rodzinne występowanie jaskry
- Wiek powyżej 35. roku życia
- Nadciśnienie lub niedociśnienie tętnicze
- Cukrzyca
- Podwyższony poziom cholesterolu
- Częste bóle głowy
- Stale zimne ręce i stopy
- Palenie tytoniu
- Krótkowzroczność
- Stres

Obecność 3 lub większej liczby czynników ryzyka wymaga wizyty u specjalisty.

Krople w głównej roli. Operacje - tylko w ostateczności

Większość postaci jaskry - zarówno pierwotnej, jak i wtórnych - są rozpoznaniami choroby przewlekłej, którą można leczyć i hamować jej postęp. Nie można jednak jej usunąć, czyli wyleczyć. O wyleczeniu można mówić wtedy, gdy likwiduje się przyczynę choroby i gdy możliwe jest przywrócenie pierwotnego stanu narządu wzroku. Niestety, uszkodzenia spowodowane jaskrą są nieodwracalne. Rzadko zdarza się, że jest to jedynie stan chorobowy przemijający, np. gdy występuje po operacjach okulistycznych i ciśnienie wewnątrzgałkowe wraca do wartości prawidłowych po zakończonym leczeniu.

Jaskrę przede wszystkim leczy się kroplami. Leczenie operacyjne jest zarezerwowane dla sytuacji trudnych, np. jaskra u dzieci, wówczas gdy mimo stosowanego leczenia dochodzi do postępu uszkodzenia jaskrowego w badaniach diagnostycznych oraz jeśli za pomocą kropli nie można wystarczająco obniżyć ciśnienia w gałce ocznej.

Operacje przeciwjaskrowe są zabiegami wewnątrzgałkowymi, obciążonymi większym ryzykiem powikłań niż chirurgia zaćmy. Nie można również przewidzieć długoterminowych efektów wykonanych operacji. Według wielu badań światowych, około połowa pacjentów po zabiegu filtrującym po 2 latach miała znowu włączone leczenie kroplami. Chirurgia jaskry cały czas się rozwija, techniki zabiegów są doskonalone tak, aby nie dochodziło do zarastania przetok filtrujących. W wielu sytuacjach zabiegi te są niezbędne dla ratowania nerwu wzrokowego i o tym należy pamiętać przy podejmowaniu decyzji o zabiegu.