Super Fokus: Rosyjska ruletka z kosmosem

Ewa Jabłońska

2014-08-21 4:00

Skatalogowano tysiące obiektów krążących w Układzie Słonecznym. Pewność, że nie grozi nam kolizja, dotyczy tylko wielkich kosmicznych kamieni, średnicy setek kilometrów. Rozkładów jazdy tysięcy mniejszych, w tym wielkości kilkudziesięciu kilometrów, nie znamy. Zderzenie z nimi mogłoby wywołać kataklizm większy od tego, który zabił kiedyś dinozaury.

Najnowsze z działu

Porządki w kuchni

Zwijam w kulkę, sypię sodę i czyszczę brudny piekarnik. Efekt zwala z nóg, a ja się nie narobię. Czyszczenie piekarnika

Buty jak nowe

Sięgam do piórnika córki i czyszczę tym białe buty. Po 2 minutach są jak nowe i to bez prania. Sposób na czyszczenie butów

„Czy jesteś głodny przygody?” - znany aktor Jason Momoa twarzą kampanii lodów Nuii!

Bez sody oczyszczonej oraz octu

Zamiast do aromatycznego obiadu dodaję to do pralki podczas prania białych ręczników. Jeszcze nigdy ręczniki nie były tak pachnące i miękkie. Biel daje po oczach

Sposoby na sprzątanie

Wsypuję to do wody i energicznie mieszam. Pranie tapicerki stało się przyjemnością. Plamy z kanapy znikają w mgnieniu oka. Sposób na czyszczenie tapicerki

Co sto milionów lat o Ziemię rozbija się asteroida o promieniu ok. 10 km. Właśnie taka 65 milionów lat temu spowodowała zagładę wielkich gadów. Ale im mniejszy obiekt, tym szanse na kolizję rosną. Zderzenie z kilkukilometrową kosmiczną skałą grozi nam co 10 milionów lat. Kolizja z asteroidami kilometrowej średnicy następuje statystycznie co 500 tys. do miliona lat, a z jeszcze mniejszymi, wielkości od stu do kilkuset metrów, raz na kilkadziesiąt tysięcy. Zagrożenie zderzeniem z obiektem kosmicznym ocenia się według 11-stopniowej skali Torino opracowanej przez NASA. Pierwszy stopień, niewielkie zagrożenie kolizją, oznacza, że asteroidę należy obserwować. Trzy ostatnie stopnie to pewne zderzenie.

Zobacz: Super Fokus: Tajemnica krzywego lasu

Na podstawie oceny potencjalnych zagrożeń ze strony obiektów kosmicznych, tych znanych i tych jeszcze nieodkrytych, oszacowano, że w XXI wieku prawdopodobieństwo ich zderzenia z Ziemią wynosi 1:5000. Najbardziej jesteśmy narażeni na kolizje z asteroidami - kosmicznym gruzem pozostałym po budowie Układu Słonecznego zakończonej ponad 4,6 miliarda lat temu. Pas planetoid między orbitą Marsa i Jowisza zawiera blisko 700 tys. asteroid. W każdej chwili zderzenie na ich zatłoczonych trasach może sprawić, że wytrącona z toru wielka skała popędzi w stronę Ziemi. Obiekty mogące zagrozić naszej planecie, poruszające się po orbitach znajdujących się w odległości nie mniejszej niż 45 mln km, określa się mianem NEO (skrót od Near-Earth Objects - obiekty bliskie Ziemi). Szacuje się, że NEO średnicy ponadkilometrowej, grożących unicestwieniem życia, jest około tysiąca. Tych mniejszych, zdolnych "zdmuchnąć" miasto w niespodziewanym nalocie, mogą być nawet miliony.

Wszystkie znane obiekty o średnicy ponad 140 metrów, mogące przelecieć w odległości nie większej niż 7,5 miliona km od Ziemi, a jest ich 1400, nie wybierają się do nas wcześniej niż za sto lat. Ale każda kolejna noc może przynieść odkrycie intruza, któremu Ziemia stoi na drodze. Z takim kosmicznym gościem, odkrytym zbyt późno, to znaczy np. kilkanaście miesięcy przed zderzeniem, nic nie moglibyśmy zrobić.

Goście bez zapowiedzi

Wszystkie pomysły na unieszkodliwienie pędzących w naszą stronę asteroid wymagają czasu - na obliczenia toru lotu, rozpoznanie i przygotowanie misji. Jeśli chodzi o odleglejszą przyszłość, spośród 900 znanych dużych obiektów w Układzie Słonecznym aż 200 może kiedyś przeciąć orbitę Ziemi. Według szacunków, zdołaliśmy odkryć zaledwie mniej niż dwudziestą piątą część potencjalnie groźnych kosmicznych brył. Zagrożeniem są nie tylko asteroidy, ale i komety. Aż 20 brył zamrożonego kosmicznego błota rocznie kieruje się z obszaru leżącego daleko za Plutonem w kierunku Słońca. Dopóki przelatując blisko niego nie rozpuszczą gazowego warkocza, są niewidzialne, nie do wykrycia, a mogą prostym kursem lecieć w kierunku Ziemi. Na takich nagłych gości nie ma sposobu. Asteroidy pochodzą zwykle z obszarów bliższych Słońcu, co ułatwia ich odnalezienie na niebie. Okazuje się jednak, że wielki latający kawał skały można zwyczajnie "zgubić". Tak było z asteroidą Alberta odkrytą w 1911 roku, która przepadła i odnalazła się po stu latach.

Uzbrojeni w mrzonki

Plan jest taki. Przeszukiwać bliski kosmos, wykrywać obiekty zagrażające Ziemi i śledzić ich kursy. Po trafieniu na potencjalnego "zabijakę" życia, pozostaje nadzieja na "międzynarodową solidarność" oraz na to, że "wspólnymi siłami się uda". Żaden system obrony przed zagrożeniem z kosmosu nie funkcjonuje. Są tylko futurystyczne, czasem fantastyczne, pomysły. Na przykład idea Strategicznej Obrony Ziemi, zakładająca, że członkowie NATO wspólnie z Federacją Rosyjską stworzą system unieszkodliwiania nadlatujących asteroid lub komet. W razie zagrożenia mówi się o wysłaniu statku-zwiadowcy i załatwieniu sprawy z użyciem ładunku atomowego. W naukowej dyskusji o metodach ratowania Ziemi przed intruzami z kosmosu pojawia się też idea sprowadzenia obiektu z kolizyjnego kursu przez długotrwałe ostrzelanie z towarzyszącego mu statku. Rozważa się też użycie w tym celu silnej wiązki laserowej. Inną metodą jest wykorzystanie roju mikrosatelitów lub "grawitacyjnego ciągnika" - sondy, która sprowadziłaby obiekt ze złej drogi. Tyle w kwestii rozważań. A co robimy, żeby w razie czego nie podzielić losu dinozaurów? Obserwujemy niebo. I doskonalimy technikę. Ale prawda jest taka, że nie jesteśmy gotowi na żaden upadek. Ani planetoidy średnicy ponad kilometra, która spowodowałaby eksplozję o sile kilkuset milionów bomb atomowych, ani kosmicznego kamienia średnicy 300 m, który byłby w stanie spalić piątą część Polski, ani 50-metrowego meteoru mogącego zmieść z powierzchni Ziemi metropolię. A w rosyjską ruletkę nie wygrywa się bez końca.