Zbawienna moc literatury

2009-12-10 8:22

Środki audiowizualne są wygodne, bo wypełniają dziecku czas, nie angażują dorosłych, ale czy mogą zastąpić tradycyjny sposób kontaktu z dziecięcą literaturą? Dlaczego trzeba wrócić do czytania i opowiadania, czyli do kontaktu z żywym słowem?

Świat dziecięcych utworów literackich poznawany jest przez małe dzieci za pośrednictwem wielu nośników dźwięku i obrazu. Powszechny jest dostęp do środków audiowizualnych - dzieci oglądają bajki, baśnie, filmy w telewizji, za pośrednictwem odtwarzaczy kaset wideo i płyt CD, na komputerze. Każda z tych form poznawania twórczości dla dzieci jest ważna, jeśli jest odpowiednio dobrana i zaprezentowana. Estetyczne, piękne obrazy oraz poprawna narracja i właściwa oprawa muzyczna mogą sprzyjać tworzeniu się u dzieci pozytywnych przeżyć estetycznych, ich rozwojowi intelektualnemu, kształtowaniu się dziecięcej wrażliwości. Niestety, istnieje zagrożenie uzależnienia od korzystania z tych urządzeń oraz systematycznego zatracania chęci i potrzeby samodzielnego czytania w późniejszym okresie.

Silne emocje

Literatura dla dzieci natomiast niesie ogromny ładunek emocjonalny oraz wiele różnorodnych treści, które nie zawsze są zrozumiałe, gdy dziecko samo ogląda bajkę i nie może wyjaśnić powstających wątpliwości. Środki audiowizualne są wygodne, bo wypełniają dziecku czas, nie angażują dorosłych, ale czy mogą zastąpić tradycyjny sposób kontaktu z dziecięcą literaturą? Aby uniknąć uzależnienia od środków audiowizualnych oraz przywrócić naturalną potrzebę kontaktu z książką, trzeba wrócić - w domu rodzinnym oraz w różnorodnych placówkach edukacyjno-opiekuńczo-wychowawczych - do tradycyjnego sposobu propagowania literatury dla dzieci.

Czytaj na głos

Jak dowodzą badania, czytać można dziecku, które znajduje się jeszcze w łonie matki. Ponoć dźwięki docierają tam na tyle wyraźnie, że mogą oddziaływać stymulująco na rozwój mózgu. Czytanie na głos niemowlęciu jest istotne nie ze względu na treść utworu, ale dlatego, że korzystnie wpływa na jego poczucie bezpieczeństwa i więzi z najbliższymi oraz buduje trwałe skojarzenia czytania z przyjemnością, jakie daje bliskość najważniejszych dla dziecka osób. W zasadzie już od najmłodszych lat możemy rozbudzać w dziecku ciekawość świata, uczyć je, jak odnaleźć się w otaczającej rzeczywistości oraz pomagać mu zrozumieć siebie i innych.

Wrażliwość na piękno

Wykorzystując w pracy z małym dzieckiem książki w sposób tradycyjny, bez wspomagania się środkami audiowizualnymi, sięgamy do jego wrażliwości na piękno i bogactwo żywego słowa. Realizujemy to przez opowiadanie, czytanie, recytację własną lub dziecięcą. Kontakt z utworem literackim dostarcza dziecku przeżyć estetycznych i intelektualnych. Ma to miejsce wówczas, gdy oprócz słuchania, pobudzamy dziecko do wygłoszenia wiersza, do samodzielnego opowiadania konkretnej treści lub wypowiadania się na dowolny temat, do inscenizowania fragmentu utworu itp.

Małe dzieci, które nie opanowały jeszcze sztuki czytania, tekst literacki poznają przez żywe słowo niesione przez człowieka dorosłego. Stąd jakże ważna jest czystość naszego języka i kultura słowa. Wymaga to starannej artykulacji dźwięków mowy, umiejętnego stosowania akcentu, pauzy, zmiany wysokości tonu, siły głosu, tempa. Za pomocą słowa malujemy obrazy w wyobraźni małego słuchacza.

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki

Nasi Partnerzy polecają