Mariusz Olczak

i

Autor: Wojciech Olkuśnik Mariusz Olczak

Olczak: To fenomen w dziejach świata

2016-09-30 7:00

Mariusz Olczak, historyk Polskiego Państwa Podziemnego, zastępca dyrektora Archiwum Akt Nowych w rozmowie z "Super Expressem" o tym, że Polskie Państwo Podziemne może być wzorem dla dzisiejszej RP:

"Super Express": - 27 września 1939 roku powstało Polskie Państwo Podziemne. Było ono fenomenem w skali świata. Czy dziś o PPP możemy mówić wyłącznie z perspektywy historycznej, czy może ta idea ma również widoczny wpływ na kształt współczesnej Polski?

Mariusz Olczak:- Zdecydowanie oprócz perspektywy historycznej możemy mówić również o wpływie wydarzeń związanych z PPP na współczesną Polskę. Dla wielu spośród żołnierzy AK, NSZ i innych organizacji niepodległościowych walka o wolną Polskę nie zakończyła się wraz z zakończeniem wojny i śmiercią ostatnich Wyklętych. Różnymi dopuszczalnymi metodami starali się oni nieść tradycję niepodległej Rzeczypospolitej i byli tymi, którzy ukierunkowywali młodych działaczy niepodległościowych z formacji kształtujących się w latach 70.-80. To m.in. oni uczyli konspiracji działaczy KPN, PPN, SW i samej wielkiej Solidarności. Powszechnie w tych środowiskach znany jest wkład formacyjny takich osób, jak szef kontrwywiadu Okręgu Warszawskiego Wincenty Kwieciński wspierający m.in. Grupy Oporu Regionu Mazowsze, pamiętamy również wkład Józefa Rybickiego, szefa Kedywu Okręgu Warszawskiego AK. Takich postaci zarówno w Warszawie, jak i w terenie można wymienić znacznie więcej.

- Polskie podziemie, oczywiście na miarę swoich stosunkowo skromnych możliwości, troszczyło się o wszystkich obywateli II RP - powstała m.in. Żegota, która była zinstytucjonalizowaną formą pomocy polskim Żydom, funkcjonowało sądownictwo, które szmalcowników karało śmiercią. Czy jakiś inny kraj ratował Żydów z Holocaustu w podobny sposób?

- Takiej formy jak w przypadku Żegoty nie przybrało to w żadnym innym kraju. Pamiętajmy, że oprócz Rady Pomocy Żydom, która funkcjonowała przy Pełnomocniku Rządu RP na Kraj, w ramach samej struktury Delegatury Rządu RP na Kraj pracował Referat Żydowski kierowany przez Witolda Bieńkowskiego ps. Wencki. To była unikalna w skali Europy struktura, tak jak unikalna była struktura PPP. W taki sposób nigdzie indziej nie udało się uratować obywateli żydowskiego pochodzenia. Skomplikowana forma udzielania pomocy, związana z kosztem opłaty mieszkań, kosztami wyżywienia etc., mogła być udźwignięta przez struktury PPP li tylko w ścisłej współpracy i pomocy polskiej ludności cywilnej - o czym zawsze warto pamiętać.

- Jaki wpływ na działalność PPP miało systematyczne mordowanie przez Niemców i Sowietów elity narodu polskiego? Jakie były powojenne konsekwencje eksterminacji naszych elit?

- Procentowy stopień wymordowania w czasie II wojny światowej polskiej inteligencji, polskich oficerów - i to zarówno przez okupanta niemieckiego, jak i sowieckiego - też nie ma odzwierciedlenia w skali historii tamtej wojny na terenie Europy. Tych elit zabrakło nam potem podczas próby odbudowywania polskiej niepodległości, tych elit zabrakło nam na uczelniach, w szpitalach i de facto jest to w pewnej mierze odczuwalne do dzisiaj.

- Mateusz Kijowski dość kuriozalnie wypowiadał się o potrzebie stworzenia nowych podziemnych struktur. Jak pan reaguje na takie słowa lidera KOD, biorąc pod uwagę kontekst historyczny działalności PPP?

- Na tzw. schodzenie do podziemia oczywiście nikt nie ma monopolu. Jednakże działalność Państwa Tajemnego w okresie powstania styczniowego, PPP w okresie II wojny światowej oraz Solidarności w latach 80. wiązała się z bardzo konkretnym, rzeczywistym, spotykanym "na ulicy" zagrożeniem dla wolności i życia. Polacy ginęli wówczas realnie. W tym kontekście odwoływanie się przez współczesny ruch polityczny do tego typu metod działalności można uznać mało, że za kuriozalne, ale po prostu za śmieszne, a na pewno wynikające z braku wiedzy historycznej. A jak wiemy, historia jest nauczycielką życia.

Zobacz także: Morawiecki jasno o ABORCJI. Szydło kluczy

Nasi Partnerzy polecają

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany