Tragiczna śmierć aktorki serialu TVP i zabójstwo młodziutkiej tancerki. Niezapomniani WIDEO

2021-07-01 6:28

Kolejny odcinek programu "Niezapomniani", w którym przybliżamy zapomniane już nieco gwiazdy przedwojennego polskiego kina i estrady. Wielu z aktorów i aktorek pochowanych na Starych Powązkach w Warszawie zmarło w tragicznych okolicznościach. Przypominamy także sylwetki aktorów, którzy dzielnie walczyli z okupantem w czasie II wojny światowej.

Niezapomniani. Tragiczny los przedwojennych gwiazd kina

i

Autor: mat. własny Helena Grossówna, grób Kazimierza Junoszy-Stępowskiego i akt Kazimiery Niewiarowskiej

Helena Grossówna (1904-1994) - aktorka. W stopniu porucznika dowodziła podczas powstania warszawskiego oddziałem kobiecym w ramach batalionu „Sokół” (pseudonim „Bystra”). Po kapitulacji powstania więziona w obozie jenieckim Gross-Lübars, a następnie w stalagu w Oberlangen. Powróciła do kraju i od 1948 związała się z warszawskim teatrem "Syrena". W 1964 roku przeszła na emeryturę. Została pochowana na cmentarzu w Zerzniu. Jej pierwszym mężem był Jan Gierszal, za którego wyszła 14 lipca 1928. Drugim mężem był Tadeusz Cieśliński, z którym miała syna Michała.

Maria Gorczyńska (1899-1959) - aktorka. W czasie II wojny światowej pracowała jako kelnerka w kawiarni „U Aktorek”. Była żołnierzem Armii Krajowej. Brała udział w powstaniu warszawskim jako łączniczka w 1 kompanii zgrupowania Bartkiewicz. Jej mężem był Edward Lindner (zm. 1933).

Krystyna Sznerr-Mierzejewska (1923-1994) - śpiewaczka, aktorka i reżyser. W czasie wojny należała do Szarych Szeregów.

Wanda Vorbond (1905-1939) - piosenkarka w zespole "Te cztery". Zagrała w filmie "Ferdek uszczęśliwia świat". Zginęła w czasie kampanii wrześniowej.

Maria Fijewska-Dobrzyńska (1917-2005) ps. Mery - aktorka teatralna, lalkarz, jej mąż Stanisław Dobrzyński (1922-1978) - aktor i syn Wojciech Dobrzyński, działacz "Solidarności", pochowani są na Starych Powązkach. Fijewska i Dobrzyński należeli do AK i byli powstańcami warszawskimi. Rodzeństwo Marii - siostra Barbara (1919-2005) ps. Puk oraz bracia Zbigniew (1923-1950) ps. Poker także należeli do Grupy Bojowej "Krybar" - III zgrupowanie "Konrad". Brat przyrodni Tadeeusz Fijewski (1911-1978) ps. Kostek był porucznikiem czasu wojny i służył w brygadzie teatralnej Leona Schillera. Aktorką została także ich córka Barbara Dobrzyńska.

Fijewskich w sumie było dziesięcioro. Jedynie brat Włodzimierz (1913-1994) nie ma karty powstańczej. Pochowany jest na Cmentarzu Bródnowskim razem z ojcem Wacławem i innym Wacławem Fijewskim, który zginął w wojnie polsko-bolszewickiej. Barbara spoczywa w katakumbach Starych Powązek, a Tadeusz Fijewski z żoną Heleną Makowską-Fijewską (1918-1993) w Alei Zasłużonych. Helena była siostrą Urszuli Modrzyńskiej (1928-2010), słynnej Jagienki z Krzyżaków, która pochowana jest z mężem Zbigniewem Józefowiczem (1925-2016) na cmentarzu Doły w Łodzi. Jej pierwszym męzem był malarz i rzeźbiarz Józef Makowski (1914-1997) - pochowany na cmentarzu Św. Trójcy na bydgoskich Jarach. Wnuczką Włodzimierza jest aktorka Zuzanna Fijewska-Malesza.

Kazimierz Junosza Stępowski (1980-1943) - aktor. W 1915 roku po krótkim małżeństwie na zawał serca umarła jego pierwsza żona, 25-letnia wtedy aktorka Helena Jankowska. Póżniej nawiązał romans z 17-letnią studentką Marą. W 1922 roku zakochał się w Jadwidze Galewskiej (1900-1944), młodszej od siebie mężatce, której mąż Józef Galewski wkrótce po rozprawie rozwodowej miał popełnić samobójstwo. Aktor pobrał się z owdowiałą kobietą i adoptował jej kilkumiesięcznego syna Jerzego. Jadwiga przyjęła pseudonim Jaga Juno i próbowała kariery aktorskiej. Jednak jej występy na deskach Teatru Komedia były porażką, popularności nie zyskała także dzięki epizodom zagranym w kilku filmach u boku męża. Kompletną klapą zakończyło się tournée, które zorganizował jej Stępowski. Aktorka została wygwizdana, a widzowie, grożąc zdemolowaniem teatru, wymogli zwrot pieniędzy za bilety. Junosza, pragnąc dla swej żony kariery diwy operowej, wysłał ją do Włoch na studia. Jednak te plany nie ziściły się, a Jadwiga wróciła z Włoch jako morfinistka, a według innych źródeł kokainistka. To właśnie problemy żony z nałogiem były prawdopodobnym powodem współpracy z kolaboracyjnym teatrem Komedia. Był także stryjem aktora Jaremy Junoszy-Stępowskiego (1925-2001).

5 lipca 1943 roku Junosza-Stępowski został śmiertelnie postrzelony w swym warszawskim mieszkaniu na piątym piętrze kamienicy przy ul. Poznańskiej 38 przez oddział egzekucyjny polskiego podziemia, prawdopodobnie gdy zasłaniał ciałem swą żonę Jadwigę Galewską. Stanisław Janicki twierdził, że Galewska podczas wojny trudniła się oszustwem, wyłudzając pieniądze od rodzin osób aresztowanych przez Niemców, pod pretekstem rzekomego załatwienia ich zwolnienia. Wyrok na Galewskiej został wykonany wiosną 1944. Junosza Stępowski pochowany jest na Starych Powązkach w grobie z pierwszą żoną.

Iga Korczyńska (1911-1931) - tancerka i aktorka - właściwie Jadwiga Wielgus. Została zastrzelona przez swojego chorobliwie zazdrosnego byłego partnera Zachariasza Drożyńskiego.

Maria Nowicka (1912-1934) - młoda aktorka i modelka, która zmarła na gruźlicę niedługo przed swoim ślubem.

Olga Bielska (1922-1996) - właśc. Olga Sorokoletow, po mężu Skirgiełło-Jacewicz. Najbardziej znana z roli w serialu "Czarne chmury". Utonęła w Zalewie Zegrzyńskim.

Wanda Bartówna- Gebethner (1917-1980) - aktorka. W trakcie wojny była kelnerką w „Café Bodo”, a potem – w roku 1940 – krótko była aktorką Theater der Stadt Warschau. W roku 1942 wyszła za mąż. Przed wojną zagrała m.in. w Strachach. W 1947 wystąpiła po raz ostatni w filmie pt "Ostatni etap". Po 1960 roku, kiedy zrezygnowała z aktorstwa pracowała jako urzędniczka w Śródmiejskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Warszawie.

Kazimiera Zofia Zajączkowska-Meissnerowa (1900-1995) - aktorka, przed woją zagrała Zosię w "Panu Tadeuszu" (wersja niema z 1928 roku).

Loda Halama (1911-1996) - tancerka, aktorka i piosenkarka. Występowała razem z siostrami Alicją "Punia" Halama (1912-1998) i Józefiną "Zizi" (1905-1975). Była primabaleriną Teatru Wielkiego. W czasie wojny wyemigrowała do Wielkiej Brytanii. Mieszkała także w Stanach Zjednoczonych. W 1985 roku wróciła do Warszawy. Urodziła się w Czerwińsku nad Wisłą. Jej matka Marta Cegielska (1888-1985) pojechała tam razem z mężem, akrobatą i muzykiem Stanisławem Halamą (1882-1932) na występy taneczne. Była w zaawansowanej ciąży. Loda miała pięciu mężów. Hrabiego Andrzeja Dembińskiego (małżeństwo w latach 1930-1937), szwajcarskiego handlowca polskiego pochodzenia Georgesa Golembiowskiego (1907-1943). Ślub wzięli w lipcu 1939 roku w cerkwi Świętej Trójcy na Podwalu w Warszawie. Z małżeństwa tego pochodził urodzony 27 maja 1941 w Warszawie syn Georges junior. 13 lipca 1943, w czwartą rocznicę ślubu Golembiowski został postrzelony podczas napadu rabunkowego na swoją warszawską firmę i trzy dni później zmarł w szpitalu w wieku 36 lat. Z lotnikiem Kazimierzem Dobrowolskim wzięła ślub tuż po wojnie, by dostać kartę stałego pobytu w Wielkiej Brytanii. Wkrótce potem się z nim rozwiodła. Podobnie było z czwartym mężem Larrym Lattą (Wawrzyńcem Łatą), z którym wzięła ślub w Las Vegas w 1949 roku. Chodziło wówczas o obywatelstwo amerykańskie. W 1957 roku w Londynie poślubiła aktora Stanisława Ruszałę (1920-1975), z którym rozwiodła się 4 lata póżniej. Jej siostra Józefina pod koniec życia związała się z Zakopanem, gdzie została pochowana na tamtejszym cmentarzu parafialnym. Spoczywa tu także Stefan Sędzimir hr Ostoja (1905-1983), mąż tancerki. Siostra Alicja zmarła dwa lata po Lodzie w Londynie. Dwie siostry pochowane są w grobie rodziców na Starych Powązkach.

Irena Eichlerówna (1908-1990) - gwiazda polskiego teatru i filmu przedwojennego. W czasie wojny wyemigrowała do Francji i Brazylii, gdzie występowała dla polskich żołnierzy. Była żoną bogatego przemysłowca Bohdana Stypińskiego. Po wojnie grała w spektaklach telewizyjnych oraz Teatrze Polskim i Teatrze Narodowym.

Lena Żelichowska (1910-1958) - przedwojenna aktorka, występowała w rewii Morskie Oko. W filmie zadebiutowała u boku Ordonki w "Szpiegu w masce" w 1933 roku. W czasie wojny wyemigrowała do Iraku i Indii, gdzie urodziła syna. Od 1946 mieszkała w USA. Jej mąż, malarz Stefan Norblin (1892-1952) popełnił samobójstwo w San Francisco. Po śmierci męża pracowała jako manicurzystka. Para miała syna Andrew (ur. 1944), który został gitarzystą. Prochy Żelichowskiej i jej męża spoczęły na Powązkach dopiero w 2012 roku.

Helena Marcello-Palińska (1860-1939) - polska aktorka teatralna i filmowa. Pozowała do obrazów Jacka Malczewskiego. Swój pseudomin wzięła od imienia ojca, Marcelego. Jej siostra Bronisława Chraszczewska (1862-1932) także była aktorką. Siostry pochowane są nieopodal siebie na Starych Powązkach.

Aktorka Justyna Kreczmarowa Karpińska (1918-2008) - żona aktora Jana Kreczmara (1908-1972), który był wujem Zbigniewa Zapasiewicza (1934-2009), matka poety i satyryka Adama Kreczmara (1944-1882), babcia aktora Grzegorza Daukszewicza. Szwagierka reżysera Jerzego Kreczmara (1902-1985).

Irena Grywiczówna (1909-1986) - z domu Nikołajewicz, I voto Stankiewicz, II voto Grywicz-Kopczyńska. W czasie wojny była kelnerką w kawiarni "U Elny Gistedt". Pochowana jest w charakterystycznym gróbie z postaciami dziecięcymi. Są to Irenka (1904-1912) i Tadzio Stankiewicz (1908-1912), które zmarły tego samego dnia.

Maria Modzelewska (1903-1997) - aktorka teatralna i filmowa. W czasie wojny wyemigrowała do USA, gdzie pracowała jako robotnica. Jej mężem był Marian Hemar właśc. Hescheles (1901-1972) - poeta, satyryk, autor tekstów, który wyemigrował do Londynu. Para rozstała się przes wybuchem II wojny światowej. Hemar oficjalnie popełnił bigamię żeniąc się w 1946 roku z duńską tancerką i aktorką Caroll Ann Eric (1910-1982) zwaną jako Caja Hemar. Rozwód z Modzelewską otrzymał w 1956 roku w Nowym Jorku. Został pochowany na cmentarzu w Coldharbour. Modzelewska do Polski wróciła na trzy lata przed śmiercią i zamieszkała w Domu Aktora Weterana w Skolimowie.

Maria Fiszer-Arnoldówna (1904-1931) - aktorka, zagrała jedynie Melę w "Ziemi obiecanej". Popełniła samobójstwo

Kazimiera Niewiarowska (1890-1927) - śpiewaczka operetkowa i aktorka. Pozowała do aktu malarzowi Leonardowi Winterowskiemu (1968-1927). Zmarła w wyniku rozległych oparzeń, jakim uległa przypadkowo zapalając spirytus, którym czyściła suknię.

Maria Nobisówna- Goeblowa (1911-1942) - tancerka i aktorka. Jej siostra Bronisława Nobisówna (1906-1972) także była tancerką i aktorką oraz piosenkarką - zmarła w Miami Beach. Jej mężem był kompozytor, pianista i wokalista Władysław Daniłowski (1902-2000) znany jako Wlter Dana. Był synem pisarza Gustawa Daniłowskiego (1871-1927), bliskiego pracownika Józefa Piłsudskiego - mamy

Aktorka Felicja Pichor-Śliwicka (1872-1929) - córka aktorów Stefana (1868-1920) i Marii (1852-1943) Pichorów. Mąż Józef Śliwicki (1867-1944) także aktor. Siostra Ludwika Konopka (1856-1898) również była aktorką i podobnie jak siostra, szwagier i rodzice jest pochowana na Starych Powązkach.

Wincenty Drabik (1881-1933) - aktor, malarz i scenograf. Zmarł po operacji stomatologicznej. Został pochowany na Starych Powązkach. Tu spoczywa także jego córka, aktorka Eugenia Drabik-Witkowska (1905-1964).

Janina Romanówna (1904-1991) - aktorka filmowa i teatralna, reżyser i wykładowczyni akademicka. Zagrała m.in. w "Małżeństwie z rozsądku" i "Lalce". Jej ojciec Władysław Roman (1868-1905) był znanym lwowskim aktorem. Zmarł wkrótce po narodzinach córki.

Tragiczna śmierć aktorki serialu TVP, morderstwo młodziutkiej tancerki, straszna śmierć przedwojennych gwiazd kina. Niezapomniani

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki