Kilkuosobowe cele, więźniowie ozdabiają plakatami roznegliżowanych pań. Nie ma tu miejsca na intymność. Łazienka czy też umywalka z toaletą stanowią część celi.

Architektonicznie budynek był wzorowany na więzieniach wybudowanych w Berlinie i we Wrocławiu. Budynek więzienia ma kształt krzyża równoramiennego z podstawą i wieżą więzienną o wysokości 35 metrów. Wieża więzienna spełniała rolę wieży ciśnień, z której pobierano wodę na potrzeby własne jednostki.

W budynku mieści się także kaplica.

Raciborskie więzienie jest zasiedlone nieprzerwanie od 25 sierpnia 1851 roku.

Początkowo zakładano, że w wiezieniu będzie przebywać 520 osadzonych i dla takiej ilości wybudowano pojedyncze cele. W miarę budowy więzienia zmieniono jednak koncepcje wychowawcze, jakie miało spełniać i w dniu 18.02.1853 r. przebywało w nim 700 osób. Średnia powierzchnia celi wynosi 7 - 8 m2. Powierzchnia całkowita jaką zajmuje zakład to ponad 94 tys. m2. Łączna powierzchnia cel mieszkalnych to ponad 2600 m2.

W latach 1974 -1980 w zakładzie przeprowadzono generalny remont. Wymieniono wówczas podłogi z desek na parkiet oraz doprowadzono instalację sanitarną i grzewczą do cel mieszkalnych.

Przeprowadzony remont, miał na celu polepszenie warunków bytowych osadzonych.

Zakład Krany znacznie różni się od nowoczesnych więzień. Tu wciąż widać rys historyczny obiektu.

Więzienie jednak spełnia wszystkie normy dla zakładu zamkniętego. Oznacza to, że przebywają tam również tymczasowo aresztowani, osadzeni na kary krótkotrwałe, a także ci osadzeni za najcięższe przestępstwa odbywający kary dożywotniego więzienia włącznie.

Na terenie ZK w Raciborzu, znajdują się między innymi hale produkcyjne i magazyny Przedsiębiorstwa Przemysłu Odzieżowego, budynek administracji, garaże, magazyny żywnościowe, hydrofornia, kotłownia, pola spacerowe.

W 1992 r. decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków w Katowicach, zespół budynków Zakładu Karnego w Raciborzu został wpisany do rejestru zabytków województwa katowickiego.