Kościół Pokoju w Świdnicy - zdjęcia, historia i ciekawostki o bezcennym zabytku z listy UNESCO

Spis treści

1. Ewangelicki Kościół Pokoju w Świdnicy. Nazwa - skąd się wzięła?
2. Kościół Pokoju w Świdnicy - historia i ciekawostki
3. Legendy o Kościele Pokoju w Świdnicy
4. Wnętrza Kościoła Pokoju w Świdnicy
5. Kościół Pokoju w Świdnicy - zwiedzanie
6. Kościół w Świdnicy - bilety 2024

Ewangelicki Kościół Pokoju w Świdnicy. Nazwa - skąd się wzięła?

Nazwa Kościoła Pokoju pochodzi od pokoju westfalskiego ustanowionego w 1648 roku. Zakończył on wojnę trzydziestoletnią. Cesarz Ferdynand III Habsburg za wstawiennictwem króla protestanckiej Szwecji, Gustawa II Adolfa, przywrócił ewangelikom z księstw dziedzicznych w Głogowie, Jaworze i Świdnicy namiastkę utraconej w czasie wojny wolności wyznania.

Udzielił im pozwolenia na budowę trzech świątyń. Trzy kościoły Pokoju (Friedenskirche) powstały w tych trzech miastach, swoją nazwą nawiązując do układu, który na ich budowę pozwolił.

Kościół Pokoju w Świdnicy - historia i ciekawostki

XVII-wieczny barokowy Kościół Pokoju w Świdnicy to największa drewniana budowla religijna w Europie. Powstał w 1657 roku, a od 20 lat widnieje na polskiej liście zabytków UNESCO. Historia jego powstania jest bardzo kręta.

Cesarz Ferdynand III Habsburg nie miał zamiaru ułatwić dolnośląskim ewangelikom wzniesienia kościołów. Budowę każdego kościoła obwarował dziwacznymi wymaganiami, które miały sabotować powstanie obiektów:

• nie mogły przypominać obiektów sakralnych,
• nie mogły mieć wież ani dzwonnic (kościół w Świdnicy zyskał swoją w 1708 roku),
• nie mogły powstać z nietrwałych materiałów (konieczne było użycie drewna, gliny i słomy),
• musiały stać poza granicami miasta,
• budowa musiała być sfinansowana przez wiernych,
• nie mógł stać od murów miasta dalej niż na odległość wystrzału z armaty,
• podobno miał powstać w rok.

Według niektórych źródeł zakazano też używania gwoździ, jednak podczas wizyty szybko zobaczycie, że są ich w kościele całe tysiące.

• Świdnica. Zabytkowy pomnik mężczyzny na toalecie, który musicie zobaczyć to jedna z największych atrakcji Świdnicy - zdjęcia, dojazd, historia

Wszystkie te warunki dyktowane były oczywiście tym, że cesarz liczył na szybkie zniszczenie świątyń. Osiągnął cel tylko w przypadku kościoła w Głogowie. Najpierw powalił go wiatr, a po odbudowie pożar; ostatecznie został rozebrany.

Kościół w Świdnicy miał wypełnić lukę po ponad tysiącu świątyń, które odebrano ewangelikom z Dolnego Śląska. W rok powstał tu zatem obiekt mieszczący aż 7,5 tysiąca osób (dla porównania, katowicki Spodek może pomieścić 8-11 tysięcy). Nie było to jednak ani łatwe, ani tanie.

Deski i inne materiały mieli przynosić wszyscy mieszkańcy Świdnicy – i najbiedniejsi, i najbogatsi. Johann Heinrich von Hochberg zakupił dęby konieczne do wykonania szkieletu budynku, a Christian Czepko jeździł po protestanckiej części Europy i zbierał fundusze. Autorem projektu kościoła Trójcy świętej w Świdnicy był Albrecht von Sabisch, wykonaniem konstrukcji zajął się Andreas Gamper. Panowie pracowali razem już wcześniej, budując wspólnie kościoły Pokoju w Głogowie i Jaworze, mieli więc doświadczenie.

W końcu udało się zebrać środki - w Świdnicy stanął Kościół Pokoju.

Choć budowa wydrenowała fundusze wspólnoty, udało się ją zakończyć ekspresowo, bo w rok – a był to nie lada wyczyn, bo do części głównej dobudowano jeszcze Hale Chrztów, Zmarłych, Ślubów i Polną oraz zakrystię. Potężną drewnianą konstrukcję szkieletową na planie krzyża zgodnie z obostrzeniami wypełniono słomą i gliną, w środku rozplanowując m.in. empory (początkowo skromne balkony), chóry i ołtarz, a także aż 27 wejść.

Po II Wojnie Światowej społeczność ewangelicka Świdnicy zmniejszyła się drastycznie. Parafia licząca kilkanaście tysięcy wiernych skurczyła się do setki parafian, nie przerwano jednak działalności. Kościół Pokoju pełni funkcję świątyni do dziś.

Legendy o Kościele Pokoju w Świdnicy

Historycy nadal szukają odpowiedzi na wiele pytań dotyczących Kościołów Pokoju - luki w stanie wiedzy wypełniły legendy. U ich źródła stoi jednak najciekawsza z nich.

Podobno wiele lat temu Kościoła Pokoju pilnowała kobieta nieznająca zbyt dobrze historii obiektu. By zainteresować zwiedzających, wymyślała przeróżne historie. To jej przypisuje się historię o braku gwoździ. W konstrukcji są ich obecnie setki tysięcy, ale czy były tam od samego początku? Tego nie wiadomo na pewno.

Z kolei wymogu postawienia świątyni w rok próżno szukać w postanowieniach pokoju westfalskiego. Podobnie jak dowodów na to, że wszyscy świdniczanie przynosili materiały na budowę, czy że zakończono ją w słynne 10 miesięcy.

Do dziś są to najczęściej powtarzane informacje na temat obiektu.

Wnętrza Kościoła Pokoju w Świdnicy

Wnętrze, na które zabrakło po budowie środków, przez bardzo długi czas wyposażano meblami zebranymi z innych świątyń. Najstarszym zachowanym elementem jest chrzcielnica z 1661 roku.

Gdy sytuacja finansowa miasta zaczęła się poprawiać, Kościół Pokoju w Świdnicy zyskał nowe organy (1669) i większość zdobień wnętrz a także wspaniały, bogato zdobiony (już XVIII-wieczny) ołtarz z płaskorzeźbą Ostatniej Wieczerzy, rzeźbami świętych oraz sceną chrztu Chrystusa w Jordanie; wieńczy go napis Dies ist mein geliebter Sohn, an dem ich Wohigefallen habe (To jest syn mój umiłowany, którego sobie upodobałem).

Pochodzącą z tego samego wieku ambonę podtrzymywaną przez reprezentacje Wiary, Nadziei i Miłości zdobią z kolei reliefy ze scenami zesłania Ducha Świętego oraz z Golgoty i Raju oraz klepsydry odmierzające czas kazania.

Balkony - empory - ozdobiono ilustracjami scen biblijnych (wg luterańskiej idei Biblia pauperum – Biblii obrazkowej), epitafiami, tarczami cechowymi i herbami szlachty. Szczególnie wyróżnia się tu przeszklona loża Hochbergów, powstała w podzięce za fundację dębów. Stropy kościoła zdobią malowidła Trójcy Świętej, Niebiańskiego Jeruzalem, Boga Ojca z 24 starcami, Sądu ostatecznego i Upadku miasta Babilon.

To tylko część długiej listy ornamentów. Byłaby może jeszcze dłuższa, gdyby w międzyczasie, w wyniku wzrostu tolerancji religijnej, nie zaczęły powstawać liczne mniejsze świątynie, pochłaniające zaangażowanie i zasoby wiernych. Inwestycje we wnętrza znacznie zwolniły i nastał czas stabilizacji.

Kościół Pokoju w Świdnicy - zwiedzanie

Kościół Pokoju w Świdnicy można zwiedzać, a także brać udział w koncertach organizowanych we wnętrzu. W każdą niedzielę o godz. 10 są tu odprawiane nabożeństwa ewangelickie.

W środku odtwarzane jest nagranie lektora opowiadającego historię kościoła. Jego odsłuchanie zajmuje ok. 40 minut i tyle wystarczy na zwiedzenie wnętrza. Jeśli chcecie zwiedzić cały teren, łącznie z ogromnym terenem dookoła, zajmie Wam to ok. 2 godzin. Znajdziecie tu również hotel i kawiarnię, a nawet pole lawendowe.

W sklepiku przy kasie biletowej kupicie pamiątki. Wewnątrz można robić zdjęcia bez lampy błyskowej.

Godziny otwarcia

Od kwietnia do października

poniedziałek - sobota	9:00 - 18:00
niedziele i święta	12:00 - 18:00

Listopad

poniedziałek - sobota	9:00 - 16:30
niedziele i święta	12:00 - 16:30

Od grudnia do marca

poniedziałek - sobota	10:00 - 15:00
niedziele i święta	12:00 - 15:00

Kościół w Świdnicy - bilety 2024

• Bilet normalny: 15 zł,
• bilet ulgowy: 8 zł,
• bilet rodzinny (dwóch dorosłych i dzieci poniżej 18 roku życia): 35 zł.

Zyski z biletów wstępu przeznaczane są na Fundusz Renowacji Kościoła Pokoju.