Bezpieczne opalanie i domowe sposoby na poparzenia słoneczne [PORADNIK]

Przez cały rok czekamy z utęsknieniem na wakacje. Jednak często zapominamy, że słońce ma nie tylko dobroczynny wpływ na nasze zdrowie, ale może też popsuć nam letni wypoczynek. Wyjaśniamy, jak rozsądnie korzystać z uroków lata, by uniknąć bolesnych skutków słonecznych poparzeń i jak pomóc podrażnionej słońcem skórze.

Bywa, że po kilku godzinach spędzonych na słońcu na naszej skórze pojawiają się dziwne zmiany - plamy, pęcherze, wysypka, zaczerwienienia, bąble czy nawet opuchlizna. Poparzenia słoneczne wywołane zbyt długim przebywaniem na słońcu są najczęstszymi letnimi przypadłościami, często lekceważonymi. Tymczasem mogą być groźne, bo powodują uszkodzenie skóry i zwiększają ryzyko powstania nowotworu. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby o bardzo jasnej karnacji.

Domowe sposoby na oparzenia słoneczne

Jeśli skóra staje się czerwona i gorąca w dotyku, zaczyna boleć, piec i swędzieć, to znak, że przedawkowaliśmy ze słońcem - wówczas powinniśmy natychmiast zejść ze słońca i jak najszybciej pomóc oparzonej skórze.

Z lekkimi oparzeniami spowodowanymi zbyt długim przebywaniem na słońcu możemy poradzić sobie sami. Starajmy się jak najszybciej schłodzić skórę - wodą i chłodnymi okładami. Trzeba przy tym pamiętać, żeby woda nie była zbyt zimna - może nasilić dolegliwości bólowe spowodowane szokiem termicznym.

Jeśli oparzenie jest lekkie, mamy tylko zaczerwienioną skórę i czujemy pieczenie, ulgę przyniosą domowe sposoby:

l chłodny lub letni (nie lodowaty) prysznic albo kąpiel, aby uniknąć bólu wywoływanego przez strumienie wody,

l kompresy z zimnego zsiadłego mleka, kefiru lub naturalnego jogurtu (bez żadnych dodatków, które mogą jeszcze bardziej podrażnić skórę!),

l posmarowanie oparzonych miejsc aloesem lub papką z bananów,

l okłady z ugotowanych, zmiażdżonych liści kapusty, ze świeżego ogórka, plasterków pomidora lub soku z cytryny,

l nałożenie na poparzone miejsca żółtka wymieszanego z miodem,

l maseczka z płatków owsianych,

l wapno rozpuszczone w szklance wody.

Ulgę przyniosą też preparaty łagodzące oparzenia słoneczne - mleczka, pianki, żele i balsamy po opalaniu zawierające m.in.: lanolinę, pantenol, aloes czy alantoinę, mające właściwości kojące.

Dzieci szczególnie narażone

Oparzenia słoneczne są szczególnie niebezpieczne u dzieci, bo ich skóra jest cieńsza, bardziej delikatna i łatwiej ulega podrażnieniom. Jeśli zauważymy, że skóra naszej pociechy jest mocno zaczerwieniona, koniecznie przenieśmy ją w zacienione, przewiewne miejsce, dajmy pić i zastosujmy chłodzące okłady na skórę. Gdy po pobycie na słońcu dziecko ma zawroty głowy, nudności, wymiotuje lub gorączkuje, koniecznie wezwijmy lekarza.

To może być udar słoneczny!

Jeśli oparzeniu towarzyszą bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, gorączka, uczucie osłabienia oraz przyspieszone tętno, koniecznie skontaktujmy się z lekarzem. To typowe objawy udaru słonecznego (cieplnego). Najczęściej stosuje się wtedy leki przeciwbólowe oraz maści i preparaty przyśpieszające gojenie się skóry. Do udaru cieplnego może doprowadzić przegrzanie organizmu spowodowane wysoką temperaturą powietrza i intensywnym promieniowaniem podczerwonym. Dodatkową przyczyną może być odwodnienie wywołane nadmiernym poceniem się i zbyt małą ilością płynów (elektrolitów). Na udar cieplny szczególnie narażone są niemowlęta i osoby w podeszłym wieku.

Kiedy nie zwlekać z wizytą u lekarza

Nie zawsze możemy sobie sami poradzić z poparzoną słońcem skórą. Z pomocy lekarza powinniśmy skorzystać, gdy:

l oparzeniu towarzyszy wysoka temperatura, która nie chce ustąpić,

l na uszkodzonej skórze pojawiają się rozległe pęcherze i jest ich coraz więcej,

l ból staje się coraz bardziej uporczywy i zamiast słabnąć, jeszcze się nasila,

l nasze samopoczucie wyraźnie się pogarsza, pojawiają się nudności, a nawet chwilowe utraty przytomności.

W takich sytuacjach tylko lekarz postawi właściwą diagnozę i zastosuje odpowiednie leczenie.

Tego latem nie używaj

W okresie letnim nie stosujemy kosmetyków zawierających: olejki cytrusowe (m.in.: bergamotowy, limetkowy, cytrusowy), witaminę A i jej pochodne (retinol) czy kwasy AHA, ponieważ zwiększają one wrażliwość na słońce.

Pamiętajmy też o tym, że niektóre zioła (np. dziurawiec, arcydzięgiel) mogą powodować uczulenie i przebarwienia na skórze. Jeśli stosujemy preparaty z ich zawartością, nie zapominajmy o ochronie skóry przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

Jak stosować filtry przeciwsłoneczne

Posmarujmy się kremem z filtrem ochronnym na 20-30 minut przed wyjściem na słońce - krem musi mieć czas na wniknięcie w skórę, by ją chronić,

nakładajmy krem na skórę co dwie, trzy godziny - jednorazowa aplikacja nie wystarczy na cały dzień,

tosujmy filtry wodoodporne, czyli takie, które chronią przed słońcem także w wodzie (na głębokość jednego metra dociera 50 proc. promieni UV-B i 77 proc. UV-A),

usta posmarujmy ochronną pomadką z filtrem.

Jak się opalać

Oparzenia słoneczne nie muszą nam popsuć wakacyjnego wypoczynku. Wystarczy przestrzegać kilku podstawowych zasad bezpiecznego opalania. Odpowiednie ubrania, kapelusze z szerokim rondem, czapki i okulary słoneczne, pomogą nam ustrzec się przed oparzeniami słonecznymi. Poza tym:

1. Zachowajmy umiar - unikajmy długiego przebywania na słońcu, róbmy sobie przerwy w opalaniu,

2. Stosujmy środki ochronne zawierające filtry UVA i UVB,

3. Dawkujmy sobie słońce - stopniowo przedłużajmy czas przebywania na słońcu - pierwsze opalanie nie powinno trwać dłużej niż ok. 20 minut,

4. Unikajmy przebywania na słońcu w godzinach, w których operuje ono szczególnie intensywnie, czyli pomiędzy 11 a 15.

Jak dobrać krem ochronny

Słońce może być szkodliwe dla naszej skóry. Światło słoneczne dociera do nas m.in. w postaci promieniowania UVB i UVA. To pierwsze powoduje poparzenia słoneczne, a drugie - powstawanie zmarszczek i przedwczesne starzenie się skóry. Oba rodzaje promieniowania mogą prowadzić do powstania zmian nowotworowych. Aby zmniejszyć szkodliwy wpływ słońca, musimy używać kosmetyków z filtrami UV, dobierając je do fototypu naszej karnacji.

O stopniu ochrony przed promieniami UVB informuje skrót SPF i zamieszczona obok liczba (im wyższa, tym więcej promieni słonecznych zostaje zablokowanych). Im jaśniejsza, bardziej wrażliwa cera i ostrzejsze słońce, tym SPF powinien być wyższy. Dzieci najskuteczniej ochronią preparaty z filtrem 25-30, zwane też sun-blockerami.

Pamiętaj!

Fototyp I - blada skóra, piegi, włosy blond lub rude, niebieskie albo zielone oczy, skóra zawsze ulega poparzeniom i trudno się opala - na co dzień stosuj filtr minimum 30, a na plażę - SPF 50.

Fototyp II - jasna karnacja, włosy jasno- lub ciemnoblond, oczy niebieskie albo zielone, skóra łatwo ulega poparzeniom i trudno się opala - na co dzień stosuj filtr 15, a na plażę - SPF 30.

Fototyp III - karnacja lekko śniada, oczy brązowe, włosy brązowe lub ciemnoblond, skóra opala się po początkowym oparzeniu - filtr 12-15, na ostrym słońcu 20-25.

Fototyp IV - śniada karnacja, bardzo ciemne włosy i oczy, skóra opala się szybko, bez poparzeń - filtr 8-10, na plażę - SPF 15.

Zobacz: Domowe sposoby na oparzenia słoneczne