Setki obserwatorów ruszą do lokali wyborczych. Zaczną pracę już o 6 rano

Kto może prowadzić społeczną obserwację wyborów?

- Obserwacja społeczna na wyborach może być prowadzona tylko przez organizacje pozarządowe, takie jak nasza Fundacja Odpowiedzialna Polityka, które w swoim statucie mają zapisane m.in. dbałość o demokrację i rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Taka obserwacja, w przeciwieństwie do instytucji mężów zaufania, jest z natury apolityczna i bezstronna - mówi w rozmowie z "SE" Zofia Lutkiewicz z Fundacji Odpowiedzialna Polityka.

Na czym polega praca wolontariusza obserwującego wybory?

- Dzień pracy obserwatora społecznego zaczyna się zazwyczaj o 6:00 rano i kończy się wieczorem lub w nocy. Obserwator przygląda się wszystkim etapom dnia głosowania – otwarciu i zamknięciu lokalu wyborczego, głosowaniu oraz liczeniu głosów, a potem wypełnianiu protokołów. Zwraca uwagę na to, czy przestrzegane są przepisy dotyczące zaplombowania urny, procedur epidemicznych, czy komisje wyborcze reagują na przypadki łamania zasady tajności, głosowania rodzinnego, agitacji czy korupcji wyborczej. Sprawdza, jak przebiega proces liczenia głosów, odpakowywania pakietów korespondencyjnych, ustalania ważności głosów i kart. Patrzy też na pracę mężów zaufania i komisarzy wyborczych, jeśli są obecni w lokalu - tłumaczy wiceszefowa sztabu misji obserwacyjnej.

Dlaczego warto prowadzić obserwację?

- Wybory obserwujemy dlatego, że interesuje nas możliwość poprawienia procesu wyborczego jako całości. To także duży wkład w budowę społeczeństwa obywatelskiego, danie sprawczości Polkom i Polakom, rozwijanie kultury prawnej w kraju. Jest wiele powodów, aby obserwować wybory z ramienia organizacji pozarządowych – ale wszystkich naszych obserwatorów łączy gotowość do bycia „oczami” i „uszami” w komisjach wyborczych, w dzień i w nocy - dodaje Lutkiewicz.

Od kiedy możliwe jest kontrolowanie pracy OKW?

- Angażujemy się w społeczną obserwację wyborów od momentu, gdy została ona umożliwiona dzięki nowelizacji Kodeksu wyborczego w 2018 roku. Od tego czasu prowadziliśmy obserwację m.in. podczas wyborów samorządowych w 2018 r., gdzie wyszkoleni przez nas obserwatorzy kontrolowali przebieg dnia głosowania w województwie mazowieckim. Zdecydowaliśmy, że warto zorganizować ogólnopolską obserwację tegorocznych wyborów prezydenckich i można już powiedzieć, że zainteresowanie, tak podczas I, jak i II tury, przerosło nasze oczekiwanie! W niedzielę 12 lipca do komisji wyborczych w całej Polsce i za granicą wyślemy ok. 250 obserwatorów - podkreśla Zofia Lutkiewicz.

Jak wygląda szkolenie obserwatora?

- Obserwujemy według standardów międzynarodowych, a więc każdego z naszych obserwatorów zobowiązujemy do poddania się szkoleniu i przestrzegania Kodeksu Obserwatora Społecznego. Zależy nam na profesjonalizmie osób, które wysyłamy „w teren:, dlatego przygotowaliśmy dla nich, dzięki wsparciu EU-Russia Civil Society Forum, specjalny kurs e-learningowy. Kurs można przejść w ok.1,5-2 godziny, zawiera nagrania, zdjęcia, grafiki i interaktywne slajdy, które pomagają przyswoić wiedzę. To bardzo przydatne narzędzie, zwłaszcza podczas pandemii, gdy nie można w jednym miejscu zebrać wielu obserwatorów naraz. Później obserwatorzy przyswajają sobie (bardzo prostą) obsługę aplikacji internetowej „Monitoruj Wybory”, którą przygotowała dla nas Fundacja ePaństwo, spotykają się z koordynatorem swojej grupy, otrzymują przydział do obszaru obserwacji – i już są gotowi do wyruszenia w teren - słyszymy.

Wyborcza BOMBA! Kaczyński u Rydzyka wygadał się w sprawie kobiet. To przejdzie do historii