W Polsce brakuje gabinetów ginekologicznych dla kobiet z niepełnosprawnościami

Lekarze już od lat mówią o tym, że coraz częściej, nie tylko w czasie pandemii, kobiety przekładają lub odwołują wizyty u ginekologa czy wykonanie zleconych badań. To skutkuje tym, że gdy już zdecydują się na wizytę, choroba jest już bardzo zaawansowana. Polki badają się zbyt rzadko¹. A przecież im później zdiagnozowana pacjentka, tym mniejsze ma szanse na całkowite wyleczenie. Niestety, Polki badają się zbyt rzadko. Jeszcze gorzej wygląda sytuacja kobiet z niepełnosprawnościami - nawet kiedy chcą się zbadać brakuje gabinetów, w których takie badania mogą przeprowadzić.

Profilaktyka to podstawa

Regularne wykonywanie badań profilaktycznych to szansa na zdrowsze i dłuższe życie. Każda kobieta – w pełni sprawna i niepełnosprawna – powinna mieć możliwość wykonać podstawowe badania ginekologiczne takie jak USG ginekologiczne, badanie piersi, cytologia czy test na obecność wirusa HPV. Niestety, często okazuje się, że kobiety z niepełnosprawnością wzrokową, słuchową czy ruchową, nie mają gdzie takich badań wykonać. Z badań przeprowadzonych na zlecenie Gedeon Richter Polska wynika, że aż 64 proc. kobiet z niepełnosprawnościami rezygnowało z wizyty u ginekologa – głównie z powodu braku dostosowania infrastruktury budynku czy nieodpowiedniego wyposażenia gabinetu ginekologicznego.

Bariery psychologiczne

Kobiety z niepełnosprawnościami wskazały w badaniu, że poza dostosowaną infrastrukturą i dostosowanym gabinetem do ich potrzeb, ważne są dla nich profesjonalizm personelu medycznego, co potwierdziło 56 proc. respondentek oraz empatyczna komunikacja na linii lekarz-pacjentka – 49 proc. badanych kobiet.

– Opieka ginekologiczna nad pacjentką z niepełnosprawnością nie jest tylko wyzwaniem medycznym, ale również psychologicznym. Pacjentki, które przyjmuję w gabinecie, często potrzebują większego i czujniejszego zaangażowania personelu medycznego, aby czuły się komfortowo. Dobra komunikacja między lekarzem a pacjentem jest tu kluczowa, ale bywa trudniejsza, gdy pacjentka nie słyszy lub nie widzi. Dostosowanie gabinetu do potrzeb pacjentek nie jest trudne, bo na rynku jest wiele rozwiązań, które mogą nas wesprzeć, np. możliwość zdalnego zaangażowania tłumacza Polskiego Języka Migowego – mówi Joanna Bonarek-Sztaba, ginekolożka.

Brak odpowiedniej architektury, taktu i empatii

Zdarza się, że lekarze im tego nie ułatwiają.

– Badania ginekologiczne stresują wiele kobiet, mnie szczególnie, bo jestem osobą z niepełnosprawnością i plus size, a to, jak zdążyłam w swoim życiu usłyszeć, spory problem. Na jednej z wizyt usłyszałam od lekarza: „Nie da się, nie mamy podnośnika, nie dam rady Pani podnieść, no niby jak mam Panią zbadać?” To był trudny moment, w którym jako kobieta z niepełnosprawnością, która chce zadbać o swoje zdrowie, zostaję sama, bez wyjścia. Poza tym, panuje w Polsce przekonanie, że osoby z niepełnosprawnościami nie uprawiają seksu, a jak nie uprawiają seksu, to po co je badać? To podwójna bzdura, gdyż osoby z niepełnosprawnościami uprawiają seks, a badać się powinna każda kobieta, niezależnie od tego, czy jest aktywna seksualnie, czy nie. – mówi Renata Orłowska, „Zaniczka”, dokumentująca na Instagramie ważne tematy dotyczące niepełnosprawności i równości.

W Polsce jest 158 miejsc, w których znajdują się gabinety ginekologiczne dostosowane do potrzeb kobiet z niepełnosprawnościami. Ich lista znajduje się na stronach dostepnaginekologia.pl oraz mapadostepnosci.pl. Aby każda kobieta mogła w pełni zadbać o swoje zdrowie intymne, konieczne jest utworzenie miejsc opieki dostosowanych do ich potrzeb, profesjonalnych i przyjaznych.

Informacje o tym, gdzie dokładnie odbywają się badania i jak się na nie zapisać, znajdują się na stronie www.wkobiecyminteresie.pl. Na stronie można znaleźć również informacje o udogodnieniach dla pacjentek z niepełnosprawnościami.

*) Liczba gabinetów zarejestrowanych w ogólnopolskich bazach gabinetów dostępnych dla kobiet z niepełnosprawnościami na stronach dostepnaginekologia.pl oraz mapadostepnosci.pl, dane z lutego 2022**) Badanie zrealizowane przez Instytut ARC Rynek i Opinie na zlecenie Gedeon Richter Polska, maj-czerwiec 2022 r. CAWI, N= 201 kobiet z niepełnosprawnościami ruchu, wzroku i słuchu. Badanie zrealizowane we współpracy z Fundacjami: Avalon, Kulawa Warszawa i Integracja, Polskim Związkiem Głuchych oraz Polskim Związkiem Niewidomych.1) Raport „Profilaktyka zdrowia kobiet”, zrealizowany przez Mobile Institute na zlecenie Gedeon Richter Polska, marzec 2022 r.