Jak opisuje Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Łodzi, średniowieczna wieś Łodzia - taka pra - Łódź - leżała nad niewielkim dopływem rzeki Łódki
na terenie obecnego Browaru Łódzkiego, między ulicami Pomorską a Północną. Wieś, należąca do biskupów włocławskich, słabo się rozwijała. Jej zarządca - kanonik włocławski, Piotr, podpisujący się „de Lodza” doprowadził do wydania przez kapitułę włocławską w 1414 roku dokumentu o lokacji miasta zwanego Ostroga nad rzeką Ostrogą. Miasto miało powstać w oparciu o osadę, która samorzutnie rozwinęła się w okresie wojen polsko-krzyżackich przy szlaku krakowsko-łęczyckim.
ZOBACZ: TOP 10 najdziwniejszych ulic w Łodzi. [GALERIA] Wiedziałeś o ich istnieniu?
i
A gdzie dokładnie miasto Ostroga i rzeka Ostroga się znajdowały? Według autorów monografii Łodzi z 2009 roku rynek Ostrogi zajmował obszar na północ od kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, czyli gdzieś za placem Kościelnym, miedzy Łagiewnicką a Zgierską. Tam, przez wyznaczony na płaskim terenie rynek, miała płynąć niewielka rzeczka. Jej wody według historyków brały początek na bagnach przy skrzyżowaniu dzisiejszych ulic Wojska Polskiego z Franciszkańską. Wzdłuż rzeczki przebiegała granica między Bałutami a dobrami łódzkimi.
ZOBACZ: Czy rozpoznasz ulice po "starej" nazwie? Sprawdź czy dobrze znasz Łódź! [QUIZ]
i
Do dziś bez trudu odnajdziemy - między ulicami Wojska Polskiego a Berlińskiego - domy wzniesione przy późniejszym kanale Ostrogi i tym samym bałucko-łódzkiej granicy. Ukośne ściany współczesnych budynków wyznaczają mniej więcej przebieg dawnej rzeczki. Przecinała ona ulicę Łagiewnicką przy ulicy Berlińskiego, Zgierską zaś w miejscu, gdzie na elewacji kamienicy przy Zgierskiej 17 do dziś jest graniczna kapliczka między Bałutami i Łodzią.
i
Ostroga płynęła wzdłuż ulicy Krótkiej, obecnej Zachodniej, i dalej skręcała za starym cmentarzem żydowskim w Bazarową, Rybną, potem płynęła wzdłuż Lutomierskiej. Między Lutomierską a Drewnowską jeszcze po wojnie istniał otwarty kanał rzeczki zwany „rowem lutomierskim”. Zobaczymy go choćby na zdjęciach lotniczych z czasów II wojny światowej. Pojawia się też na archiwalnych mapach ZWIK.
i
Na wysokości Motodromu przy Drewnowskiej Ostroga wpadała do Łódki. Co stało się z tą rzeką? Podzieliła los innych łódzkich strug. Zamieniono ją w ściek i na początku XX wieku ukryto w podziemnym betonowym kanale. Udało się odnaleźć miejsce, w którym zachował się do dziś fragment tego kanału z 1915 roku. W zbiorach Archiwum Państwowego w Łodzi odnajdziemy też kosztorys jego budowy i umowę z wykonawcą.
i
Powszechna jest opinia, że rzekę Łódkę nazywano kiedyś Ostrogą. Był to jednak niewielki dopływ Łódki, nad którym próbowano stworzyć miasto. W granicach powstałej w 1423 roku Łodzi znalazły się zabudowania miasta Ostroga. A co się stało z wsią Łodzia? Zanim przestała istnieć nazywano ją Starą Wsią. Drogę prowadząca ze wsi do miasta Łodzi zwano Starowiejską lub Nadstawną (obecnie Wolborska), a płynącą obok rzekę zwano Starą Rzeką lub Rzeką. To współczesna Łódka.
