Back to school. Pieszo, na rowerze czy na hulajnodze- zadbaj o bezpieczny powrót dziecka ze szkoły

Z policyjnych statystyk wynika, że od 1 stycznia do 19 sierpnia 2025 r. (w porównaniu do analogicznego okresu ub.r.) liczba wypadków z udziałem rowerzystów zmalała do 2261 zdarzeń. Zmniejszyła się też liczba rannych o 225 (do 2046 osób) i zabitych o 21 osób (do 87 osób). Z kolei liczba wypadków i rannych z udziałem osób kierujących hulajnogą elektryczną wzrosła o ponad 330 osób w obu przypadkach. O czym powinien pamiętać rodzic, zanim wyprawi ucznia do szkoły? Podpowiadamy.

Hulajnogi i rowery – sytuacja w Polsce

Zdaniem podinsp. Roberta Opasa z Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji, mimo poprawy ogólnego bezpieczeństwa w ruchu drogowym, wyraźnie wzrosła liczba zdarzeń z udziałem kierujących hulajnogami elektrycznymi. To wskazuje na konieczność zwiększenia działań prewencyjnych i kontrolnych. Co ważne, osoby, które naruszają przepisy o ruchu motorowerów i rowerów, mogą być skontrolowane przez strażników miejskich (gminnych) i ukarane grzywną. Wśród najczęstszych błędów rowerzystów i „hulajnogistów” podinsp. Robert Opas wymienia: nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu, niedostosowanie prędkości do warunków ruchu, nieprawidłowe wymijanie i skręcanie. Tylko w tym roku, w wyniku wypadków z udziałem osób kierujących hulajnogami zginęło 7 osób, a 729 było rannych. Z czego to wynika?

– Na ogół z braku umiejętności prowadzenia pojazdu i nieznajomości przepisów. To najmłodsi kierujący (do 17. r.ż.) najczęściej ponoszą obrażenia oraz są sprawcami zdarzeń z udziałem „hulajnogistów”. Apel do rodziców i opiekunów z mojej strony: warto zwracać uwagę na to, jaki sprzęt kupujecie swoim pociechom. Na stronach producentów bardziej ekstremalnych urządzeń i w instrukcji obsługi można znaleźć informację, że taki sprzęt można użytkować jedynie poza drogami publicznymi – komentuje podinsp. Robert Opas z KGP.

Karta rowerowa – dla kogo?

Na ogół kartę zdobywa się w szkole, ale też można wyrobić ją nieodpłatnie np. w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego. Uzyskanie karty rowerowej jest poprzedzone egzaminem składającym się z części teoretycznej i praktycznej.

– Osoby w wieku od 10 do 18 lat powinny mieć przy sobie kartę rowerową podczas jazdy rowerem po drogach publicznych. To dokument, którego posiadanie jesteśmy w stanie sprawdzić w trakcie postępowania wyjaśniającego. Aby tego uniknąć, warto mieć go przy sobie podczas kontroli – wyjaśnia podinsp. Robert Opas z KGP. Osoby po 18. r.ż. nie muszą posiadać karty rowerowej. A co w przypadku osób dojeżdżających do placówek na hulajnodze?

– Do kierowania hulajnogą elektryczną przez osoby w wieku od 10 do 18 lat wymagane jest posiadanie tych samych uprawnień, co w przypadku kierujących rowerem, czyli karty rowerowej lub prawa jazdy kategorii: AM, A1, B1 lub T – mówi podinsp. Robert Opas.

Bezpieczny dojazd do szkoły

Droga do szkół w miastach często biegnie wzdłuż dużych i ruchliwych ulic. Uczniowie dojeżdżający do placówki na rowerze lub hulajnodze powinni w sposób świadomy i bezpieczny dzielić przestrzeń z innymi: rowerzystami, pieszymi, rolkarzami, a także kierowcami aut, autobusów i tramwajów. Bez znajomości przepisów ruchu drogowego i znaków – ani rusz! Dlatego warto przypomnieć, jak należy się prawidłowo zachować w kilku kluczowych sytuacjach na drodze do szkoły.

- Ścieżka dla rowerów, chodnik i ulica

Jeśli trasa do szkoły wiedzie ścieżką rowerową, wyznaczonym pasem ruchu dla rowerów lub poboczem nadającym się do jazdy, to należy z niego skorzystać. W przypadku ich braku można jechać jezdnią, jak najbliżej prawej krawędzi. Choć w Polsce jazda rowerem lub hulajnogą po chodniku jest zabroniona, to istnieją trzy wyjątki od tej reguły:

1. Opieka na dzieckiem do 10. r.ż., które samodzielnie kieruje rowerem,

2. Obok jezdni, na której obowiązuje ograniczenie prędkości powyżej 50 km/h w przypadku roweru (30 km/h w przypadku hulajnogi) i nie ma drogi dla rowerów, a chodnik jest wystarczająco szeroki (2 m),

3. Złe warunki pogodowe mogące stwarzać zagrożenie m.in. gdy pada deszcz, jest wietrznie lub widoczność ogranicza mgła.

Dziecko po 10. r.ż., aby samodzielnie jeździć po drogach publicznych, musi mieć kartę rowerową.

– Kierujący hulajnogą elektryczną może wyjątkowo poruszać się chodnikiem lub drogą dla pieszych, jadąc z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachowując szczególną ostrożność, ustępując pierwszeństwa i nie utrudniając ruchu pieszemu – dodaje podinsp. Robert Opas z KMP. Wsiadając na rower, należy być skoncentrowanym. Smartfon w dłoni oznacza wykroczenie i ogromne niebezpieczeństwo, a słuchawki na uszach podczas jazdy to zdecydowanie zły pomysł.

- Skrzyżowanie – co robić?

Na skrzyżowaniu ze światłami należy zsiąść z roweru lub hulajnogi i przeprowadzić pojazd przez przejście dla pieszych. W przypadku gdy jest wyznaczony przejazd rowerowy i ścieżka rowerowa przecina „zebrę”, to na zielonym świetle można po niej przejechać. Dzieci do 10. r.ż. mogą to zrobić wyłącznie pod opieką osoby dorosłej. Przed wejściem na pasy, zlokalizowane na skrzyżowaniu bez świateł, dziecko powinno się upewnić, że nic nie jedzie, rozglądając się: w lewo, następnie w prawo i znów w lewo.

- Uwaga: wyjazd z bramy

Wiele posesji ma ogrodzenie z bramą wjazdową. Gdy wyjazd  z bramy krzyżuje się z ciągiem pieszym lub rowerowym, należy być czujnym. Kierowca wyjeżdżającego z bramy auta ma obowiązek ustąpić pierwszeństwa pieszym i rowerzystom. Jeśli nas przepuszcza, możemy spokojnie przejechać. Może nas jednak nie zauważyć, wtedy najbezpieczniej jest zejść z roweru i go przeprowadzić.

- Omijanie i wymijanie

Ominąć można nieporuszający się pojazd, przeszkodę na drodze lub pieszego, który się nie przemieszcza. Należy zachować bezpieczny odstęp. Zabronione jest omijanie pojazdów sygnalizujących skręt w lewo lub czekających na otwarcie przejazdu. Z kolei wymijanie to przejeżdżanie obok poruszającego się obiektu. Przykładowo w zatorze drogowym (w korku) rowerzyści mogą wymijać pojazdy poruszające się w tym samym kierunku – z ich prawej strony. Omijając zaparkowany samochód, zachowaj bezpieczną odległość, aby wysiadająca z pojazdu osoba nie uderzyła cię drzwiami.

- Na przejeździe kolejowym i torowisku

Zbliżając się do torów kolejowych, należy zsiąść z roweru/ hulajnogi, upewnić się, że nie nadjeżdża pociąg, a szlaban jest otwarty. Jeśli bezpieczne przejście jest możliwe, należy przeprowadzić pojazd przez tory, spokojnie i bez zatrzymywania się. Warto też mieć ograniczone zaufanie do automatyki, która czasem zawodzi. Jeśli szlabany są podniesione, ale miga czerwone światło – należy zachować czujność. Ostrożność przyda się też w miastach, w których kursują tramwaje m.in. w Warszawie czy we Wrocławiu. Na skrzyżowaniu równorzędnym (bez znaków i sygnalizacji świetlnej) tramwaj nadjeżdżający z prawej strony rowerzysty ma pierwszeństwo przejazdu. W innych sytuacjach o pierwszeństwie przejazdu informuje m.in. znak „ustąp pierwszeństwa”. Należy być ostrożnym w pobliżu przystanków autobusowych i tramwajowych, gdzie pasażerowie wchodzą do pojazdu lub go opuszczają.

Hulajnogą na lekcje

Uczniowie chętnie dojeżdżają do szkoły na hulajnodze elektrycznej. To dwuosiowy jednoślad, napędzany silnikiem elektrycznym, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, o maks. masie 30kg. Na hulajnodze może jeździć wyłącznie jedna osoba – na drogach rowerowych lub pasie ruchu dla rowerów z maks. prędkością 20 km/h. Z jezdni i chodników można korzystać tylko wtedy, gdy w pobliżu nie ma tras dla rowerów, a prędkość pojazdów na drodze publicznej nie przekracza 30 km/h. Parkując hulajnogę na chodniku, należy zachować min. 1,5-metrowy odstęp dla pieszych.

– Dzieci w wieku do 10 lat mogą poruszać się hulajnogą elektryczną jedynie w strefie zamieszkania pod opieką osoby dorosłej – przypomina podinsp. Robert Opas.

Pokaż, zanim zrobisz

Uczniowie powyżej 10. r.ż. poruszające się po drogach publicznych z kartą rowerową powinni wyraźnie komunikować swoje zamiary. Skręt sygnalizuje wyciągnięta w lewo lub prawo ręka, zamiar zatrzymania się można pokazać, wyciągając pionowo w górę lewą lub prawą rękę z otwartą dłonią. Wczesne sygnalizowanie zamiarów daje innym czas na reakcję.