Przyczyna ślepoty w krajach rozwiniętych

Zapalenia błony naczyniowej stanowią poważny problem medyczny, a także socjoekonomiczny, gdyż szczyt zachorowań przypada na wiek produkcyjny. W ok. 80% przypadków ZBNO dotyczy osób między 20 a 60 r.ż., czyli osób aktywnych zawodowo. Równie często chorują mężczyźni, jak kobiety.

Częstość występowania błony naczyniowej oka waha się od 52 do 93 przypadków na 100 000 osób na rok. Schorzenie to jest niestety w Polsce zbyt późno rozpoznawane, co wiąże się z opóźnieniem rozpoczęcia leczenia - podkreśla dr hab. n. med. Agnieszka Kubicka-Trząska z Kliniki Okulistyki i Onkologii Okulistycznej Katedry Okulistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie.

Zapalenie błony naczyniowej oka (Uveitis, ZBNO) to schorzenie o niejasnym pochodzeniu. Dzieli się je na stany zapalne o podłożu infekcyjnym oraz nieinfekcyjnym czyli autoimmunologiczne zapalenia błony naczyniowej. Nieleczone może prowadzić do powikłań takich, jak: zaćma, torbielowaty obrzęk plamki, jaskra, odwarstwienie siatkówki, co może powodować nieodwracalną utratę widzenia. ZBNO jest chorobą, której nie da się wyleczyć, a proces leczenia jest długotrwały. Większość pacjentów to chorzy z przewlekłymi, nawracającymi zapaleniami błony naczyniowej, w przebiegu których obserwuje się okresy remisji i nawrotów choroby. Dlatego tak ważnym jest indywidualne podejście do każdego chorego i znalezienie takiej terapii, która byłaby optymalna w danym przypadku, tj. była bezpieczna i zarazem skuteczna. Istotnym w leczeniu ZBNO jest uzyskanie pełnej kontroli nad zapaleniem i w końcu doprowadzenie do jego remisji.

Obecnie dostępne metody leczenia pozwalają u większości chorych na zahamowanie choroby, a nawet cofnięcie jej skutków pod warunkiem odpowiednio wcześnie podjętego leczenia i regularnego monitorowania stanu pacjenta.

Poziom usług okulistycznych w Polsce jest bardzo dobry, porównywalny ze standardami europejskimi, natomiast głównym problemem naszych pacjentów jest dostępność do tych usług, co wiąże się z długim okresem oczekiwania na wizytę u specjalisty. Leczenie ZBNO według światowych wytycznych powinno nastąpić zaraz po pojawieniu się pierwszych objawów choroby. Brak podjęcia leczenia lub jego opóźnienie u chorych na zapalenie błony naczyniowej oka prowadzi do nieodwracalnego pogorszenia widzenia, a nawet jego utraty – mówi dr hab. n. med. Agnieszka Kubicka-Trząska.

Należy również podkreślić, iż terapia steroidowa, uważana za terapię pierwszego rzutu w leczeniu ZBN również niesie ze sobą szereg działań niepożądanych. W ostatnim czasie w wielu dziedzinach medycyny podkreśla się konieczność wprowadzania tzw. indywidualizacji leczenia. Zastosowanie terapii dopasowanej do potrzeb pacjenta, w tym leczenia biologicznego, pozwala na zmniejszenie dawki i skrócenie czasu leczenia steroidami, minimalizując przy tym ryzyko rozwoju działań niepożądanych oraz przyczyniając się do uzyskania kontroli nad stanem zapalnym. Rozwiązaniem problemu leczenia chorób oczu, w tym niskiej wykrywalności zapalenia błony naczyniowej oka, może być wdrożenie zintegrowanej strategii postępowania w okulistyce, która łączyłaby kilka obszarów - adekwatną profilaktykę, diagnostykę oraz terapię – zwraca uwagę Małgorzata Pacholec, dyrektor Instytutu Tyflologicznego Polskiego Związku Niewidomych.

Według Światowej Organizacji Zdrowia kompleksowa opieka okulistyczna może zapobiec upośledzeniu i utracie wzroku aż u 80% chorych . WHO zaapelowało do rządów krajów o wprowadzenie narodowych programów ograniczających natężenie chorób narządu wzroku, poprawiając tym samym dostęp do kompleksowej diagnostyki, leczenia i rehabilitacji medycznej
w zakresie okulistyki.

Za wdrożenie kompleksowej opieki oraz finansowania skutecznego leczenia przemawiają również względy ekonomiczne. Według danych z 2015 r. wydatki ZUS 1,5-krotnie przewyższały wydatki NFZ na leczenie zapalenia błony naczyniowej oka. Zintegrowane postępowanie w obszarze okulistyki realizować będzie nie tylko priorytet w postaci poprawy zdrowia pacjentów, ale również pomoże zapobiec narastającym konsekwencjom utraty produktywności pacjentów okulistycznych, w tym chorych na ZBNO.