Dokładnie 80. lat temu, wczesnym rankiem 19 kwietnia 1943 r., w przeddzień żydowskiego święta Pesach, świetnie wyposażone odziały niemieckiego wojska i policji wkroczyły do warszawskiego getta, by je ostatecznie zlikwidować. Do walki z nimi stanęła grupa żydowskich bojowników. I choć wiedzieli, że nie mają szans w starciu z uzbrojoną armią, walczyli o godność, chcieli umrzeć wolni.
19 kwietnia 2023 roku w wielu miejscach w Warszawie oddamy hołd bohaterom powstania w getcie. Przypominać o nich będą niemal wszędzie żółte żonkile, które uczestnicy oficjalnych uroczystości składać będą w miejscach pamięci.
O godz. 10 na skwerze Hoovera przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie odbędzie się otwarcie wystawy Instytutu Pamięci Narodowej „Prosimy Cię, Boże, o walkę krwawą…”. To opowieść o heroizmie młodych bojowników z Żydowskiej Organizacji Bojowej oraz Żydowskiego Związku Wojskowego, którzy 19 kwietnia ruszyli, by stawić zbrojny opór niemieckiemu ludobójstwu.
O godz. 12 pod pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie pojawią się prezydenci Polski, Izraela i Niemiec. Tam odbędą się oficjalne uroczystości 80. rocznicy. Przewidziane są przemówienia wszystkich prezydentów.
W tym samym czasie ze skweru Szmula Zygielbojma wyruszy prywatny marsz pamięci szlakiem, którym przez lata chodził Marek Edelman.
Przez cały dzień wolontariusze na ulicach tradycyjnie rozdawać będą papierowe żonkilowe przypinki. Przygotowano ich w całej Polsce 450 tysięcy. - Liczba ta symbolizuje liczbę Żydówek i Żydów, którzy byli zamknięci w getcie warszawskim w momencie jego największego przeludnienia, wiosną 1941 roku – przekazało Muzeum Polin.
O godz. 13 na Saskiej Kępie przy ul. Walecznych odsłonięty zostanie mural w hołdzie dla Aliny Margolis-Edelman, członkini Żydowskiej Organizacji Bojowej, uczestniczki powstania w getcie i powstania warszawskiego.
O godz. 18 w Muzeum Polin będzie można spotkać się z Hanną Krall, autorką książki „Zdążyć przed Panem Bogiem” i ambasadorką akcji „Żonkile”. Polin przygotowało też wystawę „Wokół nas morze ognia”– pierwszą o powstaniu z perspektywy cywilów.
Interesującą ciekawostką będzie widowiskowa wizualizacja na pl. Bankowym. O godz. 20 na fasadzie Błękitnego Wieżowca pojawi się cyfrowo odtworzona (już po raz trzeci) Wielka Synagoga. Lokalizacja nie jest przypadkowa - obecny wieżowiec stoi bowiem w miejscu dawnego domu modlitwy.
Odnowiony zabytkowy wagon tramwajowy, który kursował po getcie, stanie dziś na torze przed Muzeum Getta Warszawskiego. Można go zobaczyć w naszej GALERII:
A poniżej kolejne punkty obchodów 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim
W związku z 80. rocznicą powstania w getcie warszawskim przez cały miesiąc odbywać się będą koncerty, spacery historyczne, panele dyskusyjne, spektakle, recitale oraz projekcje filmów.
22 kwietnia o godz. 19 rozpocznie się wieczorna wędrówka z grupą „Opowiadaczy historii”. Wciągną oni zebranych w opowieści prowadzone z perspektywy osób ukrywających się. W sześciu punktach na Muranowie staną instalacje symbolicznie oznaczające miejsca ukrywania się ludności cywilnej. Punktem centralnym każdej z nich będzie podświetlona szklana bryła o nieregularnym kształcie (podświetlone szkło ma tlić się w ciemności i przypominać o tysiącach osób zamordowanych podczas powstania i tuż po nim). Zbiórka chętnych na te wieczorna wycieczkę - w Muzeum Polin przy ul. Anielewicza 6.
23 kwietnia dnia o godz.18 w Akademii Sztuk Pięknych (ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37/39) koncert pt. „Tęsknota w sercu gra” da „Kolorowy Ptak polskiej sceny muzycznej” czyli Danuta Stankiewicz z zespołem. Koncert połączony będzie z wyświetlaniem zapisu wideo recytowanych przez Krzysztofa Kolbergera wierszy m.in. Mordechaja Gebirtiga, Juliana Tuwima, Władysława Szlengela i Mariana Hemara.
Między 6 a 8 maja odbędą się główne wydarzenia śródmiejskich obchodów. Dla mieszkańców przygotowano kilka spektakli, paneli dyskusyjnych i koncert.
6 maja o godz. 12.30 w Kinie Atlantic przy ul. Chmielnej 33 - Panel dyskusyjny o Archiwum Ringelbluma, w którym wezmą udział prof. Andrzej Leder z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, dr Aleksandra Bańkowska z Instytutu Historii PAN, prof. Adam Leszczyński z Wydziału Nauk Humanistycznych Uniwersytetu SWPS oraz prof. Piotr Morawski z Instytutu Kultury Polskiej UW. Po rozmowie wyświetlony zostanie film Roberty Grossman „Kto napisze naszą historię” z 2018 r. Jest to fabularyzowany dokument o pracy Oneg Szabat, organizacji która zachowała pamięć o Żydach zniewolonych w warszawskim getcie i ich śmierci w obozach zagłady.
6 maja o godz. 16 w Audytorium Muzeum POLIN - Koncert zespołu Hashtag Ensamble. W programie znajdą się utwory Amerykanina Judda Greensteina, Ukrainki Victorii Polevy, Izraelki Aviy Kopelman i Polaka Wojciecha Błażejczyka.
6 maja o godz. 19 w Teatrze Komuna Warszawa, przy ul. Emilii Plater 31 - Czytanie performatywne „Statku na wodzie” w reż. Michała Buszewicza, wyprodukowane przez Dzielnicę Śródmieście w 2022 r. To sztuka nieznanego autora lub autorki, napisana tuż przed wybuchem II wojny światowej i odnaleziona w Archiwum Ringelbluma. Jej akcja rozpoczyna się w Austrii 12 tygodni po Anschlussie i rozgrywa się od marca 1938 do czerwca 1939 r. Opowiada o wydarzeniach na pokładzie statku Wicher, na którym przebywają żydowscy uchodźcy oraz na międzynarodowej konferencji poświęconej uchodźcom.
7 maja o godz. 15 przy ul. Żelaznej 66 – spektakl plenerowy „Momik” w reż. Aleksandry Bielewicz. Tytułowy Momik to polski Żyd wychowany w Izraelu. Całe jego dzieciństwo naznaczone było traumą wojny. Szukanie śladów przeszłości i próba jej zrozumienia stały się jego obsesją. Spektakl powstał w Akademii Teatralnej w Warszawie. Po spektaklu spacer z aktorami.
7 maja o godz. 19 w Teatrze Komuna Warszawa - „Akademia Pamięci” w reż. Marcina Starosty. Akademia jest działaniem, które wyniknęło z potrzeby krytycznego spojrzenia na sposoby przepracowania pamięci o Holokauście. Najważniejszą kategorią i tworzywem dla tej pracy jest właśnie pamięć. Przetwarzana przez literaturę, kino, uroczystości poświęcone Zagładzie, wspomnienia ocalałych i ich rodzin. Spektakl powstał w Akademii Teatralnej w Warszawie. Po wydarzeniu odbędzie się dyskusja, w której udział wezmą prof. Joanna Krakowska z Instytutu Sztuki PAN, Zbigniew Libera oraz Sławomir Sierakowski z „Krytyki Politycznej”
8 maja o godz. 19 w Teatrze Komuna Warszawa - „Sublokatorka”, spektakl na podstawie prozy Hanny Krall, w reż. Karoliny Kowalczyk. Opowieść o matce i córce. Kobiety, jak co roku, jadą do Obozu Zagłady na Majdanku złożyć kwiaty w komorze gazowej, w której prawdopodobnie zginął ojciec dziewczyny. Spektakl powstał w Akademii Teatralnej w Warszawie
11 maja o godz. 17 w Sali Lustrzanej Pałacu Staszica, ul. Nowy Świat 72 - recital fortepianowy Piotra Sałajczyka, który wykona utwory żydowskich kompozytorów: Aleksandra Tasmana, Józefa Kofflera, Władysława Szpilmana i Mieczysława Wajnberga.
16 maja o godz. 18 w kinie Atlantic, przy ul. Chmielnej – projekcja filmu „Ulica Graniczna” z 1948 r. w reż. Aleksandra Forda. Bohaterem zbiorowym są mieszkańcy kamienicy położonej przy ulicy Granicznej w Warszawie, którzy zmagają się z niemieckim terrorem wobec Żydów w czasie II wojny światowej. Kulminacja obrazu przypada na wybuch Powstania w Getcie Warszawskim. Po filmie odbędzie się dyskusja o traumie po Zagładzie i o pamięci. W rozmowie udział wezmą Sara Herczyńska oraz dr Jan Borowicz z Instytutu Kultury Polskiej UW.
Podcasty
Playlisty tematyczne
