Można popatrzeć w oczy faraonowi Ramzesowi II. Wygląda jak żywy

Rzecz tylko w tym, że gdy wpiszemy do wyszukiwarki frazę „Ramzes II” albo „Ramses II” to zobaczymy bardzo różniące się rekonstrukcje twarzy faraona, który nie dość, że był mężczyzną słusznej postury (ok. 180-190 cm wzrostu przy ówczesnej średniej ok. 160 cm), to i przeżył 15 żon, 100 synów i 50 córek. Uważa się, że ten faraon z XIX dynastii Nowego Państwa, największy spośród wszystkich panujących przez 3000 lat, w trzydziestu dynastiach, zmarł mając 92 lata, po 66-letnim (od 1279 do 1213 r. p.n.e.). W takim wieku za życia można przypominać mumię. Nie ma zachowanych artefaktów z czasów panowania Ramzesa II pokazującego go, tak, jak wyglądał w bardzo podeszłym wieku. Zresztą, w sztuce egipskiej obowiązywał kanon, w myśl którego faraona przedstawiało się w sposób wyidealizowany.

Gdy w 1881 r. odkryto mumię Ramzesa (i kilkunastu innych faraonów), którą kapłani przenieśli w tajne miejsce z jego grobowca (w Dolnie Królów), to twarz faraona ni jak nie przystawała do tej z jego posągów, które stawiał (jak świątynie) gęsto i często. Ustalenia, jak naprawdę wyglądał władca Dolnego i Górnego Egiptu, jego świątobliwość Ramzes II, oby żył wiecznie, podjęli się naukowcy z Uniwersytetu Johna Mooresa w Liverpoolu, w Wielkiej Brytanii. Wespół z ekspertem od egipskich mumii i profesorem paleoradiologii Saharem Saleemem z Uniwersytetu w Kairze, z wykorzystaniem tomografu komputerowego, zwizualizowali twarz Ramzesa II bardziej szczegółowo niż kiedykolwiek wcześniej. Na podstawie uzyskanych zdjęć antropolog sądowy John Moores, z pomocą oprogramowania używanego w kryminalistyce, wygenerował oblicze Ramzesa II w starczym wieku.

Nie było większych problemów z ustaleniem, jakiego koloru włosy miał faraon, bo te zachowały się. Był rudy. W tamtym czasie była to cecha przypisywana bóstwom. A co ze skórą, jakiego była koloru? Laicy często uważają, że starożytni Egipcjanie byli czarnoskórzy. Wskazują, że na zachowanych malowidłach faraonowie mają skórę koloru bardzo ciemnej czekolady. Zapomina się, że kobiety z tych fresków (zazwyczaj grobowych) mają… jasną skórę. Z 30 dynastii w ciągu 3000 lat istnienia Egiptu (do czasów Aleksandra Wielkiego) tylko dwie dynastie (pod koniec istnienia Kemetu (Czarna Ziemia – tak Egipcjanie określali swój kraj) dały mu czarnoskórych faraonów. Poza nimi byli to przedstawiciele rasy białej, kaukaskiej. I to uwzględniono w rekonstrukcji twarzy Ramzesa II przeprowadzonej miesiąc temu.

Brytyjsko-egipski zespół zrekonstruował także wygląd „młodego” Ramzesa II. Jak się go porówna z rzeźbami z Luksoru, to widać, że rzeczywistość i sztuka w starożytnym Egipcie nie chodziły w parze. Zespół zapowiedział, że wkrótce przystąpi do rekonstrukcji najsłynniejszego spośród wszystkich faraonów, choć w historii Egiptu jednego z najmniej znaczących. Tak, zgadliście. Pochylą się nad mumią Tutanchamona. Ciekawe, co z tych prac wyjdzie, bo rekonstrukcji twarzy króla-chłopca jest sporo...