ABC diabetyka

Choroba pojawia się najczęściej wtedy, gdy uszkodzone komórki trzustki nie produkują insuliny (tzw. typ 1) albo wytwarzają ją nieprawidłowo lub w niewystarczającej ilości (tzw. typ 2).

Czym się różni typ 1 od 2

Bezpośrednią przyczyną cukrzycy typu 1 jest uszkodzenie komórek beta trzustki, produkujących insulinę. To może być spowodowane np. przechodzoną infekcją wirusową u dzieci (grypa, świnka, różyczka). Najczęściej jednak przyczyna choroby pozostaje nieznana. Przy tej chorobie układ odpornościowy zaczyna traktować białko znajdujące się na komórce beta jako białko wroga - i atakuje je. W rezultacie komórki wytwarzające insulinę zostają zniszczone.

W wielu przypadkach choroba ma podłoże genetyczne, może być więc dziedziczna. Potwierdza to fakt, że w niektórych rodzinach na cukrzycę typu 1 choruje kilka osób.

Z kolei za rozwój cukrzycy typu 2, poza starzeniem się organizmu, wpływ ma niezdrowy styl życia. Z ostatnich badań wynika jednak, że na typ 2 cukrzycy zapadają coraz młodsi ludzie. To dramatyczne konsekwencje dostępnej na każdym kroku przetworzonej żywności, wszechobecnego cukru i siedzącego trybu życia. Ryzyko zachorowania na tę chorobę wzrasta wraz z dodatkowymi kilogramami. Otyłość zwiększa ryzyko zachorowania aż o 80 procent.

Późne objawy

O cukrzycy mogą świadczyć takie objawy jak:
- ciągłe zmęczenie,
- utrata wagi mimo normalnego odżywiania,
- wzmożone pragnienie (wypijanie do ponad 3 litrów płynów dziennie),
- częste zakażenia i trudno gojące się rany,
- senność nie do opanowania w ciągu dnia,
- suchość i swędzenie skóry, również okolic narządów intymnych,
- częste oddawanie moczu.

Objawy te pojawiają się jednak najczęściej, gdy choroba jest już zaawansowana.

Groźne powikłania

Do tych najpoważniejszych powikłań należy retinopatia (uszkodzenie siatkówki oka), nefropatia (uszkodzenie nerek, czego skutkiem może być nadciśnienie tętnicze), neuropatia (uszkodzenie nerwów - ruchowych, czuciowych), makroangiopatia (zmiany miażdżycowe prowadzące do niedokrwiennej choroby serca, zawału, udaru mózgu), stopa cukrzycowa (kiedy w wyniku złego ukrwienia kończyn dolnych lub uszkodzenia nerwów dochodzi do niewrażliwości na ból, ran i owrzodzeń).

Ciężarne pod specjalnym nadzorem

Kobiety chore na cukrzycę, jeśli planują macierzyństwo, powinny jak najszybciej się na to zdecydować. Bowiem po 10 latach trwania choroby mogą powstać powikłania, które znacznie zmniejszają szanse na udaną ciążę. Kobieta w ciąży chora na cukrzycę powinna być pod stałą opieka diabetologa i położnika. Na szczęście prawdopodobieństwo, że dziecko mamy chorej na cukrzycę też będzie na nią cierpieć, jest bardzo niewielkie. Sięga zaledwie od 0,2 - 0,4 proc.

Zdarza się, że u kobiety, która miała zawsze prawidłowy poziom cukru we krwi, stwierdza się podczas ciąży cukrzycę. Problem ten dotyczy ok. 3 proc. kobiet. Wraz z urodzeniem dziecka choroba najczęściej znika. Jednak powinna być jak najwcześniej wykryta. W takich przypadkach wystarczającą formą leczenia jest zwykle odpowiednia dieta.

Zawsze pod kontrolą

Wszyscy chorzy na cukrzycę powinni pozostawać pod stałą opieką lekarza diabetologia. Muszą koniecznie regularnie mierzyć cukier we krwi. Służą temu nie tylko zlecone przez lekarza badania laboratoryjnie. Pomiaru cukru można dokonać samodzielnie glukometrem dostępnym w aptekach.

Nowe terapie wciąż niedostępne

Wielką szansą dla chorych na cukrzycę są nowe leki i terapie, a wśród nich najbardziej obiecujące leki inkretynowe, które w odróżnieniu od tych starszej generacji, nie powodują hipoglikemii (to zagrażający życiu stan niedocukrzenia). Leki te można podawać choremu podskórnie lub doustnie.

Skuteczne okazało się urządzenie zwane Tantalus II - hit w leczeniu cukrzycy typu 2. To generator, który wszczepia się w ściany żołądka. Urządzenie reaguje na skurcze żołądka, wywołane spożytym pokarmem i sygnalizuje, kiedy należy przestać jeść. Jednocześnie reguluje uczucie głodu.

Niestety, te najnowsze metody nie są u nas jeszcze dostępne - na leki inkretynowe nie ma refundacji, natomiast Tantalus II jest testowany tylko w jednym ze stołecznych szpitali.

Dieta to podstawa

Właściwa dieta cukrzyka powinna być bogata w warzywa (owoce nie są wskazane, chyba że te niesłodkie). Potrawy, które trafiają na talerz chorego na cukrzycę, powinny mieć nie tylko mało kalorii, ale także i niski indeks glikemiczny. Posiłki powinny być zjadane regularnie 4-5 razy dziennie. Diabetyk nie może stronić od aktywności fizycznej. Sport powinien uprawiać nie rzadziej niż 3 razy w tygodniu i nie krócej niż 30-45 minut. Takie postępowanie przy cukrzycy typu 2 potrafi czynić cuda.