Wideo
Pogoda
Quizy
Nawet milion Polaków może należeć do grupy zwiększonego ryzyka zachorowania na raka z powodu złych genów, które krążą w rodzinie - szacują naukowcy. "SE" wskazuje, jak fakt posiadania chorego członka rodziny zwiększa nasze ryzyko zachorowania.
Kto jest w grupie ryzyka
Jeśli choroba dotknęła kogoś z twoich bliskich, nie przesądza to faktu, że i ty zachorujesz. Po prostu jesteś w grupie ryzyka i częściej niż inni musisz się badać. Z pomocą regularnych badań i odpowiedniego trybu życia wielu chorobom możesz zapobiec. Np. kobieta z rodziny, gdzie nikt nie chorował na raka piersi czy jajnika, mammografię powinna robić po pięćdziesiątce. Jeśli jednak miała chorą matkę lub siostrę, takie badanie powinna wykonywać nawet jeszcze przed ukończeniem 35. roku życia.
Ważny jest styl życia
W profilaktyce raka ważne jest też to, jak żyjemy: np. jak się odżywiamy, czy palimy papierosy. - Otyłość i nadwaga odpowiada za rozwój około 30-40 proc. nowotworów nerki. Z kolei około 48 proc. zgonów z powodu nowotworu pęcherza u mężczyzn wynika z palenia tytoniu - przestrzega dr Roman Sosnowski, lekarz z warszawskiego Centrum Onkologii, koordynator programu profilaktycznego w zakresie wczesnego wykrywania nowotworów układu moczowo-płciowego u mężczyzn w wieku od 45. roku życia.
Krystyna Kofta (69 l.)
Pisarka wygrała walkę z rakiem piersi. Z chorbą zmagała się kilka lat. Przeszła osiem ciężkich chemioterapii. Dziś twierdzi, że najważniejsze są badania profilaktyczne, bo dzięki nim chorobę można wykryć we wczesnym stadium
Na co trzeba uważać, kiedy i jak często się badać jeśli twoi najbliżsi krewni nie chorowali na raka
| Liczba osób, które zapadają na tę chorobę | Na co musisz uważać, kiedy i jak często musisz się badać, jeśli wśród najbliższych krewnych występował nowotwór | Na co trzeba uważać, kiedy i jak często się badać jeśli twoi najbliżsi krewni nie chorowali na raka |
| Rak złośliwy oskrzeli i płuc | Raz na 2 lata RTG klatki piersiowej po 40. roku życia. Palacze – po każdym zapaleniu płuc | Udaj się do lekarza przy: kaszlu powyżej 1 miesiąca, duszności, bólu w klatce piersiowej, krwi w plwocinie |
| Nowotwór złośliwy gruczołu krokowego | Jeśli miałeś w rodzinie jednego chorego krewnego, zbadaj się w wieku 45 lat. W przypadku dwóch lub więcej – w wieku 40 lat. Badaj oznaczanie poziomu PSA i badanie per rectum 1 x w roku, biopsja stercza, gdy PSA > 2.5 ng/ml | Jeśli w rodzinie nie było przypadku zachorowania, na pierwsze badanie (oznaczenie hormonu PSA, badanie per rectum) idź po 50. roku życia |
| Rak złośliwy okrężnicy i odbytnicy | Jeden chory w rodzinie - pierwsze badanie w wieku 40 lat. Dwóch lub więcej - rób kolonoskopię co 3–5 lat, od 40. roku życia. Dodatkowo raz w roku badanie na krew utajoną w kale | Jeśli nie miałeś chorego w rodzinie, pierwszą kolonoskopię zrób po 50 roku życia, powtarzaj co 10 lat |
| Rak piersi | Gdy w rodzinie kobiety: babcia, matka lub siostra chorowały na raka piersi, bezwzględnie trzeba zgłosić się na pierwszą mammografię w wieku 35 lat | Comiesięczna samokontrola piersi po miesiączce. Po 40. roku życia coroczna mammografia |
| Rak złośliwy tarczycy | W przypadku rodzinnego obciążenia już od 20. roku życia zgłaszać się na badanie tarczycy co rok | Zgłoś się do lekarza, jeśli wyczujesz na szyi guzek lub zgrubienia, a także kiedy zmianom towarzyszy chrypka |
| Rak złośliwy szyjki macicy | Jeśli twoje krewne chorowały, wykonuj badania cytologiczne co rok | Po 3 l. od rozpoczęcia życia płciowego, nie później niż w wieku 21 lat. Od 35. roku życia co 3 lata, a od 65. r.ż. co 5 lat |
| Nowotwór złośliwy nerki | Osoby z rodzin, gdzie występował rak nerki, mają dwukrotnie wyższe ryzyko zachorowania. Po 40. roku życia należy regularnie robić USG jamy brzusznej | Zgłoś się do lekarza, jeśli wystąpią u ciebie m.in. ból, krwiomocz, pocenie w nocy, duże ciśnienie krwi, podwyższone OB, niedokrwistość |
| Nowotwór złośliwy trzustki | O ile ryzyko zachorowania na raka trzustki wśród osób poniżej 75. roku życia wynosi 1 proc., o tyle w rodzinach, w których występuje mutacja w genie na raka trzustki może zachorować nawet 17 proc. osób przed ukończeniem 75. roku życia. Powiadom lekarza, jeśli twoi krewni chorowali na raka trzustki lub na czerniaka | Wczesne rozpoznanie choroby jest na ogół trudne ze względu na niecharakterystyczne i słabo nasilone objawy. Jednym z objawów jest pojawienie się tzw. żółtaczki mechanicznej, a także ciemne zabarwienie moczu i jasny stolec. Także ból brzucha, chudnięcie powinny skłonić pacjenta do jak najszybszej wizyty u lekarza |
| Nowotwór złośliwy żołądka | Nawet co piąty rak żołądka ma podłoże dziedziczne. Powiadom lekarza o chorobie wśród krewnych. Nie zaniedbuj badań profilaktycznych (morfologii krwi, badań kału na krew utajoną) zwłaszcza po 40. roku życia. Pierwszym sygnałem do szczegółowych badań (m.in. gastroskopii) mogą być objawy anemii, zgaga | Zgłoś się do lekarza w przypadku któregoś z objawów: ból w nadbrzuszu, krwiste lub fusowate wymioty, smoliste stolce, brak apetytu, niechęć do mięsa, utrata wagi, wyczuwalny guz w nadbrzuszu |
| Nowotwór złośliwy jądra | Obojętnie czy miałeś w rodzinie krewnych chorujących na raka, badaj się co miesiąc. Rób to w wannie lub pod prysznicem, kiedy moszna jest rozmiękczona. Jeśli masz jakąś wyczuwalną zmianę, idź do lekarza | Idź do lekarza, jeśli wyczujesz na jądrze jakiekolwiek zgrubienia lub poczujesz ból podczas samobadania |
Podcasty
Playlisty tematyczne
