SUPER FOKUS: Dlaczego papuga mówi a szympans nie potrafi?

2014-02-20 3:00

Papugi i szympansy są wyjątkowo inteligentne. Ale dlaczego te pierwsze, choć dużo mniejsze i stojące niżej na szczeblach ewolucji, mają zdolność artykułowania zbliżoną do ludzkiej mowy, a te drugie, choć potrafią porozumiewać się na migi i wyrażać uczucia, słownej zdolności komunikowania się nie mają?

Papugi same nie wymyślą słów, ale wyłącznie je zapamiętują i powtarzają. Mistrzyniami w tym są ary i afrykańskie papugi żako. Dzieje się tak, gdyż te inteligentne ptaki mają charakterystycznie zbudowaną krtań, w której powstają dźwięki. W tym przypadku dźwięki powstają już w obu częściach tchawicy i sprytnie przeplatają się w pudełkowatej krtani. Dodatkowo papugom w wypowiadaniu słów pomaga mięsisty język, pozwalający na artykułowanie określonych głosek.

Natomiast niezwykle inteligentne i tak bardzo podobne do człowieka szympansy nie potrafią mówić w ogóle. Na ten temat powstało wiele teorii. Najbardziej prawdopodobna jest ta wskazująca na źródła anatomiczne. Szympansy nie mówią, bo nie pozwala im na to budowa ich gardła. Przez lata istniała też teoria mówiąca o tym, że uniemożliwia im to brak ośrodka mowy w mózgu. Z pomocą w rozwikłaniu tej zagadki przychodzi również genetyka. Zdaniem naukowców zajmujących się tą dziedziną odpowiedź tkwi w genie FOXP2. Okazało się, że ludzka i szympansia wersja FOXP2 nie tylko inaczej wygląda, ale także inaczej działa. A jeśli ten gen u człowieka zostanie zmutowany, może sprawić, że osoba ta straci umiejętność i możliwość wypowiadania słów.

Zobacz: SUPER FOKUS: Mechanizm zbrodni - portret bez siekiery

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki