Spacerując tętniącą życiem ulicą Świętokrzyską, trudno wyobrazić sobie dramat z 1 sierpnia 1944 roku, kiedy to o godzinie 17:00 rozpoczęło się powstanie warszawskie, dramatyczna próba wyzwolenia stolicy mimo ogromnej przewagi wroga. Młodzi warszawiacy, często uzbrojeni tylko w butelki z benzyną, ruszyli do walki o wolność. Warszawa, sierpień 1944 roku. Miasto spływa krwią, a heroiczna walka o wolność odciska piętno na każdej ulicy. Chociaż od tamtych wydarzeń minęło wiele lat, pamięć o powstaniu warszawskim wciąż żyje. Sprawdź, jak te tragiczne chwile uwiecznił Eugeniusz Lokajski.
Barykady na Świętokrzyskiej: Świadectwo walkiJednym z pierwszych działań było wznoszenie barykad tworzonych z mebli, płyt chodnikowych, tramwajowych szyn i worków z piaskiem. Miały one zatrzymać niemieckie natarcia i chronić ludność cywilną. Na jednej z fotografii wykonanej przez ppor. Eugeniusza Lokajskiego „Broka” widać barykadę na Świętokrzyskiej tuż przed skrzyżowaniem z Marszałkowską. Zdjęcie, zrobione od strony ul. Szkolnej, ukazuje nie tylko prowizoryczne umocnienia, lecz także fragment kamienicy Świętokrzyska 44 / Marszałkowska 136 dziś już nieistniejącej.
Historia kamienicy Świętokrzyska 44 / Marszałkowska 136Kamienica ta miała bogatą historię. Wzniesiona jako trzypiętrowa, została w latach 20. nadbudowana o dwa piętra. W kolejnej dekadzie przeszła modernizację: usunięto dekoracyjne detale, zlikwidowano balkony, powiększono okna, a na narożniku zawisł neon Towarzystwa Ubezpieczeń „Europa”. Nowoczesna w wyglądzie, w sierpniu 1944 roku zmieniła się w gruzowisko po niemieckim bombardowaniu. Po wojnie na jej miejscu powstały pawilony Domów Towarowych Centrum, znane jako „pawilon Sawa”.
Świętokrzyska dziś: Pamięć o przeszłościDziś tę część Śródmieścia wypełniają biurowce, pasaże handlowe, metro i park Świętokrzyski. Przechadzając się dziś pełną ruchu i gwaru ulicą Świętokrzyską, trudno uwierzyć, że kiedyś rozgrywały się tu sceny pełne bólu i heroizmu. Dlatego warto odwiedzić Muzeum Powstania Warszawskiego, by zobaczyć fotografie Lokajskiego i zrozumieć, jaką cenę zapłacono za wolność.
i
Podcasty
Playlisty tematyczne
