Filmy o dywizji gen. Maczka i pamiątki Rodziny Moszoro oficjalnie przekazane do Instytutu Pamięci Narodowej

Zbiory Instytutu powiększą się m.in. o archiwalne filmy z życia 1 Dywizji Pancernej pod dowództwem gen. bryg. Stanisława Maczka, a także sporą część archiwum rodziny Moszoro i Siedleckich, w której skład wchodzą pamiętniki, prywatne listy, fotografie oraz wydawnictwa z okresu II wojny światowej.

Projekt Szlak i Nadzieja. Odyseja Wolności

– Wybuch II wojny światowej spowodował niesamowite cierpienia polskiego narodu, których nie było wcześniej w naszej historii, ale też wywołał niesamowity opór – nie tylko w roku 1939, ale także i w latach późniejszych. Polski naród cierpiał, ale także walczył na niemal wszystkich frontach II. My tym wszystkim zajmujemy się w Instytucie Pamięci Narodowej, a od 2. lat szczególnie mocno angażujemy się – za sprawą inicjatywy pana prezesa dr Karola Nawrockiego – w projekt Szlak i Nadzieja. Odyseja Wolności. To projekt, w którym pokazujemy wkład Polskich Sił Zbrojnych w zwycięstwo nad Niemcami. Zwycięstwo, które było dla nas gorzkie, ale przyczyniło się do skrócenia cierpień wielu narodów. W ramach projektu zdobywamy archiwalia, które są poświęcone walce, ale także cierpieniu. Archiwum Pełne Pamięci od bardzo wielu lat gromadzi materiały pozyskiwane od różnych instytucji polonijnych, ale też od osób fizycznych – od rodzin, które doświadczyły koszmaru II wojny światowej – mówił podczas konferencji zastępca Prezesa IPN dr Mateusz Szpytma.  

Archiwalia z Argentyny trafiły do Polski

Podczas środowej konferencji Honorowy Konsul Polski w Argentynie oficjalnie przekazał Instytutowi Pamięci Narodowej bardzo wartościowe materiały. Bartłomiej Moszoro osobiście opowiadał o losach swojej rodziny i bliskich. Nie zabrakło momentów wzruszenia.

– To wielki zaszczyt dla IPN, że te niezwykle cenne materiały będą służyć naszej działalności. Dzięki projektowi Szlak i Nadzieja. Odyseja Wolności będziemy mogli je szerzej pokazać – powiedział zastępca Prezesa IPN dr Mateusz Szpytma.

Gdy powrót do Ojczyzny jest niemożliwy

Honorowy Konsul RP w Rosario ma polskie korzenie, pochodzi z rodziny, która po zakończeniu II wojny światowej wyemigrowała z Wielkiej Brytanii do Argentyny. Pochodzący z południowo-wschodnich Kresów rodzice pana Moszoro studiowali we Lwowie. Gdy rozeszła się wieść o ich zaangażowaniu we współpracę z Młodzieżą Wszechpolską i Stronnictwem Narodowym, matka pana Konsula została pojmana przez Niemców i osadzona w KL Auschwitz. Z kolei Kazimierz Wiktor Moszoro (a w przyszłości mąż Ludmiły, ślub odbył się po wojnie w Londynie) po wybuchu wojny dotarł najpierw do Francji, a stamtąd do Wielkiej Brytanii, gdzie został inżynierem w Wojskowym Instytucie Technicznym.

Archiwalne filmy o dywizji gen. Maczka

Wśród przekazanych archiwaliów znalazły się filmy nakręcone przez przyjaciela rodziny Moszoro-Dąbrowskich – ppor. rez. inż. Eugeniusza Siedleckiego, oficera 1 Dywizji Pancernej, który także po wojnie wyjechał do Argentyny. Jego fascynacja fotografią i filmami sprawiła, że wiele wydarzeń związanych z historią 1 Dywizji Pancernej zostało udokumentowanych. Eugeniusz nagrywał je swoją prywatną kamerą, a przed śmiercią przekazał filmy Bartłomiejowi Moszoro. Na filmach zostały uwiecznione m.in. ćwiczenia, defilady i uroczystości wojskowe, wizytacje zwierzchników, a także w jaki sposób doszło do wyzwolenia Francji, Belgii i Holandii. Filmy dokumentują też obchody Milenium Chrztu Polski w Rzymie i życie Polonii w Argentynie.

Dziś Honorowy Konsul RP w Rosario Bartłomiej Moszoro jest szczęśliwie żonaty z Argentynką, ma pięcioro dzieci i sześcioro wnucząt. Cenną spuściznę przekazał Instytutowi Pamięci Narodowej, który zapewnia, że archiwalia trafiły w dobre ręce.