Lśniąca klinkierem Brandenburgii

Dwukondygnacyjny gmach wzniesiono w czasach, kiedy w całej Europie panował historyzm, czyli styl nawiązujący do dawnego budownictwa. Kiedy zdecydowano się na konkretny historyczny okres, wznoszono budynek z elementami np. gotyku czy baroku.

Klinkier symbolem trwałości

Dwukondygnacyjną kamienicę przy Bauera zbudowano z cegły ceramicznej w ciepłym kolorze czerwonej ochry. Jest to rodzaj cegieł, który nie poddaje się działaniom wiatrów i deszczy oraz jest wodoodporny. Czerwone cegły klinkierowe zwane „wiśniówką” długo opierają się czasowi, a dla Niemców ważna była trwałość budynku. Rozpadające się i kruszące budowle mogłyby stać się złym symbolem stanu państwa.

Cegła ceramiczna nie była wynalazkiem XIX-wiecznym, ale materiałem używanym od średniowiecza. Zabudowano nią wtedy całą Europę. Fosy, zamki i obiekty sakralne czerwieniały z daleka dzięki „wiśniówkom”. Przody cegieł pokrywano warstwą ceramiczną, która w XIX w. została nazwana „klinkierem”.

Kunszt niemieckich budowniczych

Budynek przy ul. Jana Bauera 3 ma tylko dwie kondygnacje: parter i pierwsze piętro, a pod dachem obszerny, ale niski strych. Jest zbudowany na planie tzw. nieregularnego prostokąta. Zwieńczenie ryzalitu (części wysuniętej przed płaszczyznę ściany) - neogotyckie, z ostrym łukiem na szczycie. Znajduje się w nim oddział Banku Pekao S.A. Wnętrze kamienicy we wczesnych latach 90. modernizowano aż dwa lata.

Na drugiej kondygnacji ryzalitu znajduje się kunsztowna wnęka z dwoma oknami. Wejście budynku zdobi wysunięta do przodu pseudo arkadowa ozdobna forma nad drzwiami, oparta na pilastrach, czyli płaskich filarach. Tworzą razem portal wzorowany na budowlach gotyckich.

Na uwagę zasługują łuki dekorujące wszystkie okna kamienicy oraz ozdobę nad drzwiami. Zbudowane są z położonych na przemian cegieł w kolorze budynku oraz mających kolor spłowiałej żółci. Są ozdobą natychmiast rzucającą się w oczy.

Zachodnia strażnica Zakonu

Gród Bytowo istniał już we wczesnym średniowieczu, a pisał o nim w swoich kronikach Gall Anonim. W XIV wieku miasto, zwane już wtedy Bytów, zajęli Krzyżacy. Zbudowali oni zamek obronny - zachodnią strażnicę Zakonu. Potem Bytów wielokrotnie zmieniał właścicieli. Jednak po tym, jak Polskę osłabiły wojny ze Szwecją, powrócił do Brandenburgii. Wiek XVIII był czasem pożarów „pożerających” drewnianą zabudowę ówczesnych miast. Bytów także nie oparł się żywiołowi. Zaraz potem wybuchła tu wielka epidemia dżumy dziesiątkująca mieszkańców.

Miasto długo trwało pod panowaniem brandenburskim. Dopiero po wojnie, w 1945 r. powróciło do Polski. 288 lat niemieckich rządów oznaczało rozbudowę Bytowa i wzniesienie mnóstwa pięknych kamienic z klinkierowej cegły. Niestety w marcu 1945 r. zajęła je Armia Czerwona, która złupiła większość mieszkań. Potem żołnierze radzieccy walczyli w mieście z Niemcami, przez co legło w gruzach aż 65 proc. zabytkowej zabudowy Bytowa.

Upamiętnienie Bauera ulicą                               

Jan Bauer, patron ulicy, przy której zbudowano kamienicę, był prężnym krzewicielem polskości. Działaczem społecznym współpracującym z organizacjami polonijnymi w USA i założycielem Związku Polskich Towarzystw Szkolnych. Kaszubów posyłał na studia, które finansowała amerykańska Polonia. W ten sposób wykształcił kilkunastu nauczycieli niezbędnych w organizowanych w mieście polskich szkołach. Był prześladowany przez Niemców. Zamknięto go na rok w więzieniu, a potem zakazano pobytu w Bytowie, przez co najpierw trafił do Kolna, gdzie został nauczycielem dzieci polskich emigrantów, a potem do Drezna, w którym zajął się spolszczaniem przychówku polskich robotników. Zginął w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen w 1040 r.

Partnerem materiału jest Bank Pekao S.A.