Nowym członkom UE przysługują te same prawa co obywatelom Szwecji. Podjęcie pracy nie wymaga specjalnego zezwolenia. Zatrudnienia można szukać na miejscu bezpośrednio u pracodawcy, a nie - jak kiedyś - jeszcze przed wyjazdem.
Niezbędne formalności
Potrzebne jest natomiast zezwolenie na pobyt. Każdy obywatel UE, który chce mieszkać na terenie Szwecji dłużej niż 3 miesiące, musi udać się do lokalnego Urzędu Migracji (Migrationsverket) w celu uzyskania prawa pobytu. Należy wypełnić wniosek, okazać zaświadczenie od pracodawcy i dowód tożsamości (paszport lub nowy dowód osobisty). To nie koniec formalności. W urzędzie skarbowym (Skattekontoret) trzeba wyrobić numer ewidencyjny (personnummer, czyli odpowiednik naszego NIP-u) i uzyskać kartę podatkową. W tym celu wystarczy złożyć zezwolenie na pobyt i dowód tożsamości. Jeśli pobyt nie przekroczy roku, wystarczy numer tymczasowy. Dzięki niemu możemy korzystać z opieki zdrowotnej oraz założyć konto w szwedzkim banku.
Najpierw praca, potem relaks
W Szwecji obowiązuje 40-godzinny tydzień pracy. Każdy pracownik ma prawo do krótkiej przerwy (10-15 min) na odpoczynek i dłuższej (30-60 min) na posiłek. Za nadgodziny przysługuje dodatkowe wynagrodzenie albo dzień wolny. Polacy mają prawo zapisać się do związków zawodowych, które służą pomocą i poradą w razie konfliktu z pracodawcą. Jeśli przepracujemy dłużej niż rok, zyskujemy prawo do co najmniej 25-dniowego płatnego urlopu. Niestety, nie dotyczy to osób pracujących na godziny, które na urlopie dostają wartość 12 proc. zarobków.
Poszukiwana, poszukiwany
Znajomość szwedzkiego jest mile widziana, ale nie konieczna (zwłaszcza przy wykonywaniu mało skomplikowanej pracy). Często wystarczy angielski. Większość Szwedów mówi płynnie w tym języku. Najłatwiej znaleźć zatrudnienie w okolicy Sztokholmu albo Malm. Praca czeka przede wszystkim na personel medyczny (głównie dentystów, internistów i pielęgniarki), informatyków, inżynierów transportu oraz budownictwa, mechaników, sprzątaczki i opiekunki do dzieci. Zajęcie znajdą też wykwalifikowani pracownicy budowlani (hydraulicy, kafelkarze, murarze, malarze). Sezonowo jest praca w rolnictwie (zbiór runa leśnego i na farmach).
Ile wydasz na życie
Dzienny kosz utrzymania jest stosunkowo wysoki i wynosi ok. 300. SEK (ok. 120 zł). Jeśli wyjeżdżając nie mamy zagwarantowanej pracy, warto wziąć ze sobą prowiant. Miesięcznie na jedzenie wydamy nawet 4000 SEK (1600 zł), oszczędzając ok. 2500 SEK (1000 zł). Najlepiej zaopatrywać się w supermarketach. Zwracajmy uwagę na oferty promocyjne! Przykładowe ceny:
chleb ok. 15 SEK (6 zł)
mleko 10 SEK (4zł)
kg mięsa 50-150 SEK (20-60 zł)
kg drobiu 30-80 SEK (12-32 zł)
kg sera 50-80 SEK (20-32 zł)
20 jaj 15 SEK (6 zł)
masło (500 g) 20 SEK (8 zł)
Ile zarobisz?
Szwecja nie ma ustalonej płacy minimalnej. Pensje różnią się w zależności od wieku, doświadczenia, wykształcenia, miejsca pracy i znajomości języka. Szacuje się jednak, że najniższe zarobki miesięczne w pełnym wymiarze godzin wynoszą 12 tys. SEK - koron szwedzkich (4800 zł).
Przykładowo lekarz zarobi od 25 do 50 tys. SEK (10 000-20 000 zł) miesięcznie. Pielęgniarka 15-30 tys. (6000-12 000 zł), położna 30 tys. (12 000 zł). Pensje informatyka wahają się od 30 do 35 tys. (12 000-14 000 zł). Sprzątaczka zarobi do 20 tys. (8000 zł), elektryk do 25 tys. (10 000 zł), a kelner ok. 20 tys. SEK (8000 zł).
Wynajmij mieszkanie
To duży wydatek. Koszt zależy od wielkości miasta i położenia. Oferty mieszkaniowe pojawiają się w prasie lokalnej i w Internecie (www.blocket.se). Informacje można również uzyskać w Związku Gmin Szwedzkich (Svenska Kommunforbundet). Adresy poszczególnych spółdzielni znajdują się na stronie www.svekom.se. Wykaz agencji nieruchomości znajdziemy na stronie www.fmf.se.
Uwaga! Właściciel lub agencja często żądają kaucji w wysokości 1-2 czynszów.
Średnio za pokój miesięcznie zapłacimy 2000 SEK (800 zł). Wynajęcie trzypokojowego mieszkania w niewielkiej miejscowości kosztuje 4000-5000 SEK (1600-2000 zł) za miesiąc.
Oferty pracy w Szwecji
Agencja pracy WorkPilot poszukuje
Cieśla zbrojarz
Obowiązki:
przygotowywanie fundamentów pod budowę domów
przygotowywanie podłoża przed budową drogi
Wymagania:
wykształcenie kierunkowe
3-5 lat doświadczenia na podobnym stanowisku
umiejętność obsługiwania maszyn (np. kafara) lub gotowość do nauki
umiejętność spawania metodami acetylenowo-tlenową (311) i elektrodą (111)
komunikatywna znajomość języka angielskiego
prawo jazdy (preferowane osoby z możliwością wyjazdu własnym samochodem)
Wynagrodzenie:
135 SEK/h
czas pracy ok. 50 godz./tydz
zakwaterowanie zagwarantowane i płatne (113 SEK/dzień)
Kontakt:
Osoby zainteresowane są proszone o przesłanie CV w języku angielskim na adres: [email protected] (tytuł Ciesla zbrojarz Szwecja)
Jak się tam dostać?
Samolotem:
Do Szwecji latają tanie linie lotnicze. "Wizz Air" z Gdańska, Katowic, Krakowa, Poznania i Warszawy do Sztokholmu, Malm i Gteborga oraz "Norwegian" z Krakowa i Warszawy do Sztokholmu. Przelot do Sztokholmu trwa ok 140 minut.
Przykładowe ceny:
"Wizz Air"
Lot w dwie strony Warszawa - Sztokholm
od ok. 230 zł
więcej na stronie: www.wizzair.com
"Norwegian"
Lot w dwie strony Warszawa - Sztokholm
od ok. 300 zł
więcej na stronie: www.norwegian.info.pl
promem:
Promy pływają z Gdańska i Świnoujścia do Sztokholmu (Nynshamn), Ystad i Karlskrony. Rejs do Nynshamn trwa ok. 18 godzin.
Przykładowa cena:
Gdańsk - Nynshamn 448 zł /1 os. (w dwie strony)
Więcej informacji na stronach: www.polferries.pl, www.stenaline.pl, www.unityline.pl
Lepiej mieć umowę
Co roku do konsulatu zgłasza się wielu Polaków oszukanych przez pośredników.
Dlatego przed wyjazdem należy ich dokładnie sprawdzić i zapoznać się z warunkami miejsca, do którego jedziemy. Sprawdźmy też, czy agencja pośrednictwa pracy figuruje w wykazie na stronie www.kraz.praca.gov.pl i czy posiada dokładny adres oraz telefon stacjonarny. Obok dokładnych informacji dotyczących pracy legalna umowa musi podać kwotę należną agencji pośrednictwa i zakres odpowiedzialności cywilnej stron w razie niewywiązania się z umowy.
Zatrudniając się na własną rękę, warto też domagać się od pracodawcy umowy pisemnej. (Powinniśmy ją dostać w ciągu miesiąca od rozpoczęcia pracy).
Zwróćmy uwagę, czy są w niej zawarte obowiązki zatrudnionego, charakter stanowiska, okres wypowiedzenia, wynagrodzenie, godziny pracy oraz liczba dni urlopu płatnego.
Warto wiedzieć
Jak szukać pracy?
Jeśli nie zrobiliśmy tego przed wyjazdem, najlepiej udać się do szwedzkiego Urzędu Pracy (Arbetsformedlingen). Urząd oferuje bezpłatną pomoc w znalezieniu pracodawcy. Oprócz możliwości przejrzenia ofert (również na stronie www.ams.se) uzyskamy tam także informacje dotyczące prawa pracy, sposobów efektywnego jej szukania i porady, jak napisać CV. Urzędy objęte są programem EURES (Europejskie Służby Zatrudnienia). Przy poszukiwaniach warto również zajrzeć do prasy lokalnej i codziennej. Dwa razy w tygodniu wydawane są dodatki poświęcone pracy. Najpopularniejsze dzienniki to "Dagens Nyheter", "Svenska Dagbladet", "Dagens Industri". Pracodawcy zamieszczają również oferty w Internecie. Najciekawsze strony:
www.jobfinder.se
www.jobnet.se
www.topjobs.se
Agencje pracy
www.iccstarff.pl
www.paliderjobs.pl
www.gowork.pl/kraje.php
Podatki
Pracując krócej niż 6 miesięcy, zapłacimy podatek dochodowy (SINK), który wynosi 25 proc. dochodu. W tym przypadku nie trzeba składać deklaracji podatkowej. Osoby zatrudnione na dłużej niż pół roku zapłacą wyższy podatek gminny, który zazwyczaj wynosi 31 proc. Podatek państwowy zapłacimy, jeśli nasze roczne dochody przekroczą 306 tys. SEK (20 proc.) albo 460 tys. SEK (wtedy 25 proc.).
Ubezpieczenia i zasiłki
Pracując legalnie, jesteśmy objęci systemem powszechnego ubezpieczenia społecznego. Żeby otrzymać ubezpieczenie podstawowe, musimy zgłosić się do najbliższego zakładu ubezpieczeń (Forsakringskassan) i okazać osobisty numer identyfikacyjny. Można również zawrzeć dobrowolne ubezpieczenie, zależne od wysokości dochodów, przystępując do A-Kasy (arbetsloshetskassa).
Pamiętajmy, żeby przed wyjazdem wyrobić sobie w NFZ Europejską Kartę Ubezpieczenia Społecznego (EKUZ). Dzięki niej mamy prawo do korzystania z opieki medycznej.
Ambasada RP
Karlavagen 35, 114 32 Sztokholm
tel. 08-50 57 50 00, czynna od poniedziałku do piątku 8-16
Strony dla Polonii
www.polemb.se
www.polskase.com
www.szwecja24.info