To był dobry rok dla rodzin

Opieka nad najmłodszymi dziećmi to spore wyzwanie dla rodziców, szczególnie gdy chcą łączyć ją z pracą zawodową.

– Rolą państwa jest wspieranie rodziców w opiece nad ich pociechami – by każdy, kto chce wrócić do pracy lub ją podjąć, miał taką możliwość. Dlatego z początkiem roku uruchomiliśmy Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, a w kwietniu – dopłaty do opieki żłobkowej. Z kolei pod koniec listopada, wraz z premierem Mateuszem Morawieckim, ogłosiliśmy zmiany w programie Maluch+. Zwiększony budżet będzie równoznaczny z powstaniem ponad 100 tys. nowych miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

Wsparcie w opłacaniu opieki nad dziećmi

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, który wszedł w życie w początkiem 2022 r., to nawet 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko w wieku od ukończenia 12. do 35. miesiąca życia przyznawane niezależnie od dochodów. Rodziny same decydują, na co przeznaczają dodatkowe środki. W 2022 r. z rodzinnego kapitału opiekuńczego skorzysta ok. 615 tys. dzieci, a kwota wsparcia to ok. 3,1 mld zł.

Z kolei od kwietnia 2022 r. można składać wnioski o rządowe dofinansowanie do pobytu w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Przysługuje ono na te dzieci, które nie są objęte rodzinnym kapitałem opiekuńczym. To nawet 400 zł miesięcznie, które trafia bezpośrednio do placówki. W 2022 r. ze wsparcia ma skorzystać ok. 110 tys. dzieci.

Nowa odsłona programu Maluch+

Pod koniec listopada br. premier Mateusz Morawiecki oraz minister rodziny Marlena Maląg ogłosili zmiany w nowej edycji programu Maluch+.

– Zależy nam, by z mapy Polski zniknęły „białe plamy”, czyli gminy, w których nie działa ani jeden żłobek czy klub dziecięcy. Zdecydowanie zwiększamy finansowanie programu – na jego funkcjonowanie przeznaczymy 5,5 mld zł, dzięki czemu powstać może ponad 100 tys. nowych miejsc opieki nad dziećmi – wskazuje minister Marlena Maląg. Jak dodaje, każde z utworzonych miejsc otrzyma dofinansowanie do funkcjonowania przez 36 miesięcy.

Jasne kryteria podziału środków

Nowa edycja programu Maluch+ to uporządkowanie i wdrożenie ogólnopolskich jasnych kryteriów wsparcia opieki żłobkowej.

• Środki będą dzielone zgodnie z wzorem, który zakłada, że gminy uzyskają konkretną pulę środków finansowych do wykorzystania na tworzenie miejsc opieki zgodnie z jej potrzebami wynikającymi ze statystyk.
• W ramach nowej odsłony programu można będzie uzyskać dofinansowanie do utworzenia nowych miejsc opieki w żłobku, klubie dziecięcym i u dziennego opiekuna. Miejsca te mogą być tworzone w już istniejących instytucjach lub w nowych placówkach.
• W przypadku budowy lub zakupu nieruchomości, w której będzie mieściła się placówka, gmina będzie mogła otrzymać 35 862 zł dofinansowania w przeliczeniu na jedno miejsce opieki (bez kosztów VAT). W przypadku adaptacji pomieszczeń i ich wyposażenia dofinansowanie wyniesie 12 410 zł na miejsce. Na wsparcie w takiej wysokości – 12 410 zł – mogą liczyć też inne podmioty, nie tylko samorządy, czyli instytucje publiczne, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.
• Na utworzenie nowych miejsc gmina będzie miała trzy lata, natomiast podmiot inny niż jednostka samorządu terytorialnego – 2 lata. Daje to dużą elastyczność.
• Samorządy, jak i inne podmioty będą mogły otrzymać też dofinansowanie funkcjonowania utworzonych miejsc. Takie dofinansowanie będzie przysługiwało przez 3 lata. Miesięczna kwota dofinansowania do funkcjonowania miejsca wynosi do 837 zł, przy czym w przypadku podmiotów innych niż samorząd dofinansowanie to będzie przeznaczone na obniżenie opłat rodziców za pobyt dziecka w instytucji.
• Środki mogą pokryć do 100 proc. kosztów inwestycji. Samorządy nie muszą wnosić żadnego wkładu własnego.

Więcej miejsc opieki nad najmłodszymi dziećmi

Chociaż program Maluch+ działa od 2011 r., to dopiero za rządów Zjednoczonej Prawicy nabrał rozpędu. W 2018 r. niemal trzykrotnie zwiększono dofinansowanie na tworzenie nowych i utrzymanie już istniejących miejsc opieki nad najmłodszymi dziećmi – ze 151 mln zł do 450 mln zł rocznie – dzięki czemu znacznie wzrosła dostępność miejsc w żłobkach i klubach dziecięcych.

– Od 2016 roku powstało ponad 140 tys. miejsc opieki nad maluchami. Na koniec 2015 r. było niespełna 3tys. placówek, które oferowany zaledwie 84tys. miejsc opieki. Dziś funkcjonuje ponad 8tys. żłobków i klubów dziecięcych, w których jest ponad 228tys. miejsc opieki nad maluchami –wylicza minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

Za tymi liczbami stoją zwiększone środki na działanie programu. W latach 2016-2021 rząd Zjednoczonej Prawicy przeznaczył na ten cel ok. 2,1 mld zł. Teraz nakłady na program wzrosną ponad dwukrotnie do kwoty 5,5mld zł.

Jak podkreśla minister Marlena Maląg, w ostatnich latach znacząco wzrosły nakłady na politykę rodzinną. W2022 r. było to łącznie blisko 86mld zł, w 2015 roku – zaledwie 32 mld zł.

i