Narodowe Czytanie. "Ballady i Romanse" w Przeworsku [WIDEO, GALERIA]

Akcja Narodowego Czytania organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano kolejno: "Trylogię" Henryka Sienkiewicza oraz "Lalkę" Bolesława Prusa. W 2016 roku Andrzej Duda i Agata Kornhauser–Duda rozpoczęli Narodowe Czytanie "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza w warszawskim Ogrodzie Saskim. W 2017 roku lekturą Narodowego Czytania było "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego. Akcja Narodowe Czytanie 2018 miała wyjątkowy charakter – w związku z jubileuszem 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Para Prezydencka zaprosiła do lektury "Przedwiośnia",  a ponadto, przez cały rok, "Antologii Niepodległości" – specjalnie przygotowanego na tę okazję zbioru powstałych na przestrzeni wieków utworów, zaliczanych  do kanonu polskiej literatury patriotycznej. W 2019 roku lekturą Narodowego Czytania były "Nowele polskie" – zbiór 8 utworów autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego. Nowele zostały wybrane przez Parę Prezydencką z ponad stu propozycji tytułów przesłanych do Kancelarii Prezydenta.  Lekturą Narodowego Czytania 2020 była "Balladyna" Juliusza Słowackiego, a rok później w całej Polsce i na świecie przeczytano "Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej. W 2022 roku odczytywano "Ballady i Romanse" Adama Mickiewicza.

"Ballady i romanse" zostały opublikowane w czerwcu 1822 roku w Wilnie jako główna część pierwszego tomu "Poezyj" Adama Mickiewicza. Pisany w latach 1819–1821 cykl wierszy wyznaczył początek dziejów poezji romantycznej w Polsce, stając się dla nowej epoki jednym z najważniejszych punktów odniesienia. To zbiór nowatorski i oryginalny, a jednocześnie ujmujący naturalnością stylu i prostotą języka. Wiersze ukazują szerokie możliwości pisarskie wybitnego autora, który na tle nastrojowej przyrody wykreował fascynujący i wyjątkowy świat pełen uczuciowości, fantazji i ludowej moralności. Zbiór Mickiewiczowskich poezji rychło stał się literackim wydarzeniem, wzbudzając wielki entuzjazm wśród miłośników literatury narodowej. Do dziś wiersze tego cyklu są niezwykle popularne, a ich współczesne znaczenie dla polskiej kultury potwierdza Rok Romantyzmu Polskiego, ogłoszony w 2022 roku z okazji dwóchsetlecia wydania zbioru.

Z okazji Narodowego Czytania Prezydent RP Andrzej Duda tradycyjnie skierował przesłanie, zachęcając do współtworzenia akcji. 

– Dwieście lat temu w Wilnie zostały wydane "Ballady i Romanse" Adama Mickiewicza – zbiór poezji, który zapoczątkował w Polsce romantyzm. Młodzieńcze, a jednocześnie bardzo dojrzałe wiersze okazały się przełomowe i dzisiaj trudno wyobrazić sobie bez nich dalsze dzieje naszej literatury. (…) Romantyzm to istota polskości i fundament nowoczesnej tożsamości naszego narodu. To epoka zmagań z zaborcą, utrwalona w biografii Adama Mickiewicza oraz tych wszystkich polskich patriotów, uczestników tajnych stowarzyszeń i powstań, działaczy emigracyjnych i spiskowców, którzy na różne sposoby, w kraju i na obczyźnie, czynem i słowem toczyli bój o suwerenną Rzeczpospolitą  – napisał w liście Prezydent RP Andrzej Duda. – Wierzę, że wspólna lektura utworów naszego narodowego wieszcza na nowo ukaże fenomen polskiego romantyzmu i wzbogaci jubileuszowe obchody o ważną refleksję nad naszą kulturą i historią. Chciałbym, aby tegoroczne Narodowe Czytanie jeszcze bardziej umocniło jedność i poczucie wspólnoty Polaków na całym świecie. I żeby – jak zawsze – było dla nas wspólnym świętem czytelnictwa – dodał Prezydent. 

Narodowe Czytanie w Przeworsku

W Przeworsku co roku osoby przestawiające losy bohaterów z lektur Narodowego Czytania przebierają się w stroje z epoki, a do czytania  zapraszani są przedstawiciele różnych profesji. Przez to całe przedstawienie nabiera charakteru i charyzmy. Mieszkańcy zawsze ochoczo zatrzymują się  przy przebranych oficjach, którzy zaczytują się w naszej  najpiękniejszej literaturze. To wspaniałe, że mamy akcję promująca czytanie, która nawet w malutkich miastach jest tak entuzjastycznie przyjmowana. Oby jak najwięcej takich inicjatyw!