W Polsce przybywa krwiodawców. Kto i gdzie oddaje najwięcej krwi?

Z danych GUS wynika, że w 2024 roku w Polsce było dokładnie 651,4 tys. krwiodawców, co oznacza wzrost o 11,2 tys. w stosunku do roku wcześniejszego. Dawcy wielokrotni, stali i powtórni stanowili aż 80,6 proc. wszystkich osób oddających krew. To pokazuje, jak ważna jest regularność w oddawaniu krwi i jak wielu ludzi angażuje się w tę szlachetną inicjatywę.

Kto najczęściej oddaje krew? Grupa wiekowa zaskakuje!

Najliczniejszą grupę krwiodawców stanowią osoby w wieku 25-44 lat (411,2 tys.). Wśród młodszych osób, w wieku 18-24 lat, było 105,4 tys. krwiodawców, a w grupie wiekowej 45-65 lat – 134,5 tys. Te dane pokazują, że oddawanie krwi jest popularne wśród różnych grup wiekowych, choć osoby w średnim wieku są najbardziej aktywne w tym zakresie.

Średnio w kraju na 10 tys. ludności przypadało około 173 krwiodawców (w 2023 r. – 170). W 2024 r. pobrano ponad 1,5 mln donacji krwi i jej składników. Najwięcej donacji odnotowano w województwie śląskim – 172,1 tys. Mieszkańcy województw śląskiego, mazowieckiego i wielkopolskiego oddali łącznie 468,5 tys. donacji krwi pełnej. Najmniej krwi pobrano w województwach świętokrzyskim, lubuskim i opolskim.

Kto może zostać krwiodawcą? Sprawdź, czy spełniasz warunki!

Dawcami krwi mogą być osoby między 18. a 65. rokiem życia, ważące co najmniej 50 kilogramów. Istotne jest, aby w ciągu ostatnich sześciu miesięcy nie wykonywano u nich akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała, nie miały wykonywanych zabiegów operacyjnych, endoskopowych i innych diagnostycznych (np. gastroskopii czy laparoskopii) oraz nie były leczone krwią i jej składnikami. Szczegółowy wywiad przed pobraniem krwi wyklucza osoby, które nie mogą jej oddawać.

Eksperci zalecają, aby oddawać krew, gdy jesteśmy zdrowi, wyspani i wypoczęci. Jak podkreślono w informacji na stronie Ministerstwa Zdrowia, dawcy nie mogą brać leków, z wyjątkiem środków antykoncepcyjnych. Przed przyjściem do centrum krwiodawstwa należy zjeść lekkostrawny posiłek i wypić około dwóch litrów wody. Niewskazane jest przychodzenie na czczo. By zostać dawcą, trzeba mieć przy sobie dokument ze zdjęciem, najlepiej dowód osobisty. Przed oddaniem krwi należy ograniczyć palenie papierosów i nie pić alkoholu, również w dniu poprzedzającym oddanie krwi.

Jak wygląda proces oddawania krwi?

Od jednej osoby jednorazowo pobiera się 450 ml pełnej krwi, co trwa zwykle od pięciu do ośmiu minut. Należy do tego jednak doliczyć czas konieczny do wypełnienia ankiety, rejestracji, badania i wywiadu lekarskiego. Całość trwa zwykle ok. 40-60 minut. Krew jest badana po oddaniu, m.in. pod kątem stężenia hemoglobiny i wartości hematokrytu, ewentualnego zakażenia wirusem HIV czy zapalenia wątroby typu B i C. Określana jest również grupa krwi.

Krew i jej składniki podawane są głównie osobom, u których występują braki krwi i jej składników. Mogą być one spowodowane np. wypadkiem, zabiegiem operacyjnym, zaburzeniami krzepnięcia, po oparzeniach i urazach, a także występować u pacjentów z chorobami rozrostowymi i nowotworami, w trakcie i po chemioterapii oraz u pacjentów wymagających transplantacji lub zabiegów kardiochirurgicznych.

Światowy Dzień Krwiodawcy – dlaczego obchodzimy to święto?

Światowy Dzień Krwiodawcy ustanowiła Światowa Organizacja Zdrowia na pamiątkę urodzin Karla Landsteinera 14 czerwca 1868 r. W 1901 r. austriacki lekarz patolog i immunolog odkrył grupy krwi, za co w 1930 r. otrzymał Nagrodę Nobla. To dzięki jego odkryciu możliwe jest bezpieczne przetaczanie krwi i ratowanie życia milionów ludzi na całym świecie.