Dyzma to zemsta na Piłsudskim! Niesamowita historia słynnej książki

mch

2014-01-23 3:00

Napisana w 1932 roku powieść "Kariera Nikodema Dyzmy" przyniosła Tadeuszowi Dołędze-Mostowiczowi (41 l.) rozgłos i wielkie pieniądze. Przyniosła coś jeszcze... wewnętrzną satysfakcję z zemsty. Zemsty na ówczesnej władzy, na znienawidzonym Józefie Piłsudskim (68 l.). Bo powieść to kłująca w oczy satyra na międzywojenną elitę polityczną, a sam Nikodem Dyzma to Piłsudski widziany oczami pisarza.

Najnowsze z działu

Dom i ogród

Kiedy nawozić konwalie? Te zasady pielęgnacji sprawią, że kwiaty będą uwodzić zapachem

Dzień Matki 2024

Takich kwiatów nigdy nie dawaj mamie. Ściągniesz na nią ból i łzy. Przesądy o kwiatach na Dzień Matki

Kuchenne patenty

Do spalonego garnka wkładam ręcznik zalewam go tym. Po 30 minutach nie ma śladu po spaleniźnie. Sposób na przypalony garnek, który zadziała, gdy wszystko inne zawiedzie

Porady dla miłośników roślin

Mieszam 2 łyżki popularnej przyprawy z wodą i spryskuję kwiaty, na których pojawiły się ziemiórki. Ohydne robaki wyniosą się z Twoich kwiatów. Ekologiczny sposób na ziemiórki

Czysty dom

Babunia pokazała mi najlepszy sposób na pranie zasłon. Bez mililitra octu. Trę na tarce i wsypuję do pralki. Piorę w 40 stopniach, a zasłony są idealnie czyste. Bez plam i zacieków. Sposób na pranie zasłon

Zanim brawurowa "Kariera Nikodema Dyzmy" zrobiła z Dołęgi-Mostowicza najpopularniejszego i najbogatszego artystę międzywojennej Warszawy, pisarz naraził się swoim ciętym piórem piłsudczykom i samemu marszałkowi. Po zamachach majowych w 1926 roku Dołęga-Mostowicz publikował swoje artykuły na łamach pism "Rzeczpospolita" oraz "ABC", które miały orientację narodową, endecką i były w ostrej opozycji do obozu Piłsudskiego. Dołęga-Mostowicz w swoich felietonach niezwykle finezyjnie i złośliwie kłuł satyrą w ówczesną władzę. Jego publicystyka była silnie antypiłsudczykowska. Bezlitośnie krytykował rządy pułkowników i generałów w Polsce, obnażając ich hipokryzję oraz pustkę ideową. O mało nie przypłacił tego życiem!

"A nie będziesz tak pisał o Marszałku! Dziś ty dostałeś, jutro inni!"- wykrzykiwali napastnicy, bijąc młodego dziennikarza pałkami, gdzie popadło. Było ich siedmiu. Skatowanego wywieźli do lasu pod Warszawą i porzucili w gliniance. Życie uratował mu przypadkowy świadek. Opinia publiczna była wstrząśnięta. Sam Piłsudski nakazał śledztwo, które wlokło się niemiłosiernie, aż w końcu umarło. Po wielu latach okazało się, że zleceniodawcą napaści był sam komendant główny Policji Państwowej płk Janusz Jagrym-Maleszewski.

Zobacz też: Józef Piłsudski o "nowych" technologiach POSŁUCHAJCIE głosu Marszałka

"Kariera Nikodema Dyzmy" miała być wyrafinowaną formą odwetu za upokorzenie, jakiego doznał. Czy kreśląc postać Dyzmy - nieokrzesanego pozoranta, prowincjusza z Kresów, który z poklaskiem "towarzystwa" robi oszołamiająca karierę - autor miał na myśli samego Marszałka? "Otóż oświadczam wam, że wasz mąż stanu () wasz wielki człowiek, wasz Nikodem Dyzma to zwykły oszust (...) to sprytny łajdak, fałszerz i jednocześnie kompletny kretyn! Czy wy tego nie widzicie? ()

To wy sami wywindowaliście to bydlę na piedestał! - grzmiał na stronach swojej powieści Dołęga-Mostowicz.

Czytaj również: Nie żyje Józef Kowalski, przyjaciel Józefa Piłsudskiego, ostatni uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. Miał 113 lat!