- Olej rydzowy, zapomniany skarb polskiej kuchni, jest zdrowszy od oliwy dzięki idealnej proporcji kwasów omega-3 i omega-6.
- Bogaty w witaminę E, wspiera odporność i obniża cholesterol, a jego unikalny smak wzbogaca potrawy na zimno.
- Dowiedz się, dlaczego "lepszy rydz niż nic" odnosi się do tego oleju i jak wykorzystać go w kuchni!
Olej rydzowy to jeden z najzdrowszych tłuszczów. Zawiera wysoki poziom kwasów omega-3 i omega-6, w optymalnej dla zdrowia proporcji. Ponadto, jest bogaty w witaminę E, naturalny przeciwutleniacz, który chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Jeszce kilkadziesiąt lat temu królował na naszych stołach. Był częścią kulinarnej polskiej tradycji. Zapomnieliśmy o nim wraz z rozwojem dużych olejarni, które zalały rynek rafinowanym olejem rzepakowym i słonecznikowym. Na szczęście tłoczony na zimno olej z lnianki siewnej powoli wraca do łask.
„Lepszy rydz niż nic”
Lnianka siewna nazywana jest też lennicą, lnicznikem, judrą czy rydzem. To ostatnie określenie pojawiło się ze względu na brunatno-rdzawą barwę jej nasion, którą ma także popularny grzyb - rydz. Stąd też wzięło się powiedzenie „lepszy rydz niż nic”. Jeszcze przed drugą wojną światową olej z lnianki był jedynym używanym w czasie Wielkiego Postu – gospodynie okraszały nim ziemniaki i kasze. Wtedy tłuszcz pochodzenia zwierzęcego był za drogi, więc rydzowy był często jednym dostępnym. Ponadto w czasie postów, nie wolno było jeść żadnych produktów pochodzenia zwierzęcego. Stąd też lepszy taki tłuszcz niż żaden.
Olej rydzowy obniża cholesterol i wzmacnia odporność
Jak pisaliśmy wyżej olej rydzowy ten wyjątkowy ze względu na bardzo wysoką zawartość kwasów tłuszczowych omega-3. Ma też najkorzystniejszą proporcję kwasów omega-3 do omega-6 wśród olejów roślinnych. Zawiera witaminy A, E i B i mikro- i makroelementy oraz lecytynę. Obniża poziom cholesterolu LDL (tzw. złego cholesterolu) i trójglicerydów, zmniejszając ryzyko miażdżycy i chorób serca. Natomiast kwasy omega-3 są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania mózgu i układu nerwowego, poprawiają pamięć i koncentrację. Witamina E wzmacnia układ odpornościowy, chroniąc organizm przed infekcjami. Ponadto olej rydzowy nawilża i odżywia skórę, łagodzi podrażnienia i stany zapalne.
Olej rydzowy w kuchni. Do czego używać?
Olej rydzowy ma charakterystyczny lekko korzenny i orzechowy smak. Przez co ma mnóstwo kulinarnych zastosowań. Niegdyś używano go do okraszania ziemniaków i kasz, bo zdecydowanie poprawiał ich aromat. Dodatek oleju do pieczenia chleba i ciast wzbogaci ich smak i przedłuży świeżość. W starych przepisach znajdziemy zalecenia, by olejem rydzowym okraszać kapustę, dodawać go do żuru i maczać w nim chleb z cebulą. Warto spróbować takiej mieszanki cebuli i oleju na kromce dobrego chleba na zakwasie. Olej z lnianki świetnie sprawdzi się także jako dodatek do sałat i sałatek, a także do twarogu, z rzodkiewką i szczypiorkiem. można połączyć go także z twarogiem i miodem. Jeśli lubisz śledzie, spróbuj zanurzyć je właśnie w tym oleju, dorzuć gwiazdkę anyżu, kilka goździków i czarny pieprz. Pamiętaj jednak, że to olej, który nie nadaje się do smażenia. Najzdrowszy jest na zimno. Ze względu na wysoką zawartość witaminy E, jest bardziej odporny na utlenianie niż inne oleje roślinne.
Gdzie kupić olej rydzowy?
Decydując się na zakup oleju rydzowego, warto zwrócić uwagę na jego jakość. Najlepszy jest olej tłoczony na zimno, nierafinowany i niefiltrowany. Powinien mieć naturalny kolor, smak i zapach. Szukaj produktów od lokalnych producentów, którzy dbają o tradycyjne metody uprawy i tłoczenia. Najlepiej kupić go w sklepach ze zdrową żywnością lub bezpośrednio w olejarni.
Podcasty
Playlisty tematyczne
