Spotkanie na Grzybowskim

2008-02-22 18:53

Trójkątny plac Grzybowski, położony na styku ulic Królewskiej, Grzybowskiej, Granicznej i Twardej, jest wyjątkowym miejscem w historii Warszawy.

Od połowy XVII wieku był tu plac targowy leżący w sercu jurydyki Grzybów. Właścicielem tego prywatnego miasta był Jan Grzybowski. Od jego nazwiska, od 1830 roku, plac nosi dzisiejszą nazwę. Na początku XIX wieku teren obudowano kamienicami. Do II wojny światowej plac był wielkim targiem, na którym spotykali się Polacy i Żydzi. Był to zarazem duży węzeł komunikacyjny. Jeździły tędy tramwaje. Fragmenty torów można tu odnaleźć do dziś.

W 1940 roku plac znalazł się w obrębie getta. Olbrzymia część budynków zamieniła się w gruzy. W okresie PRL o plac nie dbano. Do dziś straszą odrapane kamienice.

Plac Grzybowski jest nadal miejscem spotkań dwóch religii. Znajduje się tu kościół pw. Wszystkich Świętych, zbudowany w latach 1861-1867 według projektu Henryka Marconiego. Kościół został poważnie zniszczony w czasie Powstania Warszawskiego. Jego odbudowa trwała aż 10 lat.

Na placu jest też jedyny działający w Polsce Teatr Żydowski, imienia Estery Racheli i Idy Kamińskich. Za teatrem mieści się synagoga im. małżonków Nożyków. Powstała w 1902 roku i była największą w mieście. Gdy podczas II wojny teren znalazł się w obrębie getta, okupanci pozwolili na kontynuowanie jej działalności.

Na środku placu Grzybowskiego, na skwerze, stoi pomnik upamiętniający żołnierzy pracujących w konspiracyjnych zbrojowniach w latach 1939-1945.

Na skwerku w lecie 2007 roku powstał Dotleniacz - według projektu Joanny Rajkowskiej. Był to staw, z którego wydobywał się tlen. Oczko , otoczone było roślinnością i ławeczkami.

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki