Ochrona przedemerytalna to nie tylko zakaz zwolnienia. Kiedy pracodawca nie może obniżyć ci pensji?

• Najnowsza uchwała Sądu Najwyższego z 30 września 2025 roku istotnie wzmacnia prawa pracownika w okresie ochronnym
• Ochrona przedemerytalna zabezpiecza nie tylko przed zwolnieniem, ale także przed obniżeniem pensji i pogorszeniem warunków pracy
• Prognozy ekspertów wskazują, że zatrudnianie seniorów staje się dla firm strategiczną koniecznością w obliczu zmian demograficznych
• Od 1 czerwca 2025 roku obowiązuje nowe dofinansowanie dla firm zatrudniających bezrobotne osoby po 50 roku życia
• Pracownik po 50 roku życia z odpowiednim stażem pracy zyskuje prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni

Ochrona przedemerytalna. Kogo i na jakich zasadach obejmuje?

Zbliżasz się do wieku emerytalnego i obawiasz się o stabilność zatrudnienia? Polski Kodeks Pracy wprowadza specjalną ochronę dla osób w twojej sytuacji, znaną jako ochrona przedemerytalna. Zgodnie z artykułem 39, pracodawca nie może wypowiedzieć ci umowy o pracę, jeśli do osiągnięcia wieku emerytalnego brakuje ci nie więcej niż cztery lata (czyli od 56. roku życia dla kobiet i 61. dla mężczyzn). Co najważniejsze, ta zasada dotyczy wszystkich rodzajów umów, także tych na czas określony. Potwierdziła to niedawna uchwała Sądu Najwyższego z 30 września 2025 roku, która stanowi ważny krok w ochronie pracowników. W przypadku bezprawnego zwolnienia, pracownik w okresie ochronnym może żądać przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach, a sąd musi takie żądanie uwzględnić.

Obniżenie pensji lub gorsze warunki pracy? Poznaj swoje prawa w okresie ochronnym

Ochrona przedemerytalna to nie tylko tarcza chroniąca przed utratą pracy, ale także gwarancja utrzymania dotychczasowych warunków zatrudnienia. Pracodawca nie ma prawa bez uzasadnionej przyczyny obniżyć ci wynagrodzenia ani w inny sposób pogorszyć twojej sytuacji. Wszelkie zmiany na twoją niekorzyść w tym okresie są co do zasady niedopuszczalne. Takie działania są uznawane za przejaw dyskryminacji ze względu na wiek, czego wyraźnie zakazuje artykuł 183a Kodeksu Pracy. Mimo to ageizm pozostaje problemem, co pokazały badania z 2024 roku, w których aż 54% pracowników wskazało wiek jako główną barierę w rozwoju zawodowym. Dlatego tak ważna jest znajomość swoich praw i orzecznictwa Sądu Najwyższego, które je potwierdza.

Dłuższy urlop i dodatkowe dni wolne. Jakie prawa ma pracownik po 50 roku życia?

Dojrzały wiek na rynku pracy wiąże się z konkretnymi uprawnieniami, które warto znać i z których warto korzystać. Większość pracowników po 50. roku życia, mając co najmniej 10-letni staż pracy, ma prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni w roku. Dodatkowo, pracownikom przysługuje bezpłatny urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni rocznie, przeznaczony na opiekę nad członkiem rodziny. W trudnej sytuacji, gdy to pracodawca wypowiada umowę, zyskujesz prawo do 2 lub 3 płatnych dni wolnych na poszukiwanie nowej pracy.

Dofinansowanie i wsparcie dla firm. Jak rząd zachęca do zatrudniania seniorów?

Postrzeganie dojrzałych pracowników na rynku pracy wyraźnie się zmienia, a doświadczenie staje się cennym atutem. Prognozy Polskiego Instytutu Ekonomicznego wskazują, że w ciągu najbliższej dekady z polskiego rynku pracy zniknie aż 2 miliony osób. To sprawia, że zatrudnianie pracowników 50+ staje się dla firm nie tylko wyborem, ale strategiczną koniecznością. Rząd również dostrzega ten potencjał, wprowadzając programy zachęcające do aktywizacji zawodowej seniorów. Od 1 czerwca 2025 roku pracodawcy mogą otrzymać dofinansowanie w wysokości do 50% minimalnego wynagrodzenia (2 333 zł brutto) przez 12 miesięcy za zatrudnienie osoby bezrobotnej po 50. roku życia. Dodatkowo, inicjatywy takie jak program "Senior-Mentor" oferują bezpłatne doradztwo zawodowe, pomagając zaplanować dalsze kroki w karierze.