Spis treści
Godzina "W" - symbol walki o wolność
Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17, znanej jako Godzina "W". Był to akt desperacji i heroizmu. Pomimo ogromnych trudności w uzbrojeniu i przygotowaniu, Warszawa stanęła do boju, by walczyć o wolną stolicę.
1 sierpnia 2025 r., właśnie o godzinie 17, cała stolica stanie w miejscu, by uczcić 81. rocznicę Powstania Warszawskiego. Syreny alarmowe, uroczystości i modlitwy będą wyrazem hołdu dla tych, którzy walczyli i ginęli za wolność. Super Express zaprasza na transmisję na żywo z obchodów. Bądźmy razem w tym ważnym dniu!
Decyzja o wybuchu Powstania Warszawskiego
31 lipca 1944 roku, podczas odprawy Komendy Głównej Armii Krajowej (KG AK), podjęto kluczową decyzję. 31 lipca 1944 roku, podczas popołudniowej narady, która odbywała się w lokalu przy ulicy Pańskiej 67, dowódca warszawskiego okręgu AK, pułkownik Antoni Chruściel „Monter”, przekazał informację – jak się później okazało, niezgodną z prawdą – że wojska radzieckie przełamały niemiecką linię obrony na przedpolach Pragi. Na tej podstawie generał Tadeusz Komorowski „Bór” około godziny 17:45 wydał ustny rozkaz rozpoczęcia w Warszawie akcji „Burza” – wyznaczając jej początek na 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17.
Dlaczego godzina 17?
Początkowo zakładano, że Powstanie rozpocznie się o świcie, jednak na sugestię pułkownika „Montera” zdecydowano się przesunąć godzinę „W” na 17. Powody tej decyzji były strategiczne.
O tej porze dnia ulice Warszawy wypełniały się ludźmi wracającymi z pracy. Tłum miał ułatwić powstańcom dyskretne przemieszczanie się do miejsc koncentracji oraz przewóz broni i amunicji. Dodatkowo godzina 17 dawała jeszcze kilka godzin światła dziennego, co zwiększało szanse na szybkie zajęcie kluczowych obiektów zanim zapadnie zmrok. Jak wskazywała późniejsza depesza, wybór tej godziny miał zarówno wymiar taktyczny, jak i praktyczny – umożliwiający lepsze wykorzystanie warunków miejskich i dziennych.
Zamieszanie i opóźnienia
Decyzja o rozpoczęciu Powstania Warszawskiego zaskoczyła wielu dowódców. Czasu było zbyt mało, by sprawnie przeprowadzić mobilizację, wydobyć broń z magazynów i zebrać wszystkich żołnierzy. W efekcie o wyznaczonej godzinie „W” do punktów zbiórki dotarło jedynie około 50% powstańców w skali całego okręgu i 60% w granicach samego miasta.
Do największych trudności należały:
- zbyt małe zasoby broni w stosunku do potrzeb,
- zbyt krótki czas na skoordynowanie sił i dotarcie do wyznaczonych miejsc,
- opóźnienia w przekazywaniu rozkazów na niższe szczeble dowodzenia.
Te przeszkody miały istotny wpływ na początkową fazę walk.
Pierwsze strzały padły przed czasem
Nie wszystkie oddziały zdołały zachować pełną konspirację. Około godziny 13:50, czyli na długo przed planowaną godziną „W”, padły pierwsze strzały – miało to miejsce na Żoliborzu, przy ulicy Krasińskiego. To tam żołnierze drużyny Zdzisława Sierpińskiego, przewożący broń dla zgrupowania „Żniwiarz”, natknęli się na niemiecki patrol lotników i otworzyli ogień.
Podobne incydenty miały miejsce także w innych częściach miasta. W efekcie walki wybuchły wcześniej, niż planowano, co znacznie utrudniło realizację założeń operacyjnych Powstania.
Napływające meldunki skłoniły dowódcę wojskowego Warszawy gen. Reinera Stahela do ogłoszenia alarmu dla garnizonu warszawskiego około godziny 16:30. Wbrew wszystkim trudnościom, nazistom nie udało się zapobiec wybuchowi powstania i zdusić ducha walki naszych przodków.
Podcasty
Playlisty tematyczne
