Sławosz Uznański-Wiśniewski w kosmosie. Przeprowadzi eksperymenty przygotowane przez naukowców z Warszawy

Misja Ax-4. Te eksperymenty przeprowadzi Sławosz Uznański-Wiśniewski

Human Gut Microbiota kierowany przez prof. dr hab. Elżbietę Trafny oraz Immune Multiomics pod kierownictwem dr n. med. Alicji Trębińskiej-Stryjewskiej to dwa z wielu eksperymentów, które na ISS przeprowadzi polski astronauta dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, informuje Wojskowa Akademia Techniczna (WAT). 

Po dotarciu na ISS, załoga Ax-4 przeprowadzi ok. 60 eksperymentów naukowych w warunkach mikrograwitacji. Aż 13 z nich to projekty opracowane przez polskie zespoły badawcze. Wśród nich m.in.:

• Immune Multiomics – badanie odporności w stanie nieważkości,
• Yeast TardigradeGene – obserwacja zmian w drożdżach,
• Human Gut Microbiota – analiza wpływu mikrograwitacji na bakterie jelitowe,
• RadMon-on-ISS – test detektora promieniowania,
• LeopardISS – test procesora do sztucznej inteligencji w przestrzeni kosmicznej.

Co sprawdzą eksperymenty WAT? Odporność na pierwszym planie

Eksperyment Human Gut Microbiota z udziałem dr Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego zbada wpływ pobytu na niskiej orbicie okołoziemskiej na mikrobiota dróg pokarmowych człowieka. Do tej pory zagadnienie to poruszały tylko nieliczne publikacje. Mikrobiom jelitowy to zbiór bakterii i innych drobnoustrojów w ludzkim przewodzie pokarmowym. Odgrywa kluczową rolę m.in. w trawieniu, ochronie przed patogenami i odpowiedzi immunologicznej. 

- W ekstremalnych warunkach panujących w kosmosie – takich jak mikrograwitacja, promieniowanie kosmiczne oraz czynniki stresogenne – może dochodzić także do istotnych zaburzeń w składzie, strukturze i funkcjonowaniu mikrobiomu jelitowego człowieka. Wiedza na temat jego stabilności w trakcie i po misji kosmicznej pozostaje jednak wciąż ograniczona - podkreśla prof. Elżbieta Trafny z WAT.

Procedura badawcza jest ściśle określona. Próbki kału astronauty, pobrane w trakcie misji i zamrożone w temperaturze minus 80 stopni Celsjusza, zostaną przetransportowane na Ziemię. Następnie zostaną one porównane z próbkami pobranymi przed i po locie w kosmos.

Z kolei Immune Multiomics sprawdzi "krótko- i długofalowe zmiany ekspresji genów oraz zmian epigenetycznych w komórkach jednojądrzastych krwi obwodowej pod wpływem pobytu na niskiej orbicie okołoziemskiej". A prościej? Naukowcy chcą zbadać, w jaki sposób przebywanie w kosmosie wpływa na zdolność organizmu do obrony przed infekcjami.

- Ważną rolę w zwalczaniu różnych zagrożeń odgrywa układ odpornościowy, który stara się chronić ludzki organizm, na przykład przed bakteriami i wirusami. W ramach eksperymentu Immune Multiomics chcemy zbadać, czy działanie układu odpornościowego astronautów zmienia się w czasie pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Jeśli tak, to czy po powrocie z misji na Ziemię wszystko wraca do normy - wyjaśniła dr n. med. Alicja. Trębińską-Stryjewską. - Lepsze zrozumienie działania ludzkiego układu odpornościowego w tak trudnych warunkach pozwoli skuteczniej zadbać o zdrowie astronautów w czasie kolejnych misji kosmicznych, na przykład w czasie lotu na Księżyc albo na Marsa, a także być może opracować nowe sposoby na poprawę zdrowia ludzi na Ziemi - dodaje naukowczyni.

Aby przeprowadzić eksperyment dwóch astronautów, których tożsamość pozostaje tajemnicą, oddało próbki krwi ok. 1,5 miesiąca przed misją. Kolejne zostaną pobrane na ISS kilka dni po przylocie na stację i kilka dni przed powrotem na Ziemię - a także po powrocie: kilka dni po powrocie z misji, 6 miesięcy i 12 miesięcy po powrocie.