- "Uprzejmie prosimy o niekierowanie zwłok". Wstrząsający komunikat WUM.
- Sekcje zwłok zagrożone paraliżem.
- Rodziny ofiar czekają tygodniami na sekcje bliskich!
Warszawa. Kryzys w zakładach medycyny sądowej
Sytuacja w warszawskich zakładach medycyny sądowej osiągnęła punkt krytyczny. Niskie pensje i niedobór specjalistów doprowadziły do kryzysu w wykonywaniu sekcji zwłok. "(...) Zmuszeni jesteśmy zwrócić się do Państwa z uprzejmą prośbą o niekierowanie zwłok do naszego Zakładu, gdyż nie będziemy w stanie zapewnić sprawnej i terminowej realizacji zadań" - zaapelował w piśmie do prokuratury prof. dr hab. n. med. Paweł Krajewski, szef ZMS WUM, cytowany przez tvn24.pl.
Bliscy tygodniami czekają na pochowanie zmarłych
Jak informuje Prokuratura Okręgowa w Warszawie, sytuacja ta rodzi poważne konsekwencje społeczne. „W dłuższej perspektywie możemy mieć do czynienia z istotnym problemem społecznym, gdyż niesekcjonowane zwłoki nie mogą zostać wydane rodzinom celem dokonania pochówku” – ostrzega prokurator Piotr Antoni Skiba, rzecznik. To oznacza, że rodziny, które już przeżywają żałobę, są dodatkowo obciążone długim i niepewnym oczekiwaniem na możliwość godnego pochowania bliskich.
Głodowe stawki za sekcje zwłok. System na skraju załamania
Środowisko lekarzy medycyny sądowej od lat alarmuje o dramatycznie niskich wynagrodzeniach za wykonywanie sekcji zwłok i sporządzanie opinii sądowo-lekarskich. To problem, który bezpośrednio wpływa na dostępność i jakość świadczonych usług, a w konsekwencji na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Profesor Paweł Krajewski, kierownik Zakładu Medycyny Sądowej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, w rozmowie z PAP podkreślił, że obecny system finansowania jest niewydolny i wymaga pilnej reformy.
„Prokuratura płaci uczelni 720 zł za sekcję zwłok, z czego lekarz otrzymuje 220 zł” – ujawnia prof. Krajewski. Taki system, gdzie uczelnia medyczna jest pośrednikiem, generuje nadmierne potrącenia, co demotywuje specjalistów. Profesor wskazuje, że kwota bazowa, od której oblicza się wynagrodzenia biegłych sądowych, przez kilkanaście lat praktycznie się nie zmieniła, rosnąc jedynie nieznacznie z 1700 do 1800 zł. Oznacza to, że realna wartość wynagrodzeń znacząco spadła.
Nie będzie komu przeprowadzać sekcji
Niskie stawki to główna przyczyna, dla której młodzi lekarze nie chcą wybierać specjalizacji z medycyny sądowej. „To nie jest oblegana dziedzina. Wielu młodych, bardzo dobrych specjalistów odchodzi, ponieważ w innych zawodach lekarskich mogą zarabiać znacznie więcej” – zaznacza prof. Krajewski. Brak dopływu nowych kadr i odpływ doświadczonych specjalistów grozi całkowitym paraliżem systemu. Profesor ostrzega, że bez systemowych zmian na wynik sekcji będzie się czekało miesiące, albo po prostu nie będzie miał jej kto wykonać.
Ministerstwo zapowiada zmiany
W odpowiedzi na zarzuty środowiska Ministerstwo Sprawiedliwości przekazało PAP, że na mocy rozporządzeń z kwietnia i grudnia 2024 roku dokonano podwyższenia stawek wynagrodzeń biegłych o 30,49 proc. Resort informuje również o trwających pracach nad kompleksowym uregulowaniem problematyki ustanawiania i wynagradzania biegłych sądowych, w tym ustaleniem nowych zasad wynagradzania i stawek godzinowych. „Działania te mają na celu zwiększenie atrakcyjności funkcji biegłego dla specjalistów z różnych dziedzin” – zapewnia ministerstwo.
WUM wykonuje coraz mniej sekcji. Prokuratura bije na alarm
Mimo zapewnień resortu, sytuacja w Warszawie jest alarmująca. Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga potwierdza, że od 1 października 2025 roku Zakład Medycyny Sądowej WUM wykonał zaledwie 10 sekcji zwłok dla prokuratur okręgu, podczas gdy wcześniej liczba ta sięgała około 60 miesięcznie. „Faktura za sekcję zwłok i wydanie opinii opiewa na około 2000 zł brutto, nie mamy jednak informacji, jakie wynagrodzenie otrzymuje lekarz – to kwestia pozostająca pomiędzy Zakładem Medycyny Sądowej a lekarzem” – informuje Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga.
Brakuje chłodni na ciała. Rodziny w rozpaczy
Problem braku miejsc do przechowywania ciał jest coraz bardziej widoczny. Piotr Skiba z Prokuratury Okręgowej w Warszawie zaznacza, że „problemy Zakładu Medycyny Sądowej WUM wpłynęły na prowadzone postępowania, mamy duże opóźnienia w wykonywaniu sekcji oraz wydawaniu zwłok. Problemem staje się też przechowywanie ciał, ponieważ zaczyna brakować chłodni w obu warszawskich zakładach”. To bezpośrednio uderza w rodziny zmarłych, które nie mogą dokonać pochówku swoich bliskich.
„To już nie jest kwestia pieniędzy, lecz sprawiedliwości”
Jarosław Kulczycki, rzecznik Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, przyznaje, że „lekarze, którzy są pracownikami badawczo-dydaktycznymi lub dydaktycznymi WUM, a jednocześnie pełnią funkcję biegłych, zwrócili uwagę, że sposób naliczania ich wynagrodzeń nie był od dawna nowelizowany”.
Eksperci są zgodni: bez kompleksowych zmian system może zostać sparaliżowany. „Nie chodzi tylko o pieniądze, lecz o bezpieczeństwo całego systemu wymiaru sprawiedliwości. Jeśli zabraknie ludzi gotowych wykonywać sekcje i wydawać opinie, sparaliżowane zostaną śledztwa, procesy i wydawanie wyroków” – podkreśla prof. Krajewski. Medycyna sądowa wymaga nie tylko wysokich kwalifikacji, ale także odporności psychicznej i poczucia misji. Bez odpowiedniego docenienia tej pracy – również finansowego – nie będzie komu wykonywać sekcji zwłok. A bez tego nie ma rzetelnych opinii i sprawiedliwych wyroków.
Podcasty
Playlisty tematyczne
