Hanka Ordonówna. Straszna śmierć i powtórny pogrzeb

Zanim Hanka Ordonówna została aktorką, zaczynała jako tancerka. W wieku 16 lat zadebiutowała w teatrzyku „Sfinks”. Potem był teatr „Wesoły Ul” w Lublinie, gdzie śpiewała żołnierskie pieśni oraz kabarety Miraż i Qui Pro Quo w Warszawie. Występowała także na scenach całej Europy. W 1923 roku zadebiutowała w filmie "Niewolnica miłości". Wkrótce później dostała angaż w produkcjach "Orlę" (1927) i "Wyrok życia" (1933). W końcu przyszła rola w filmie „Szpieg w masce”, gdzie zaśpiewała swój największy przebój „Miłość ci wszystko wybaczy”, do którego słowa napisał sam Julian Tuwim (+59 l.). Po raz ostatni na dużym ekranie wystąpiła w "Paradzie Warszawy" (1937). W wielu projektach nie brała udziału ze względu na chorobę płuc, którą długo leczyła. Jej brawurową karierę przerwał take wybuch II wojny światowej.

Aresztowania i emigracja

Na początku hitlerowskiej okupacji artystka została aresztowana przez gestapo i osadzona na Pawiaku. Do zatrzymania doszło z pomocą konfidenta, aktora Igo Syma (+44 l.), na którym polskie podziemie wykonało wkrótce wyrok śmierci. Na wolność wyszła dzięki staraniom męża, hrabiego Michała Tyszkiewicza (+71 l.), który przed wojną pisał teksty do części piosenek żony, był także dalekim krewnym aktorki Beaty Tyszkiewicz (82 l.). Małżonkowie wyjechali z Warszawy i udali się do Wilna, gdzie po wkroczeniu Armii Czerwonej, zostali aresztowani przez NKWD. Tyszkiewicz trafił na Łubiankę, a Ordonka zesłano do łagru w Uzbekistanie, gdzie podupadła a zdrowiu. Dzięki układowi Sikorski-Majski została uwolniona i mogła wyjechać na leczenie do Taszkientu. Tam spotkała się z mężem i razem z armią gen. Władysława Andersa (+77 l.) została ewakuowana przez Bombaj w Indiach do Bejrutu w Libanie. Opiekowała się tam polskimi dziećmi z sierocińca.

Choroba i śmierć

Pogarszający się stan zdrowia i gruźlica spowodował, że Tyszkiewiczowie musieli zostać po wojnie w Bejrucie. Hanka Ordonówna dodatkowo zaraziła się od męża tyfusem i zmarła we wrześniu 1950 roku. Została pochowana na polskim cmentarzu w Bejrucie, gdzie jej grób znajdował się aż do 1989 roku. Na płycie nagrobnej wyryto słowa: "Tyś jest ucieczką moją od ucieśnienia zachowasz mię i piosenkami radosnego wybawienia uraczysz mię". Szczątki aktorki ekshumowano i przywieziono do Warszawy. Przedwojenna gwiazda polskiej sceny została pochowana w 1990 roku w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach w Warszawie. Michał Tyszkiewicz po wojnie pozostał na emigracji i został sekretarzem poselstwa RP w Teheranie, z ramienia rządu polskiego na uchodźstwie. Jego drugą żoną była Tamara Nachiczewańska (+50 l.), która zmarła w Nowym Jorku. Tyszkiewicz zmarł w 1974 roku na zawał serca w Monachium i został pochowany w grobowcu rodzinnym w Brompton w Londynie.