Szkoła w PRL. Fartuszki, fluoryzacja i gorące mleko. Wspomnień czar

2021-08-28 6:10

Szkoła w PRL-u przede wszystkim kojarzyła się z tarczami na ramieniu, workami na kapcie, czy fartuszkami lub mundurkami, które na jakiś czas reaktywował w 2006 roku minister Roman Giertych (50 l.). Były także słynne trójki klasowe, obowiązkowa fluoryzacja, zbieranie makulatury czy w niektórych placówkach gorące mleko w kubku na dużej przerwie.

Wspomnień czar: Szkoła w PRL

i

Autor: Zbigniew Wdowiński/PAP Wspomnień czar: Szkoła w PRL

Zachęcano także uczniów do oszczędzania w SKO, czyli Szkolnej Kasie Oszczędności. Z uwagi na trwającą "zimną wojnę" w szkołach odbywały się także zajęcia ze strzelectwa i łączności. W liceum pojawiło się Przysposobienie Obronne. Ze szkoły wyrzucono natomiast lekcje religii. Dzięki obecności pielęgniarki rozpowszechniono także masowe szczepienia na wiele chorób. Najważniejszą reformą systemu oświatowego było zlikwidowanie analfabetyzmu. W 1949 roku szacowano, że czytać i pisać nie umie 1,5 mln Polaków w wieku 14-50 lat. W tym samym roku wprowadzono także obowiązkowe lekcje języka rosyjskiego. Szkoła podstawowa miała siedem klas, a średnia cztery. Wówczas do szkoły nie musiały chodzić dzieci, które z domu miały do niej powyżej 3 kilometrów. Dzięki rozwojowi transportu ten przepis zniesiono w 1956 roku. W roku szkolnym 1966/67 po raz pierwszy zorganizowano klasę ósmą w podstawówce. Taki podział obowiązywał do 1999 roku, kiedy wprowadzono trzystopniowy system edukacji. Przedłużono także obowiązek szkolny do 17. roku życia. Dzieci i młodzież musiały chodzić do szkoły także w soboty Ten obowiązek zniesiono dopiero w latach 1980/81. Popularne były tzw. kozy, czyli przymus zostania po lekcjach dla niegrzecznych uczniów. Ci, którzy uczyli się dobrze mogli natomiast liczyć na odznakę wzorowego ucznia. Był również przymus uczestnictwa w pochodach 1-majowych. Skala ocen do 1991 roku oscylowała od 2 do 5 (mierny - bardzo dobry). Pod koniec PRL-u zniesiono także obowiązkową matematykę na egzaminie maturalnym.

Tysiąclatki

Dla uczczenia 1000-lecia Państwa Polskiego (1966) w ramach programu oświatowego w latach 1959-1965 wzniesiono 1417 nowych szkół - tzw. tysiąclatek. Była to realizacja hasła budowy „tysiąca szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego”, którą w 1958 roku rzucił Władysław Gomułka (+77 l.). Większość z nich wyglądała praktycznie tak samo i miała przygotowanie do wykorzystania militarnego (w razie wojny mogła zostać szpitalem) Pierwszą szkołą-pomnikiem w Warszawie zostało XVII Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, którą otworzono w 1960 roku.

Ciekawostka. Znani w tej samej klasie

Szkoła Podstawowa nr 158 im. Jana Kilińskiego przy ul. Ciasnej w Warszawie. To właśnie tu do tej samej klasy chodzili Michał Żebrowski (49 l.) i obecny prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski (49 l.). Tą samą podstawówkę kończyły także Agata Kulesza (50 l.) i Katarzyna Nosowska (50 l.). Obie chodziły do tej samej klasy w Szkole Podstawowej nr 11 w Szczecinie. Do tej samej szkoły chodzili także znani dziennikarze - Maciej Orłoś (61 l.) i Filip Łobodziński (62 l.). Placówka mieściła się na ul. Juliana Bruna w Warszawie. W 1970 roku wykonano Maćkowi i Filipowi wspólne zdjęcie, gdy siedzą w tej samej ławce, w trakcie lekcji śpiewu. Z pewnością nie przypuszczali wówczas, że po latach będą prowadzić w tym samym czasie serwisy informacyjne TVP (Orłoś "Teleexpress" a Łobodziński "Wiadomości"). W tym samym roku Filip Łobodziński pojawił się pierwszy raz na ekranie. Zagrał w filmie "Abel, twój brat".

Kartka z kalendarza 1970

06.03 premiera filmu "Sól ziemi czarnej"

02.04 premiera filmu "Jak rozpętałem drugą wojnę światową"

22.04 Górnik Zabrze awansował do finału Puchar Zdobywców Pucharów. Zdecydował o tym rzut monetą

18.07 otwarto pierwszą w Polce dyskotekę. Musicorama mieściła się w Grand Hotelu w Sopocie

09.09 premiera serialu "Kolumbowie"

19.10 premiera filmu "Rejs"

01.12 Kazimierz Górski został selekcjonerem reprezentacji Polski

12.12 ogłoszono podwyżkę cen żywności

14.12-22.12 wydarzenia Grudnia 1970

20.12 Władysław Gomułka odsunięty od władzy, nowym I sekretarzem KC PZPR został Edward Gierek

Urodzili się:

02.01 Grzegorz Halama

04.01 Katarzyna Jamróz

29.04 Paweł Deląg

13.05 Hanna Lis

27.05 Marcin Miller

04.06 Izabella Scorupco

16.09 Michał Milowicz

15.11 Paulina Młynarska

25.11 Izabela Kuna

03.12 Katarzyna Skrzynecka

14.12 Anna Maria Jopek

17.12 Agnieszka Wagner

Zmarli:

21.05 Leonid Teliga (+52 l.), żeglarz

19.08 Paweł Jasienica (+60 l.), pisarz

04.10 Janis Joplin (+27 l.), piosenkarka

06.10 Julian Przyboś (+69 l.), poeta

09.11 gen. Charles de Gaulle (+79 l.), przywódca Francji

Za tydzień ostatnia część cyklu "Wspomnień czar". Historia festiwalu w Opolu

Prawdziwy grób Klossa. Pierwowzory literackie i filmowe. Niezapomniani

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki