Już sam budynek centrali w Al. Jerozolimskich 7 wiele mówi o Banku Gospodarstwa Krajowego. Wzniesiono go w latach 1928–1931 według projektu znakomitego architekta Rudolfa Świerczyńskiego. To wybitny przykład warszawskiego modernizmu. W drodze konkursu wyłoniony został również autor płaskorzeźb na ryzalicie z głównym wejściem. Był nim Jan Szczepkowski, autor m.in. części płaskorzeźb w Sali Obrad Sejmu RP oraz pomników S. Moniuszki i W. Bogusławskiego przed Teatrem Wielkim w Warszawie. Szczęśliwie gmach centrali BGK przetrwał wojnę, zresztą jako jeden z nielicznych budynków w tej części Warszawy. Prawdopodobnie dlatego, że w sierpniu 1944 r. zajęły go niemieckie oddziały i stacjonowały w nim do końca powstania warszawskiego. W 1965 r. budynek trafił do rejestru zabytków
Wybitni architekci
Jednak przykładami doskonałej architektury są także gmachy siedzib oddziałów BGK w Łodzi, Gdyni, Katowicach, Lublinie, Wilnie i Poznaniu. Wnętrza ozdabiano rzeźbami, obrazami, ściennymi malowidłami, kotarami, tapetami, dywanami i specjalnie zaprojektowanymi meblami. Także Żoliborz Oficerski – wojskowe osiedle wybudowane dzięki wsparciu z BGK – zaprojektowane zostało przez znakomitych architektów – m.in. Kazimierza Tołłoczkę. Tadeusza Tołwińskiego, Romualda Gutta i Rudolfa Świerczyńskiego – w stylu dworkowym. To niewielkie domy kryte czterospadowymi dachami krytymi dachówką, z barokowymi attykami i gankami z kolumienkami. Dzisiaj nadal budzą zachwyt spacerowiczów.
Gdyński modernizm
W Gdyni, u zbiegu ulic 3 Maja i 10 Lutego, ze środków Funduszu Emerytalnego Pracowników BGK powstał monumentalny budynek mieszkalny zaprojektowany przez Stanisława Ziołowskiego. Przez historyków architektury określany jest jako jeden ze sztandarowych przykładów gdyńskiego modernizmu okresu międzywojennego. Ten styl, unikalny na skalę światową, nawiązuje do morskiego charakteru miasta. Budynek swym kształtem oraz detalami przypomina statek. Zaokrąglone narożniki mają kojarzyć się z transatlantykami, przeszklone partery z okrętowymi bulajami, a nadbudówki na uskokowo cofniętych ostatnich piętrach z kapitańskimi mostkami.
Obligacje i transatlantyki
i
Przy projektowaniu emitowanych przez bank papierów wartościowych – listów zastawnych i obligacji –pracowała Zofia Stryjeńska, jedna z najwybitniejszych artystek dwudziestolecia międzywojennego, przedstawicielka stylu art déco. Wykorzystywała motywy ludowe, baśniowe i mitologiczne w zgeometryzowanych formach. Rozpoczynając współpracę z BGK, była już zdobywczynią czterech Grand Prix oraz dyplomu honorowego na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w 1925 r. BGK włączył się też w inicjatywę uczynienia dwóch nowoczesnych transatlantyków ambasadorami polskości. Trzy wysłużone parowce S/S „Polonia”, S/S „Pułaski”, S/S „Kościuszko”, które obsługiwały linię: Gdynia – Kopenhaga – Halifax – Nowy Jork, zostały zastąpione przez transatlantyki m/s „Piłsudski” (w 1934 r.) i m/s „Batory” (w 1935 r.). Statki powstały we włoskiej stoczni w Monfalcone. BGK był fundatorem grafik do dekoracji kabin oraz rzeźb Europa i Ameryka Tadeusza Breyera w Salonie Wielkim na m/s „Piłsudski”. W projektowaniu wyposażenia wnętrz brali udział artyści, którzy pracowali wcześniej dla BGK – Zofia Stryjeńska, Wojciech Jastrzębowski (w gmachu centrali BGK zaprojektował lustrzane ściany na schodach prowadzących na pierwsze piętro oraz witraże) i Stanisław Ostrowski (autor pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego, który stanął na pierwszym piętrze gmachu centrali BGK). Bank finansował także wystrój na m/s „Batory”.
i
Podcasty
Playlisty tematyczne
