Co musisz wiedzieć o PPK

Nie. Ustawa o PPK nie dotyczy dotychczasowych elementów systemu emerytalnego i nie wprowadza w nich zmian, a jedynie poszerza dostępne możliwości oszczędzania. PPK to kolejny, dobrowolny i prywatny sposób oszczędzania na cele emerytalne. Pracownik może, ale nie musi oszczędzać wPPK. Od woli pracownika zależy to czy pracodawca będzie dokonywał za niego wpłat do PPK. Środki zgromadzone na rachunku uczestnika PPK stanowią jego prywatna własność - mogą być wkażdej chwili wycofane i podlegają dziedziczeniu.

2. O jakich terminach powinni pamiętać najwięksi pracodawcy, którzy będą przystępować do PPK jako pierwsi?

Przedsiębiorstwa, które na dzień 31 grudnia 2018 r. zatrudniają co najmniej 250 osób zatrudnionych, zobowiązane będą stosować przepisy ustawy od 1 lipca 2019 r. Oznacza to, że będą zobowiązani:

• najpóźniej do 25.10.2019 r. – podpisać umowę o zarządzanie PPK (najpóźniej 10 dni roboczych przed podpisaniem umowy o zarządzanie),
• najpóźniej do 12.11.2019 r. – podpisać umowę o prowadzenie PPK, (czyli maksymalnie po upływie 10 dnia miesiąca, następującego po upływie trzech miesięcy licząc od 1 lipca 2019 r.)
• od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego po dacie zawarcia umowy o prowadzenie PPK w terminie wypłaty wynagrodzenia obliczyć i pobrać pierwsze wpłaty, a następnie do 15 dnia następnego miesiąca dokonać wpłat do PPK.

3. Jakie będą koszty uczestnictwa w PPK?

Instytucje oferujące fundusze będą mogły pobierać tzw. opłaty za zarządzanie funduszem w wysokości do 0,5% wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego w skali roku + wynagrodzenie za osiągnięty wynik do 0,1% wartości aktywów netto funduszu inwestycyjnego w skali roku. Warto zaznaczyć, że od wpłat dokonanych do PPK, dopłat rocznych, wpłat powitalnych, przyjętych wypłat transferowych, wpłat dokonanych w ramach konwersji lub zamiany, wpłat środków przekazanych po likwidacji funduszu oraz od wypłat, zwrotów i wypłat transferowych dokonanych z PPK instytucja finansowa nie może pobierać opłat, poza nielicznymi wyjątkami opisanymi w ustawie. Ponieważ wpłaty, które w ramach PPK finansuje pracodawca, stanowią przychód pracownika podlegający opodatkowaniu, pracodawca będzie zobowiązany potrącić stosowny podatek od tych wpłat z wynagrodzenia pracownika (wysokość podatku wynosi 18% lub 32% w zależności od dochodu pracownika).

 

4. Co w przypadku pracowników o bardzo niskich dochodach, których nie stać na odkładanie 2% wynagrodzenia?

W przypadku osób, których łączne wynagrodzenie osiągane z różnych źródeł wdanym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia, wpłata podstawowa może zostać obniżona do 0,5% wynagrodzenia brutto, tzn. może być niższa niż 2%, ale nie niższa niż 0,5% wynagrodzenia brutto. Wysokość wpłaty podstawowej finansowanej przez pracodawcę pozostaje tutaj bez zmian na poziomie 1,5%. Nie zmienia się też wysokość dopłat ze strony państwa.

5. Kiedy pracownik i pracodawca mogą zmienić wysokość wpłat do PPK?

Zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą w każdym momencie zwiększyć lub zmniejszyć wysokość wpłat dodatkowych do PPK. Wysokości wpłat podstawowych nie można zmienić w przypadku pracodawcy, a w przypadku pracownika tylko w przypadku osiągania niższych dochodów (patrz poprzednie pytanie). Pracodawca może różnicować wysokość wpłat dodatkowych ze względu na staż pracy lub na podstawie postanowień obowiązującego regulaminu wynagrodzeń/układu zbiorowego pracy. Natomiast uczestnik PPK określa wysokość wpłaty dodatkowej w deklaracji składanej podmiotowi zatrudniającemu. Zmiana wysokości wpłaty dodatkowej lub rezygnacja z jej dokonywania obowiązuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym uczestnik złożył zmianę deklaracji.

6. Co się będzie działo z wpłaconymi na PPK pieniędzmi?

Gromadzone na rachunkach PPK środki będą lokowane w fundusze inwestycyjne, które ograniczają poziom ryzyka w zależności od wieku uczestnika, tzw. fundusze zdefiniowanej daty. Polityka inwestycyjna funduszu zdefiniowanej daty uwzględnia konieczność ograniczania poziomu ryzyka inwestycyjnego w zależności od wieku uczestnika, dlatego udziały części udziałowej i części dłużnej w wartości aktywów poszczególnych funduszy są podporządkowane regułom określonym w ustawie. Część udziałowa odnosi się do aktywów lokowanych w instrumenty finansowe takie jak, np.: akcje, prawa poboru czy tytuły uczestnictwa emitowane przez instytucje wspólnego inwestowania. Część dłużna to aktywa lokowane w instrumenty o charakterze dłużnym, tj. np. obligacje, bony skarbowe, listy zastawne, certyfikaty depozytowe lub inne zbywalne papiery wartościowe.

PORADNIK DLA PRACODAWCÓW JAK UTWORZYĆ PPK

Pracownicze Plany Kapitałowe to prawdziwa rewolucja dla milionów polskich przedsiębiorców. Podpowiadamy, w jaki sposób powinni się oni przygotować do wprowadzenia PPK.

Pracownicze plany kapitałowe to rewolucja nie tylko dla pracowników, ale również dla prawie 3 mln firm. Ustawa o PPK, która weszła w życie 1 stycznia 2019 r., nakłada na przedsiębiorców nowe obowiązki i zadania. Właściwe przygotowanie może mieć kluczowe znaczenie dla skutecznego wprowadzenia programu PPK w firmie. Wyjaśniamy krok po kroku, co dla pracodawców oznacza PPK.

Każda firma lub instytucja zatrudniająca co najmniej jedną osobę zatrudnioną musi utworzyć PPK dla swoich pracowników.

ZGODNIE Z USTAWĄ O PPK DO OSÓB ZATRUDNIONYCH ZALICZAMY:

• pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy, z wyjątkiem pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodocianych;
• osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia;
• członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych;
• osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
• członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji. 

– podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów w Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ustawa przewiduje tylko kilka wyłączeń od tej reguły. A zatem co do zasady każdy podmiot zatrudniający ma obowiązek wybrać instytucję finansową, która będzie zarządzała środkami gromadzonymi w PPK, zawrzeć z nią odpowiednie umowy, a następnie przekazywać wpłaty na utworzone przez tę instytucję indywidualne rachunki PPK pracowników. Terminy przystąpienia do programu są rozłożone na dwa lata – zależą od liczby osób zatrudnionych w danym przedsiębiorstwie. Jako pierwsze tj. od 1 lipca 2019 r. do PPK przystąpią firmy, które na dzień 31 grudnia 2018 r. zatrudniały, co najmniej 250 osób zatrudnionych. Przedsiębiorstwa które na dzień 30 czerwca 2019 r. będą zatrudniać co najmniej 50 osób zatrudnionych – od 1 stycznia 2020 r., a firmy zatrudniające co najmniej 20 osób zatrudnionych na dzień 31 grudnia 2019 r. – od 1 lipca 2020 r. Cała reszta firm oraz podmioty należące do sektora finansów publicznych będą musiały tworzyć PPK od 1 stycznia 2021 r.

WYJĄTEK:

Ustawa o PPK przewiduje dodatkowo specjalne udogodnienie dla podmiotów zatrudniających należących do jednej grupy kapitałowej. Umożliwia ona spółkom wchodzącym w skład jednej grupy przystąpienie do PPK w terminie, w którym przystępuje największa pod względem zatrudnienia spółka z grupy.

WYBÓR INSTYTUCJI FINANSOWEJ

To podmiot zatrudniający jest odpowiedzialny za formalności związane z uruchomieniem i prowadzeniem pracowniczego planu kapitałowego. Pierwszym obowiązkiem pracodawcy w ramach tworzenia PPK w firmie jest wybór instytucji finansowej, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie i prowadzenie PPK. Wyboru instytucji finansowej pracodawca dokonuje w porozumieniu z zakładową organizacją związkową. Jeżeli w danej firmie nie działa zakładowa organizacja związkowa, to pracodawca wybiera instytucję finansową w porozumieniu z reprezentacją pracowników (tryb wyłonienia takich osób pracodawca ustali już sam). Wybierając instytucję finansową, pracodawca powinien wziąć pod uwagę przede wszystkim najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych i uzyskać dla pracowników jak najkorzystniejsze warunki planu, ale liczą się też inne czynniki – m.in. proponowane przez instytucję finansową warunki zarządzania środkami gromadzonymi w PPK, jej efektywność i doświadczenie w zarządzaniu aktywami. Decydując się na określoną instytucję do prowadzenia PPK, warto również sprawdzić, jaką pomoc systemową, organizacyjną, merytoryczną, komunikacyjną oferują jej przedstawiciele.

JAKIE UMOWY PODPISUJE PRACODAWCA W RAMACH TWORZENIA PPK?

• Umowa o zarządzanie PPK

Z wybraną instytucją finansową pracodawca podpisuje umowę o zarządzanie PPK (jeżeli zatrudnia co najmniej jedną osobę, w której imieniu jest zobowiązany zawrzeć umowę o prowadzenie PPK). Umowę tę zawiera w formie elektronicznej pozwalającej na utrwalenie jej treści na trwałym nośniku. Umowa powinna określać m.in. warunki i tryb zawierania przez podmiot zatrudniający umów o prowadzenie PPK, warunki gromadzenia środków i zarządzania nimi przez poszczególne fundusze zdefiniowanej daty.

• Pierwsze wpłaty do PPK

Pracodawca oblicza i pobiera wpłaty do PPK od każdego wynagrodzenia wypłacanego po dacie zawarcia umowy o prowadzenie PPK. Wpłaty przekazuje do instytucji finansowej do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane.

PRZYKŁAD:

Jeżeli umowa o prowadzenie PPK zostanie zawarta w listopadzie i jeżeli w listopadzie po dacie zawarcia tej umowy zostanie wypłacone wynagrodzenie, wpłaty do PPK będą dokonywane od grudnia 2019 r. (najpóźniej w dniu 15 grudnia 2019 r.), jeżeli zaś pierwsze wynagrodzenie po zawarciu umowy o prowadzenie PPK zostanie wypłacone dopiero w grudniu (do 10. dnia tego miesiąca), termin dokonania wpłat do PPK ulegnie przesunięciu o miesiąc.

Terminy dla pracodawców zatrudniających co najmniej 250 osób (według stanu na 31 grudnia 2018 r.): – do 25.10.2019 r. – podpisują umowę o zarządzanie PPK, – do 12.11.2019 r. – podpisują umowę o prowadzenie PPK.

Jeżeli na miesiąc przed upływem terminu, w którym pracodawca ma obowiązek podpisać umowę o zarządzanie PPK, nie dojdzie do porozumienia z zakładową organizacją związkową lub reprezentacją osób zatrudnionych, pracodawca samodzielnie wybiera instytucję finansową.

JAKIE INSTYTUCJE FINANSOWE OFERUJĄ UTWORZENIE PPK

Pracodawca może wybrać jedną z następujących instytucji finansowych:

• Fundusz Inwestycyjny, zarządzany przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych; 
• Fundusz Emerytalny, zarządzany przez Powszechne Towarzystwo Emerytalne albo Pracownicze Towarzystwo Emerytalne; 
• Zakład Ubezpieczeń.

Pracodawca będzie mógł w każdej chwili zmienić wybraną instytucję finansową, z którą podpisze umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK.

OBOWIĄZKI PRACODAWCY

Zarówno przed wdrożeniem PPK, jak i po wdrożeniu pracodawcy mają określone zadania i obowiązki i muszą je spełnić w wyznaczonych terminach.

Obowiązki pracodawcy przed wdrożeniem PPK i w momencie wdrożenia

• Wybór (wymagana konsultacja z reprezentacją pracowników lub zakładową organizacją związkową) i zawarcie umowy o zarządzanie PPK z wybraną instytucją finansową, za pośrednictwem której zostaną utworzone rachunki PPK dla pracowników. Instytucje dopuszczone do udziału w systemie PPK znajdą się na portalu www.mojeppk.pl),
•  podpisanie umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz swoich pracowników, 
•  ustalenie listy pracowników przystępujących do PPK, 
•  zapewnienie finansowania wpłat na rachunki PPK pracowników po zawarciu umowy o prowadzenie PPK z instytucją finansową.

Do realizacji powyższych obowiązków niezbędne będzie:

● uwzględnienie dodatkowego kosztu na wpłaty do PPK w planach finansowych,

 ● dostosowanie systemu kadrowo-płacowego oraz ewentualne ustawienie parametrów portalu administracyjnego PPK udostępnionego przez instytucję finansową.

Obowiązki pracodawców po wdrożeniu PPK

Pracodawca odpowiada za obsługę programu i ma obowiązek właściwego administrowania PPK. Oznacza to m.in.:

• obowiązek terminowego i prawidłowego naliczania i odprowadzania wpłat do PPK,
• przekazywanie określonych informacji związanych z prowadzonym PPK pracownikom oraz instytucji finansowej zgodnie z ustalonymi w ustawie terminami;
• gromadzenie i archiwizację dokumentacji;
• aktualizację listy uczestników PPK; 

• przyjmowanie oświadczeń i deklaracji pracowników, np. gdy pracownik rezygnuje z przekazywania wpłat do PPK, pracodawca zobowiązany jest do przyjęcia jego deklaracji o rezygnacji, a następnie poinformowania o tym instytucji finansowej. Musi to zrobić nie później niż w ciągu 7 dni od dnia złożenia deklaracji. Za pracownika, który złożył deklarację o rezygnacji z PPK, pracodawca nie dokonuje wpłat, począwszy od miesiąca jej złożenia. Pracodawca cyklicznie, co cztery lata, musi przypominać pracownikowi, który złożył deklarację o rezygnacji z wpłat na PPK, o tym, że zostanie ponownie do niego zapisany i będą dokonywane za niego wpłaty, jeśli znowu nie złoży rezygnacji z ich dokonywania;
• zapewnienie nowemu pracownikowi przeniesienia środków w ramach wypłaty transferowej z rachunków PPK prowadzonych przez poprzednich pracodawców (o ile pracownik ten wyrazi na to zgodę).

ILE WPŁACA DO PPK PRACODAWCA

W tabeli poniżej przedstawiamy, ile pracodawcy będą musieli dokładać za każdego pracownika

KARY ZA NIEPRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW O PPK

Za niedostosowanie się do przepisów o PPK są przewidziane surowe sankcje. Pracodawca, który nie podpisze umowy o prowadzenie PPK w przewidzianym terminie, nie realizuje wpłat do PPK w przewidzianym przepisami terminie oraz nie prowadzi dokumentacji związanej z obliczaniem wpłat do PPK, może zostać ukarany grzywną w wysokości od 1 tys. zł do nawet 1 mln zł. Natomiast kara dla przedsiębiorcy, który nie dopełni obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK lub nakłania osobę zatrudnioną lub uczestnika PPK do rezygnacji z oszczędzania w PPK, może wynieść do 1,5 proc. funduszu wynagrodzeń w poprzednim roku obrotowym. ZUS udostępnia Polskiemu Funduszowi Rozwoju (PFR) informację zawierającą dane podmiotów zatrudniających, które deklarują składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby zatrudnione. Gdy po weryfikacji okaże się, że pracodawca nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK w terminie, PFR w formie pisemnej wzywa pracodawcę do zawarcia umowy z wyznaczoną instytucją finansową lub przekazania informacji o zawarciu umowy z inną instytucją, w terminie 30 dni od otrzymania wezwania.

KIEDY TWORZENIE PPK NIE JEST OBOWIĄZKOWE

W niektórych sytuacjach tworzenie PPK nie będzie obowiązkowe. Przepisy przewidują wyjątki, które obejmują:

• mikroprzedsiębiorcę, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą mu deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK – pracodawca nie może ich do tego namawiać;
• pracodawcę, który w dniu objęcia go przepisami ustawy prowadzi pracowniczy program emerytalny (PPE) oraz nalicza i odprowadza składki podstawowe do PPE w wysokości co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia dla co najmniej 25 proc. osób zatrudnionych;
• pracodawcę będącego osobą fizyczną, który zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z prowadzoną działalnością gospodarczą, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z jej działalnością gospodarczą.

KORZYŚCI DLA PRACODAWCY Z PROWADZENIA PPK

PPK może być dla pracodawcy szansą na wzmocnienie wizerunku na rynku pracy iprzynieść wiele korzyści, m.in. w relacjach pracodawca – pracownik. Wpłaty do PPK za pracownika mogą być wykorzystane jako benefit – w zależności od stażu pracy, postanowień regulaminu wynagrodzeń lub układu zbiorowego pracy. Z prowadzeniem PPK wiążą się też korzyści podatkowe dla pracodawcy. Wpłaty finansowane przez pracodawcę są elementem wynagrodzenia, od którego nie będą naliczane składki na ubezpieczenie społeczne. Jednocześnie wpłaty finansowane przez pracodawcę będą zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, co oznacza ulgę podatkową. Tak samo pracodawca może rozliczyć pozostałe wydatki związane z wdrożeniem i realizacją przepisów o PPK.

JESTEŚ PRACODAWCĄ? ZOBACZ, JAK UTWORZYĆ PPK KROK PO KROKU

1. Pracownik może się do ciebie zwrócić z prośbą o informacje dotyczące PPK. Wszelkie informacje znajdziesz m.in. na portalu PPK www.mojePPK.pl. Zapoznaj się z nimi i przygotuj informacje o PPK dla swoich pracowników.

2. Wybierz instytucję finansową zarządzającą środkami. Zrób to w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub, jeśli taka nie działa, z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w trybie przyjętym w twoim przedsiębiorstwie.

3. Z wybraną przez ciebie instytucją finansową podpisz umowę o zarządzanie PPK, a następnie umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych. Zrób to w terminach, które zostały dla ciebie przewidziane w ustawie (zależnie od liczby osób zatrudnionych).

4. Przygotuj się na prowadzenie PPK, m.in. zadbaj o wprowadzenie zmian do oprogramowania kadrowo-księgowego (jeśli to konieczne), przygotuj się również do realizacji obowiązku terminowego odprowadzania wpłat do PPK za pracowników oraz prowadzenia i archiwizacji dokumentacji. Cykliczna obsługa uczestników PPK będzie się także wiązała z przekazywaniem informacji instytucji finansowej, jak też samym uczestnikom PPK

5. Co miesiąc naliczasz wpłaty do PPK finansowane przez ciebie i pracownika. Dopłaty ze strony państwa będą przekazywane na rachunki pracowników przez Polski Fundusz Rozwoju SA (PFR). Wpłat do PPK dokonujesz co miesiąc po podpisaniu umowy o prowadzenie PPK.

PARTNER MERYTORYCZNY POLSKI FUNDUSZ ROZWOJU