Miedź ma bardzo dobre właściwości: trwałość, wysokie przewodnictwo elektryczne i cieplne oraz odporność na korozję. Jest kowalna i ciągliwa, dzięki temu łatwa w obróbce. Wykorzystuje się ją do produkcji garnków i naczyń, bo jest piękna i ma właściwości bakteriobójcze. Jej czerwonobrązową barwę z czasem pokrywa charakterystyczna zielona patyna.
Jak powstała polska miedź
W przyrodzie miedź występuje jako samodzielny minerał lub w postaci rudy – z innymi pierwiastkami (np. ze złotem czy srebrem). 260 mln lat temu, w okresie permu (szósty i ostatni okres ery paleozoicznej) obszar dzisiejszej Polski przez kilka milionów lat był zalany przez morze cechsztyńskie. Morze to było gorące, silnie zasolone i parujące. Osadziły się w nim piaskowce, łupki oraz wapienie i dolomity. Przyjmuje się, że źródłem miedzi i innych pierwiastków (srebro, złoto, molibden) były gorące roztwory pochodzące z głębokiego podłoża, które przedostały się do tych nowych kompleksów skalnych.
Wydobycie miedzi w Polsce na Dolnym Śląsku jest prowadzone w kopalniach głębinowych w Lubinie, Rudnej i Polkowicach-Sieroszowicach należących do KGHM Polska Miedź. Górnicy pracują ok. 1000 m pod ziemią, ale i głębiej: szyb w Kwielicach jest obecnie najgłębszym w Polsce – wydobycie odbywa się tu 1348 m pod ziemią.
Etapy wydobycia miedzi
1. Roboty strzałowe
To praca dla górników strzałowych, którzy wiercą pod odpowiednim kątem otwory strzałowe w czole przodka. Następnie uzbrajają je w ładunki wybuchowe. Roboty strzałowe wykonuje się jedynie wtedy, gdy nikogo nie ma pod ziemią.
2. Wybieranie rudy i kruszenie
Górnicy wykonują obudowę kotwową oraz dokonują obrywki w wyrobiskach i w przodkach. Następnie są wykorzystywane ładowarki łyżkowe, które wybierają wielkie bryły skalne. Odbywa się transport urobku do wysypów oddziałowych, gdzie bryły są kruszone. Następnie urobek jest przesypywany przez kratę na taśmociąg.
3. Wyciąganie na powierzchnię
Wyciąganie rudy na powierzchnię odbywa się specjalnymi urządzeniami w szybach wydobywczych, a następnie transportuje się ją do zakładów wzbogacania.
5 kroków od rudy do stopu miedzi
1. Podział na frakcję
W specjalnych przesiewających maszynach urobek jest dzielony na frakcję grubą i drobną. Gruba frakcja wymaga dodatkowego pokruszenia. Odpowiednio przygotowany materiał trafia do młynowni. W młynach kulowych uzyskuje się ziarna. Następnie mieli się je na mokro.
2. Flotacja
To praca zakładów wzbogacania rud. Do miału skalnego są dodawane odczynniki pianotwórcze i zbierające. Dzięki temu można oddzielić miedź od cząstek skalnych. Tworzy się piana, w której zostaje zawarty koncentrat miedzi i innych metali (m.in. srebra i złota). Jest on zagęszczany (wzbogacany) i suszony. Następnie transportuje się tak powstały koncentrat do dalszej przeróbki.
3. Mieszanie koncentratów
Ten proces odbywa się już w hutach. Miesza się tam koncentraty dostarczane z trzech zakładów wzbogacania rud – różnią się one bowiem pod względem zawartości miedzi (celem jest uzyskanie 24 proc.).
4. Oddzielenie miedzi od innych metali
Następnie nadawa, czyli porcja surowca, jest wprowadzana do pieca zawiesinowego, gdzie surowiec jest rozdmuchiwany po całej zawartości pieca. Tam dochodzi do utlenienia metali, które zawarte są w koncentracie.
5. Powstanie stopu miedzi
Miedź spada do wanny odstojowej na dnie reaktora. Zadaniem hutnika spustowego jest przepalanie zatyczek wykonanych z przędzy, nasączonych krzemionką. Przez zastosowanie koksiku następuje proces redukcji tlenu. W taki sposób powstaje stop miedzi.
Partnerem materiału jest KGHM Polska Miedź
Podcasty
Playlisty tematyczne
