Podstawą profilaktyki grypy są coroczne szczepienia. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest to najskuteczniejsza metoda zapobiegania zarówno samej chorobie, jak i jej powikłaniom. Bezpieczne szczepionki o udowodnionej efektywności są dostępne i powszechnie używane od ponad 60 lat.
Oprócz zadbania o szczepienia ochronne, należy stosować kilka sprawdzonych zasad w naszym codziennym życiu. Przede wszystkim przez cały rok możemy wzmacniać odporność organizmu prowadząc zdrowy tryb życia. Regularna aktywność fizyczna, przynajmniej 7-godzinny sen i częste sięganie po owoce i warzywa to kluczowe elementy wpływające na nasz układ odpornościowy.
Odpowiednia dieta dostarcza składników odżywczych, które budują naszą odporność – witaminy C, cynku, witaminy A, kwasów tłuszczowych, beta-karotenu. Warto też dostarczyć organizmowi codzienną porcję probiotyków. Znajdziemy je między innymi w fermentowanym nabiale (kefirach, jogurtach) i kiszonkach. Prawidłowa mikroflora bakteryjna nie przepuszcza do wewnątrz organizmu toksyn, drobnoustrojów i wirusów.
Wychodząc na dwór w okresie jesienno-zimowym warto ubierać się „na cebulkę” – ubranie składające się z kilku warstw pozwala nam regulować ciepłotę organizmu, a pamiętajmy, że zarówno jego przegrzewanie jak i wyziębianie jest szkodliwe. Oprócz tego należy jak najczęściej dokładnie myć ręce ciepłą wodą i mydłem.
Warto też zadbać o to, by pomieszczenia, w których przebywamy były często i dokładnie wietrzone, a jeśli któryś z domowników jest chory na grypę, trzeba zaopatrzyć się w maseczkę ochronną i unikać bezpośredniego kontaktu z tą osobą.
Zapobiegając grypie dbamy o siebie i swoich najbliższych. Szczepiąc się mamy największą szansę na uniknięcie choroby i jej powikłań, ale uzupełniająco warto stosować się do pozostałych metod ochrony przed grypą.
Czy warto szczepić się przeciwko grypie w czasie pandemii COVID-19?
Na każdym kroku słyszymy o COVID-19, martwimy się jego wpływem na nasze życie i można odnieść wrażenie, że nowy wirus wyparł wszystkie inne choroby. Nic bardziej mylnego. Grypa nie zniknęła. Jak podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH): w Polsce w okresie od 1.09.2020 do 31.08.2021 zanotowano 2 231 344 zgłoszeń przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę. Z tego względu nawet w czasie pandemii warto uwzględnić profilaktykę grypową w swoich planach.
Najlepiej jest zaszczepić się możliwie szybko – we wrześniu lub październiku. Jeśli jednak z jakichś powodów nie mamy możliwości zrobienia tego w tym czasie, zaszczepić się wciąż warto nawet do końca roku, gdyż i tak odniesiemy korzyści ze szczepienia. Najważniejsze jest, by zdążyć zbudować odporność przed szczytem zachorowań, który w naszym kraju przypada na okres między styczniem a marcem.
W tym roku od początku września do siódmego października odnotowano aż niemal 50% wzrost przypadków zachorowań i podejrzeń zachrowań na grypę w porównaniu z rokiem poprzedzającym.
Czy przeciwko COVID-19 i grypie należy szczepić się razem czy osobno?
Eksperci z Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy uważają, że najrozsądniej byłoby skorzystać z jednej wizyty do obu szczepień, aby zminimalizować obciążenie dla służby zdrowia. OPZG rekomenduje jednoczesne (w trakcie jednej wizyty, w dwie różne kończyny) szczepienia przeciw COVID-19 i grypie. Zalecenie to dotyczy wszystkich, dostępnych dla danej grupy wiekowej na polskim rynku, szczepionek. Szczepienie przeciw grypie może być zrealizowane zarówno z pierwszą, jak i kolejnymi dawkami szczepionek przeciw COVID-19. Takie rekomendacje wydały już też Austria, Dania, Finlandia, Czechy, Niemcy, Rumunia, USA i Francja.
Czego unikać, by nie zachorować?
Aby trzymać choroby z daleka dobrze jest nie tylko robić rzeczy korzystne dla zdrowia, ale też unikać rzeczy szkodliwych. Na przykład warto ograniczyć korzystanie z używek. Nadmiar alkoholu, kawy i herbaty przyczynia się do wypłukiwania z naszego organizmu witamin i mikroelementów. Papierosy zaś, pomijając liczne inne negatywne konsekwencje dla zdrowia, niszczą błonę śluzową dróg oddechowych.
Co więcej, w okresach zwiększonej zachorowalności zaleca się, by, w miarę możliwości, unikać zatłoczonych miejsc publicznych, gdzie może znajdować się więcej chorych osób. Podczas podróży środkami transportu zbiorowego powinno się unikać zbędnego dotykania poręczy, krzeseł i innych przedmiotów, na których mogą znajdować się wirusy grypy. W tych miejscach nie należy też dotykać rękoma nosa, ust i oczu, by przypadkiem nie pomóc zarazkom w przedostaniu się do naszego organizmu. Podczas kichania i kaszlu należy zakrywać nos i usta oraz używać jednorazowych chusteczek. Jeśli ich nie posiadamy, kichajmy w rękaw bądź zagięcie łokciowe, nigdy w dłoń. Chusteczki powinno się jak najszybciej wyrzucić.
Więcej na temat grypy można dowiedzieć się na stronie: szczepieniaprzeciwgrypie.pl.
Opracowano na podstawie
- WHO, World Health Organization, Influeza (Seasonal) Fact sheet 211 March 2014, dostępne na: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs211/en/
- Antczak A. 2015. “Grypa – praktyczne kompendium”, Warszawa: Wydawca Medical Tribune Polska
- https://opzg.pl/rekomendacje-zespolu-ekspertow-dotyczace-jednoczesnego-stosowania-szczepionek-przeciw-grypie-i-covid-19/ - data ostatniego dostępu: 13.10.2021
- https://www.rynekzdrowia.pl/Polityka-zdrowotna/Eksperci-apeluja-szczepienia-na-grype-i-COVID-19-podczas-jednej-wizyty,225290,14.html - data ostatniego dostępu: 13.10.2021
- http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/grypa/index.htm - data ostatniego dostępu: 13.10.2021