Jak słusznie zauważa minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg, osoby starsze przez wiele lat budowały kraj, tworzyły rynek pracy. To grupa, która zasługuje na szacunek i wsparcie, poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji. Odpowiedzią na ich potrzeby jest polityka senioralna rządu. To jeden z najważniejszych obszarów działalności Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Polityka państwa wobec osób starszych zbudowana jest na trzech filarach.
i
I FILAR:
Bezpieczeństwo finansowe
Finansowe bezpieczeństwo, niezależność i stabilizację zapewniają seniorom:
Godna emerytura
Dzięki waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca br. minimalna emerytura, a także najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renta socjalna i renta rodzinna wzrosły z 1338,44 zł do 1588,44 zł.
– Zadbaliśmy o to, by świadczenia dla emerytów i rencistów korzystnie waloryzowane. Względem 2015 r. najniższe emerytury wzrosły o ponad 80 proc. – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
W sumie na waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych w2023 r. przeznaczono rekordowe ok. 44 mld zł. W2019 r. została wprowadzona 13. emerytura, a od 2020 r. trzynastka” jest gwarantowana dla wszystkich emerytów i rencistów – bez kryterium dochodowego – na stałe. 14. emerytura po raz pierwszy została wypłacona w 2021 r., od tego roku na stałe weszła do katalogu dodatkowych świadczeń. Przez ostatnie lata realnie poprawił się standard życia polskich seniorów. Zdanych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej wynika, że na waloryzację, wypłatę 13. i14. emerytury w latach 2019-2023 łącznie przeznaczono ok. 196,55 mld zł.
Emerytura bez podatku
– Do tego wprowadziliśmy korzystne zmiany podatkowe. Kwota wolna od podatku na poziomie 30 tys. zł oznacza, że emeryci, którzy pobierają co miesiąc swoje świadczenie w wysokości do 2,5 tys. brutto fiskusowi nie zapłacą ani złotówki. Z kolei seniorzy ze świadczeniem przekraczającym 2,5 tys. zł zyskują dodatkowo na nowych zmianach podatkowych, bowiem rozliczają się według niższej stawki. Odprowadzają 12 proc. podatku, a nie – jak do tej pory 17 proc. – mówi minister Marlena Maląg.
PIT-0 dla pracujących seniorów
Pracownicy, którzy osiągną wiek emerytalny i zamiast przejść na emeryturę zdecydują się kontynuować pracę, nie zapłacą podatku dochodowego. To zwiększy ich pensję netto, a dzięki dalszej aktywności na rynku pracy powiększą wysokość przyszłej emerytury.
Mama 4+
To rodzicielskie świadczenie uzupełniające dla rodziców, którzy wychowali co najmniej czworo dzieci i nie zdołali wypracować sobie prawa do minimalnej emerytury. Świadczenie to przysługuje w wysokości minimalnej emerytury, przyznano je ok. 75,5 tys. osób, w sumie to 2,1 mld zł.
II FILAR:
Zdrowie i aktywność
– Niezwykle ważne jest, by osoby starsze miały możliwości i przestrzeń do realizowania swoich pasji, uczenia się nowych rzeczy. Służą temu m.in. takie programy jak Senior+ i Aktywni+. Dzięki nim z roku na rok coraz więcej seniorów korzysta z bogatej oferty różnego rodzaju zajęć. Do 2025 r. na te programy przeznaczymy 0,5 mld zł – wskazuje minister Marlena Maląg.
Senior+
To wsparcie dla samorządów w tworzeniu i bieżącym funkcjonowaniu dziennych domów i klubów dla seniorów. Uczestnicząc w zajęciach organizowanych w placówkach, seniorzy mają możliwości rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego. Spotkania z rówieśnikami zachęcają do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. W latach 2015–2022 powstało w Polsce ok. 1,2 tys. ośrodków wsparcia. Z programu korzysta ponad 28 tys. seniorów.
Aktywni+
Głównym celem programu jest zwiększenie uczestnictwa osób starszych we wszystkich dziedzinach życia społecznego, zarówno w aktywnych formach spędzania czasu wolnego, jak i zaangażowania w obszarze rynku pracy. Aktywni+ to blisko 1150 projektów (2021–2023), z których skorzystało ok. 710 tys. seniorów.
III FILAR:
Opieka nad najstarszymi seniorami
Korpus Wsparcia Seniorów
Program realizowany od 2020 r. powstał, by wspierać osoby starsze w trakcie i po pandemii. To m.in. pomoc w załatwieniu różnych spraw – dostarczenie zakupów czy umówienie się do lekarza online. Wolontariusze informują też o dostępie do ogólnopolskich telefonów zaufania dla seniorów. Celem programu jest zwiększanie dostępu do „opieki na odległość” poprzez zakup tzw. opasek bezpieczeństwa wraz z systemem obsługi.
Opieka 75+
Program ma na celu rozwijanie i poprawę dostępności usług opiekuńczych, w tym socjalnych usług opiekuńczych kierowanych do osób samotnych, jak i w rodzinach, które osiągnęły wiek 75 lat i więcej. Adresatami są gminy miejskie, wiejskie, miejsko-wiejskie do 60 tys. mieszkańców.
– Jesteśmy gwarantem, że wszystkie działania adresowane do seniorów będą kontynuowane. Cały czas pracujemy nad tym, by katalog programów i działań dla osób starszych był rozbudowywany – mówi minister Marlena Maląg.
Czym są emerytury stażowe?
– Chcemy, by przejście na emeryturę stażową było możliwe po 38 latach pracy kobiet i 43 latach pracy mężczyzn. Każda osoba będzie miała wolność wyboru, czy chce skorzystać z emerytury stażowej, czy poczekać na osiągnięcie wieku emerytalnego, a tym samym dłużej odkładać na swoją emeryturę – mówi minister Marlena Maląg.
i