W tym "idealnym mieście" przeniesiesz się w czasie! Socrealistyczna perełka tuż za polską granicą

Miasto zbudowane od zera – i stare korzenie

Socrealistyczna część Eisenhüttenstadt powstała całkowicie od podstaw w 1950 roku jako pokazowy projekt Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Zaplanowano ją jako wzorcowe miasto robotnicze dla pracowników kombinatu metalurgicznego. Ulice wytyczono w geometrycznych liniach, a monumentalne bloki i gmachy ozdobiono rzeźbami, mozaikami i detalami typowymi dla epoki.

Warto jednak pamiętać, że Eisenhüttenstadt to nie tylko „nowe miasto”. W jego wschodniej części leży dawny Fürstenberg (Oder) – historyczne miasteczko z zachowaną starówką, kościołem i fragmentami średniowiecznej zabudowy. To kontrast, który sprawia, że Eisenhüttenstadt jest jeszcze ciekawsze do odkrywania.

Spacer śladami NRD

Najciekawszą częścią Eisenhüttenstadt pozostaje jednak tzw. „Pierwsze osiedle mieszkaniowe” (Wohnkomplex I) – ogromny zespół budynków z szerokimi alejami, podcieniami i ozdobnymi fasadami. W podwórkach między blokami można znaleźć zaskakująco dużo zieleni – drzewa, fontanny, ławki oraz miejsca do wypoczynku i rekreacji, idealne na chwilę oddechu w czasie zwiedzania.

Spacerując, można zobaczyć zachowane murale propagandowe, mozaiki z postaciami robotników i uczących się dzieci, a także monumentalne klatki schodowe przypominające o dawnych ambicjach władz NRD.

Monumentalne gmachy i symbole minionej epoki

Główną osią nowej części miasta jest Straße der Republik – szeroka ulica otoczona socrealistyczną zabudową, przypominająca monumentalne arterie stolic bloku wschodniego. Kilka kroków dalej, przy Fritz-Heckert-Straße, stoją reprezentacyjne gmachy – ratusz i teatr, które swoją architekturą przypominają o czasach, gdy Eisenhüttenstadt miało być wizytówką NRD.

Warto też zwrócić uwagę na ogromną mozaikę zdobiącą jeden z budynków – przedstawia sceny pracy i nauki. Na jednym z placów miasta zobaczymy natomiast pomnik-kolumnę zwieńczony pięcioramienną radziecką gwiazdą – symbol sojuszu NRD i ZSRR, który tutaj przetrwał do dziś.

Cisza zamiast tłumów turystów

Eisenhüttenstadt nie jest kurortem – turystów jest tu jak na lekarstwo. To dobra wiadomość dla miłośników spokojnego zwiedzania, ale jednocześnie powód, dla którego miasto bywa „uśpione”. Niewielka liczba mieszkańców i brak intensywnej promocji sprawiają, że o istnieniu tego miejsca wie mało kto. Jeśli ktoś oczekuje tętniącego życiem centrum z kawiarnianymi ogródkami, może się rozczarować – tutaj króluje spokój i industrialny klimat.

Najciekawsze miejsca w Eisenhüttenstadt – trasa dla piechurów

Dla tych, którzy chcą zobaczyć najważniejsze atrakcje miasta w jeden dzień, przygotowaliśmy propozycję trasy o długości ok. 5 km (2–3 godziny spokojnego marszu):

• Wohnkomplex I – serce socrealizmu z zielonymi podwórkami i fontannami.
• Muzeum NRD – codzienne życie w czasach Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
• Straße der Republik – główna ulica z socrealistyczną zabudową.
• Fritz-Heckert-Straße – monumentalne gmachy ratusza i teatru, ogromna mozaika.
• Plac z kolumną i radziecką gwiazdą – pamiątka sojuszu NRD i ZSRR.
• Kombinat hutniczy – zakład, dla którego powstało całe miasto.
• Starówka w Fürstenbergu – historyczna część miasta z klimatem dawnego miasteczka.

Jak dojechać z Polski?

Samochodem, po przekroczeniu granicy w Słubicach, do pokonania mamy około 30 kilometrów przez Frankfurt nad Odrą.

Jadąc pociągiem, po dotarciu do Frankfurtu nad Odrą, należy przesiąść się w pociąg regionalny. Pociągi do Eisenhüttenstadt kursują średnio co godzinę. Od stacji kolejowej należy pokonać około 2 km pieszo lub autobusem miejskim.

Czy warto odwiedzić Eisenhüttenstadt?

Eisenhüttenstadt to propozycja dla osób, które chcą zobaczyć coś nietypowego i lubią klimaty „retro”. To miasto bez tłumów, za to z niezwykłą historią i architekturą – od średniowiecznej starówki w Fürstenbergu po socrealistyczne założenia urbanistyczne NRD. Nie jest to jednak miejsce dla każdego – brak rozbudowanej bazy turystycznej i słaba komunikacja publiczna mogą zniechęcić.

Jeśli jednak interesuje cię historia Europy XX wieku i chcesz zobaczyć, jak wyglądał socjalistyczny sen o idealnym mieście – Eisenhüttenstadt zdecydowanie cię nie zawiedzie.