PIĘKNE DWORCE . Wrocław - jeden z najpiękniejszych dworców Europy

Zbudowano go w latach 1855–56, według projektu Wilhelma Grapowa, królewskiego architekta Kolei Górnośląskiej. Budynek był bardzo długi (ok. 200 m). Miał trzy ryzality (wysunięte elementy elewacji), w których usytuowano wejścia oraz wieże. Dworzec ozdobiono arkadami o charakterystycznych łukach i z licznymi ozdobnikami. Miał jednak tylko jeden peron, dlatego 50 lat później został przebudowany. Elewacja budynku nie została zmieniona, ale tory przeniesiono na południe i umieszczono je na nasypie.

Zbudowano także 640-metrową estakadę o 67 sklepionych ceglanych przęsłach, z czterema stalowymi wiaduktami. Estakadą poprowadzono główną linię kolejową, biegnącą przez centrum miasta. W ciągu tych ponad 150 lat Dworzec Wrocław Główny przechodził wiele remontów. Ale dopiero przed rozgrywkami Euro 2012 przeszedł kapitalną modernizację.

Duże wyzwanie – imponujący efekt

Remont wrocławskiego dworca był niełatwym wyzwaniem – głównie ze względu na jego wielkość i zabytkowy charakter. Wszystkie prace wykonywane były w ścisłej współpracy z konserwatorem zabytków. Udało się odbudować ozdobną stalową konstrukcję hali peronowej i kasowej, odtworzyć drewniane, secesyjne okienka kas biletowych. Z dużą dbałością odnowiono też posadzki i drewniane sufity. W ramach rewitalizacji wyremontowano również perony, tunele oraz pobliski plac. Zarówno budynek dworca, jak i plac świetnie wpisują się w tkankę miejską i stały się chlubną wizytówką Wrocławia.

Zabytkowy a zarazem nowoczesny

Rewitalizacja wrocławskiego dworca polegała nie tylko na przywróceniu mu dawnej świetności i odnowieniu zabytkowych elementów. Dworzec stał się także nowoczesny, bardziej bezpieczny i przyjazny dla osób niepełnosprawnych. Na pięknej antresoli otwarto część handlowo-usługową. Można tam nie tylko zrobić zakupy, ale również zjeść posiłek czy napić się kawy. Podróżni mają dostęp do bezpłatnej sieci Wi–Fi.

Dworzec, który kochał film. Z wzajemnością

Dworzec Wrocław Główny jest miejscem niezwykłym. To piękny budynek o długiej tradycji. Jest również bohaterem wielu produkcji filmowych i telewizyjnych. W 1967 roku na peronach dworca nakręcono 13. odcinek kultowego serialu „Stawka większa niż życie". Na potrzeby produkcji zawisły tam wtedy tablice z napisem „Berlin Ostbahnhof". W 1980 roku kręcono tu film „Mniejsze niebo". Ale to nie jedyny związek dworca ze „srebrnym ekranem". Od 1947 roku (z krótkimi przerwami) do 2010 roku funkcjonowało tu bowiem Kino Dworcowe, ostatnie w Europie. Jednym z jego bywalców był chociażby legendarny aktor Zbigniew Cybulski. Kino pracowało przez całą dobę, zaś seanse odbywały się co dwie godziny. Pod koniec swojej działalności kino zmieniło nazwę na „Dworcoffe" i zaczęło wyświetlać dzieła młodych twórców z łódzkiej Wyższej Szkoły Filmowej i Mistrzowskiej Szkoły Andrzeja Wajdy

Dworcowe perły architektury

Wiele z dworców kolejowych to zabytki i perły industrialnej architektury. Dzięki zrealizowanym przez PKP S.A. inwestycjom, zadbano o ich niepowtarzalny wygląd. W niezwykle dekoracyjnym holu dworca Opole Główne znajdziemy elementy charakterystyczne dla architektury neogotyku, neorenesansu, secesji i neoklasycyzmu. Zabytkowy XIX-wieczny gmach wyróżnia się nie tylko bogactwem stylów, ale także doskonałą akustyką – stojąc w jednym końcu holu można usłyszeć rozmowę prowadzoną w drugim.

Pomyślano o każdym detalu

W czasie prac modernizacyjnych elewację budynku precyzyjnie odnowiono i dodatkowo podkreślono jej wygląd za pomocą iluminacji. Renowację przeszła również historyczna stolarka drzwiowa, a także wielkie rozetowe okna budynku głównego. Zachowano historyczne elementy wystroju wnętrza, zabytkową stolarkę kasową wraz z dziewięcioma herbami. Odnowiono okładziny z cegieł szkliwionych oraz posadzkę z motywami kwiatowymi w holu głównym. Konserwację przeszły także freski w poczekalni. Przy nowym deptaku przed budynkiem wyeksponowano przestrzeń z zabytkowym parowozem, gdzie zostało zamontowane oświetlenie wysokie i ogrodowe.

Na Dolnym Śląsku dworce jak pałace

Dworzec kolejowy w Legnicy powstał 170 lat temu jako jeden z elementów Kolei Dolnośląsko-Marchijskiej. W ubiegłym roku obiekt odzyskał dawną świetność. W ramach modernizacji odnowiono elewację i hol kasowy. Odrestaurowano historyczne okienka kas biletowych, płytki ceramiczne na ścianach i zabytkowy strop. O historyczne detale zadbano także, odrestaurowując dworzec w Brzegu Dolnym. Zabytkowa bryła dworca z 1876 roku została podkreślona przez nową iluminację.

Dumne ze swojego dworca mogą być także Świebodzice. Obiekt wybudowano w 1869 r., a dwa lata temu odnowiono i zmodernizowano. Na wieżę powrócił zegar. Stolarka okienna i drzwiowa została wymieniona, ale na wzór tej historycznej. Renowację przeszedł hol obiektu, gdzie wymieniono posadzkę, pomalowano ściany i odrestaurowano zabytkowy kasetonowy strop.

Wyczyszczone i odrestaurowane

Pięknymi dworcami może pochwalić się również województwo śląskie, gdzie PKP S.A. odnowiła m.in. obiekty w Sosnowcu, Pszczynie i Myszkowie. Dworzec Sosnowiec Główny powstał w 1859 r. w wyniku połączenia Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej z Kolejami Śląskimi. Budynek zaprojektował słynny włoski architekt Henryk Marconi. Ten sam, który jest autorem projektów wielu klasycystycznych, neogotyckich i neorenesansowych reprezentacyjnych budynków w Polsce – m.in. w Warszawie zaprojektował kościół św. Boromeusza, pałac Branickich, hotel Europejski i pałac Paca, w Busku- Zdroju najsłynniejsze sanatorium, w Radomiu ratusz i wiele, wiele innych. Według jego projektu powstał także nieistniejący już dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w Warszawie.

Niedawno PKP S.A. odnowiła budynek dworca w Sosnowcu. Obsługa pasażerska, odbywająca się wcześniej w podziemnych tunelach, została przeniesiona do holu na parterze. Prawdziwą metamorfozę przejdzie niedługo dotychczas zamknięty dworzec Sosnowiec-Maczki. Był ostatnią stacją Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej po stronie Królestwa Polskiego. Również zaprojektował go Marconi. Dzięki współpracy PKP S.A. i Politechniki Śląskiej już wkrótce dworzec w Maczkach zostanie gruntownie zmodernizowany i zyska nową funkcję. Powstanie tu Centrum Naukowo-Dydaktyczne Transportu Kolejowego.

Pasażerowie cieszą się także odnowionym dworcem w Pszczynie. Renowacji poddano tu ceglaną elewację budynku, pokrytą kilkoma powłokami malarskimi. Elewacja została podkreślona przez iluminację oraz zabezpieczona specjalną powłoką antygraffiti. Odtworzono także pierwotny wygląd wiaty przylegającej do budynku dworca. Gruntownie wyremontowano hol. Odrestaurowana i pięknie oświetlona została także ceglana elewacja dworca w Myszkowie.

Industrialna ceglana perełka

Wypiękniał również dworzec z końca XIX wieku w Kluczborku. Tu także wyczyszczono i odrestaurowano ceglaną elewację budynku. Renowację przeszły malowidła nad łukami okiennymi. Nad wejściami zainstalowano stylizowane daszki ze zdobionymi wspornikami, a na dachu – balustradę wokół dawnego świetlika. Na elewację od strony parkingu powrócił zegar, który stylem zbliżony jest do tego z czasów budowy dworca. Odtworzono posadzkę i okładziny ścienne. Renowacja objęła także zabytkowe wejściowe drzwi dworcowe.

Szklana fasada – wizytówka Katowic

To ogromna zmiana – zbudowany od podstaw dworzec kolejowy w Katowicach jest teraz prawdziwą wizytówką stolicy Górnego Śląska. Już z daleka widać wielką, przeszkloną fasadę dworca z charakterystycznym neonem: Katowice. Budując nową halę odtworzono charakterystyczne dla konstrukcji budynku kielichy. Nowy katowicki dworzec jest bardzo funkcjonalny i oferuje podróżnym szeroki wachlarz usług.

Zgodnie z najnowszymi trendami

Wnętrza wykończone są zgodnie z najnowszym stylem, m.in. surowym betonem, elementami ze stali nierdzewnej i szkła. W nowej części dworca działa dziewięć kas biletowych. Są również dwa Centra Obsługi Klienta – Kolei Śląskich i PKP Intercity. Powstało także nowe biuro dworca, którego pracownicy służą pomocą podróżnym. W hali zainstalowano biletomaty i bankomaty. Pojawiły się restauracje znanych sieci, kawiarnie, sklepy i apteka. Można także spędzić czas przy lekturze – w nowym biurze dworca znalazła się tzw. półka bookcrossingowa. Bookcrossing to idea przekazywania książek, „uwalniania" ich w specjalnie wyznaczonych do tego miejscach – skąd można je zabrać, przeczytać i odłożyć w tym samym lub innym miejscu – może to być tramwaj, uczelnia, pociąg czy, jak w tym wypadku, dworzec. Budynek dworcowy jest połączony z pobliskim kompleksem usługowo-handlowym Galeria Katowicka.

Przyjazny i nowoczesny

Pasażerowie mają do dyspozycji bezpłatne Wi-Fi, mogą więc korzystać z internetu do woli. To teraz standard – już na ponad 120 kolejowych dworcach i w wielu pociągach można bezpłatnie korzystać z internetu. Wprowadzono udogodnienia dla osób niepełnosprawnych – na perony prowadzą windy, a w budynku dworca zainstalowano schody ruchome. Wprowadzono oznakowanie dla niewidomych, w hali głównej zainstalowano także tablicę informacyjną w języku Braille'a. Dla zwiększenia bezpieczeństwa podróżnych na dworcu zainstalowano monitoring. Wdrożono także inteligentny system zarządzania obiektem, który kontroluje pracę poszczególnych urządzeń oraz informuje o problemach i awariach.

Na dworcach nie tylko czeka się na pociąg

Dworce dzięki remontom i rewitalizacjom nie tylko pięknieją. Zyskują również nowe funkcje i oferują podróżnym duży wybór usług. Na wyremontowanych i odnowionych dworcach podróżni znajdą kawiarnie, restauracje, sklepy oraz różne punkty usługowe. Możemy między innymi kupić sobie coś „na drogę", zrobić zakupy po powrocie z podróży czy doładować telefon. W niektórych obiektach, np. na dworcu Wrocław Główny czy warszawskim Centralnym, organizowane są różne wydarzenia kulturalne, np. wystawy czy gry miejskie.

Nowy wygląd i funkcje

Jednym z dworców, który dzięki remontowi zyskał nie tylko nowy wygląd, ale też nowe funkcje, jest ten w Obornikach Śląskich. Od połowy czerwca działa tu... biblioteka miejska! Zajęła ona część budynku dworca, w którym kiedyś mieściła się restauracja, przylegający do niej parterowy łącznik, a także część piwnic. Podziemia dworca kryją w sobie teraz nie tylko półki z książkami, ale również salę konferencyjno-wystawową.

Dla turystów i mieszkańców

Na dworcu w Poraju wyremontowano niemal wszystko – budynek, kasę biletową i dworcowe toalety, które dostosowano do potrzeb osób niepełnosprawnych. Część nowo wyremontowanej przestrzeni zagospodarowano przy współpracy z Gminą Poraj, dzięki czemu na dworcu działa Gminne Centrum Informacji wraz z przestrzenią wystawienniczą. W Świebodzicach na parterze dworca zlokalizowano placówkę kulturalną oraz... siedzibę straży miejskiej.

Wygodnie i bez barier

Dzięki remontom i przebudowom, które przeszły ostatnio polskie dworce, jest na nich bezpieczniej i przyjemniej. Zniknęły również bariery, które wcześniej mogły utrudniać poruszanie się po dworcach osobom niepełnosprawnym czy rodzicom z małymi dziećmi. Wyremontowane i odnowione budynki są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Podjazdy, podnośniki i windy ułatwiają poruszanie się po dworcu również osobom z ciężkim bagażem lub dziecięcym wózkiem. Dla najmłodszych pasażerów także przygotowano udogodnienia. Na przykład w Obornikach Śląskich wygospodarowano specjalne pomieszczenie, gdzie można skorzystać z przewijaka.

Nowoczesne systemy informacji

Pasażerowie chwalą sobie czytelne i łatwo dostępne systemy informacyjne. Dzięki nim błyskawicznie poznamy rozkład jazdy oraz mamy dostęp do informacji o wszelkich zmianach w kursowaniu pociągów. Nowoczesne systemy informacji pasażerskiej działają zarówno na dużych dworcach, takich jak: Poznań Główny, Kraków Główny, Warszawa Centralna czy Gdynia Główna, jak i tych mniejszych, np.: Oborniki Śląskie, Malbork.

Parkuj i jedź

Przed wieloma dworcami znajdują się specjalne miejsca postojowe. Tak jest np. w Poraju Myszkowie czy Obornikach Śląskich. Wybudowano parkingi, postawiono stojaki rowerowe i nowe ławki. Posadzono także nowe drzewa i krzewy. Z kolei w Kluczborku wymieniono nawierzchnię starego parkingu. Dziś są tam miejsca aż dla 44 aut. Dwa z nich, znajdujące się tuż przy wejściu do budynku, są przeznaczone dla osób niepełnosprawnych. Przy samym budynku również pojawiły się stojaki na rowery.