UMOWY I PISMA NA RÓŻNE SYTUACJE cz.5 Odwołanie od decyzji ZUS

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie wymienia wszystkich spraw, w których Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje, a zatem wszystkich przypadków decyzji ZUS, od których można się odwołać. Prawo złożenia odwołania od decyzji ZUS przysługuje ubezpieczonemu, jeśli w jego opinii decyzja ta jest niesłuszna. Odwołanie powinno być sporządzone prawidłowo. Od niego, jako pierwszego pisma w sprawie, wiele zależy. Jeśli będzie zawierać błędy i przywoływać argumenty niemające związku z kwestionowaną decyzją, może przesądzić o przegraniu sprawy. Pismo odwoławcze z prawidłowo sformułowanymi wnioskami
dowodowymi, o ile są one zasadne, ułatwi pracę sądu i przyczyni się do pozytywnego rozpatrzenia odwołania.

Umowy i pisma na różne sytuacje cz.5. Tryb odwoławczy krok po kroku

Decyzje wydane przez ZUS nie są ostateczne. Przysługuje od nich odwołanie do właściwego sądu, na zasadach, które określa Kodeks postępowania cywilnego. Odwołania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych rozpatrują w I instancji okręgowe sądy pracy i ubezpieczeń społecznych.

Odwołanie wniesione do jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję, jednostka ta może uznać za słuszne. W takim przypadku zmienia lub uchyla swoją decyzję, nie później niż w terminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania. Jeśli jednak ZUS nie podziela zdania osoby odwołującej się, wraz z aktami sprawy przekazuje odwołanie do sądu.

1. Od decyzji w sprawie emerytury lub renty można wnieść odwołanie do sądu okręgowego (wydział pracy lub ubezpieczeń społecznych). Sądem właściwym jest sąd miejsca zamieszkania osoby, która wnosi odwołanie.

2. Termin wniesienia odwołania to miesiąc od dnia doręczenia odpisu decyzji ZUS. Jeśli jednak ZUS nie wydał decyzji w ciągu dwóch miesięcy od złożenia wniosku w sprawie, w której jest organem właściwym do podjęcia decyzji, odwołanie od decyzji można wnieść w każdym momencie po upływie tych dwóch miesięcy.

3. Odwołanie od decyzji w sprawie emerytury lub renty:

◗ dostarcza się na piśmie (osobiście lub wysyłając pocztą) do jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję,
◗ składając ustnie odwołanie do protokołu sporządzonego przez właściwą jednostkę organizacyjną ZUS,
◗ wnosząc odwołanie do protokołu w sądzie okręgowym miejsca zamieszkania lub w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy.

4. ZUS nie nada odwołaniu dalszego biegu, jeżeli uzna odwołanie za słuszne i w związku z tym wyda w terminie 30 dni nową decyzję w sprawie świadczenia, zmieniającą lub uchylającą decyzję, w sprawie której wpłynęło odwołanie.

5. Jeżeli jednostka ZUS uzna, że złożone odwołanie, kwestionujące odmowę przyznania świadczenia lub jego ustaloną wysokość, nie jest słuszne, przekaże odwołanie wraz z aktami sprawy i uzasadnieniem do właściwego sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych – w terminie 30 dni od złożenia odwołania.

6. Sąd sprawdza złożone w terminie odwołanie od decyzji ZUS pod względem formalnym: czy nie ma braków i czy nie zawiera błędów. W razie uchybień formalnych wzywa odwołującego się do poprawienia lub uzupełnienia pisma, pod rygorem zwrotu.

7. Sąd rozpatruje odwołanie i jeśli uzna, że odwołujący się miał podstawy do jego wniesienia, zmienia zaskarżoną decyzję ZUS w całości lub w części. Jeśli natomiast sąd po rozpatrzeniu odwołania uzna, że nie ma podstaw do jego uwzględnienia, oddala je.

8. Jeśli odwołanie dotyczy niewydania decyzji przez ZUS, sąd, uwzględniając je, zobowiązuje organ rentowy do jej wydania w określonym terminie lub wydaje decyzję sam.

9. Od orzeczenia wydanego przez sąd okręgowy przysługuje apelacja do sądu apelacyjnego. Wnosi się ją do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem, a jeśli strona nie zgłosiła wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem – w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji.

10. Wniesienie skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego jest możliwe zawsze w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury (renty) oraz w sprawach o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. W przypadku spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych o świadczenie można wnieść skargę kasacyjną do SN, jeśli wartość przedmiotu zaskarżenia nie jest mniejsza niż 10 tys. zł.

JAK BEZ BŁĘDÓW SPORZĄDZIĆ ODWOŁANIE OD DECYZJI ZUS

Decyzja, którą wydała ZUS w sprawie twojej renty lub emerytury, nie jest ostateczna. Jeśli uważasz, że jest krzywdząca, możesz się od niej odwołać. Warto skorzystać z tej możliwości, bo nie wymaga to specjalnego wysiłku ani nie wiąże się z kosztami.

Odwołanie od decyzji ZUS jest pierwszym pismem w sprawie. Jego prawidłowe sporządzenie może w niektórych przypadkach przesądzać o zakończeniu sporu w sposób pomyślny dla osoby odwołującej się. Prezentowany przez nas wzór dokumentu ma na celu wskazanie, w jaki sposób można odwołać się od decyzji wydanej przez ZUS. Pozwoli też zaoszczędzić czas w trakcie rozprawy, bo nie będzie wówczas konieczności powtarzania bądź konstruowania na potrzeby rozprawy wniosków dowodowych.

Będą one zawarte w poniższym odwołaniu. Pamiętaj jednak, że jest to tylko wzór. Dzięki niemu z łatwością sporządzisz i zmodyfikujesz swoje odwołanie. W każdej następnej sprawie, w jakiej będziesz go używać, musisz odpowiednio go zmodyfikować. Wnioski zawarte w naszym odwołaniu nie zawsze będą odpowiednie do kolejnej sprawy. Różna będzie także treść uzasadnienia. Ogólny zarys dokumentu jednak pozostanie taki sam.

- W odwołaniu należy ściśle określić decyzję, jakiej dotyczy – najlepiej podać datę jej wydania i numer nadany przez ZUS.
- Należy określić świadczenie, którego ZUS odmówił, wydając decyzję.
- Należy wskazać, na temat jakich okoliczności mają złożyć zeznania świadkowie wymienieni w odwołaniu od decyzji ZUS (np. wymiar czasu pracy ubezpieczonego w określonym okresie w warunkach szczególnych, wysokość wynagrodzenia, jakie otrzymywał).'
- W punkcie, w którym odwołujący się od decyzji zobowiązuje określoną instytucję do złożenia do akt sprawy konkretnych dokumentów, konieczne jest podanie adresu instytucji (np. szpitala, który ma złożyć dokumentację leczenia), aby sąd mógł zwrócić się o ich przesłanie.
- Należy określić, jakie (istotne dla sprawy) okoliczności mają wyniknąć ze wskazanych dokumentów (np. okres, w którym ubezpieczony przebywał w szpitalu z powodu choroby).
- Należy wymienić specjalizację biegłego lekarza (lekarzy), np. psychiatria, endokrynologia, pulmonologia.
- Opinia biegłego lekarza powinna być przedstawiona po to, aby potwierdzić okoliczność wskazaną w odwołaniu (np. że choroba wpłynęła na zdolność ubezpieczonego do pracy, że jest on całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy itp.).
- należy wymienić załączniki – dokumenty dołączone do odwołania.

12 SPRAW, W JAKICH MOŻNA ODWOŁAĆ SIĘ OD DECYZJI ZUS

Możesz zakwestionować zarówno odmowę przyznania świadczenia, jak i jego wysokość. Jeśli natomiast nie zgadzasz się z orzeczeniem lekarza orzecznika, możesz wnieść sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Odwołanie powinieneś wnieść na piśmie, masz jednak prawo złożyć je także ustnie do protokołu sporządzonego w oddziale ZUS, który wydał decyzję. Odwołanie możesz również wnieść bezpośrednio do sądu (z wyjątkiem dotyczącego bezczynności ZUS-u), ale pamiętaj, że wydłuży to czas załatwienia twojej sprawy. ZUS wydaje rozstrzygnięcia indywidualne na drodze decyzji w sprawach należących do jego właściwości.

1. W sprawach o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego dla osób ubezpieczonych, niemających już prawa do zasiłku chorobowego, ale nadal niezdolnego do pracy.
2. Dotyczące składek, na przykład ustalania wymiaru składek, poboru tych składek, a także umarzania należności z tytułu składek.
3. Rozstrzygające żądanie przyznania świadczenia, a także żądanie wznowienia przez organ rentowy postępowania w sprawie świadczenia.
4. Sprawy, w których ZUS powinien wydać postanowienia kończące postępowanie w sprawie, ale zamiast nich wydał decyzje.
5. Bardzo często sprawy dotyczące zgłaszania do właściwych ubezpieczeń społecznych oraz związane z przebiegiem ubezpieczeń.
6. Dotyczące wypłaty świadczenia osobie zamieszkałej zagranicą.
7. W sprawach o uzyskanie i wypłatę zasiłku chorobowego oraz macierzyńskiego dla osób płacących składki.
8. Dotyczące niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji (na przykład decyzje wydane przez lekarza orzecznika, od których nie wniesiono sprzeciwu, orzeczenia komisji lekarskiej ZUS).
9. Żądania ponownego ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości (na przykład wnioski dotyczące przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia).
10. Dotyczące wyłączenia z kręgu osób uprawnionych do renty rodzinnej czy na przykład przyznania przez ZUS dodatku do pobieranego świadczenia.
11. Ustalające uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i określające wymiar tych świadczeń, dotyczące np. przyznania, waloryzacji czy wstrzymania emerytury, renty, zasiłku.
12. Bardzo często również sprawy dotyczące podjęcia lub wznowienia wypłaty świadczenia z ZUS lub dotyczące zawieszenia prawa do tego świadczenia.

POWIĘKSZ

PAMIĘTAJ O TERMINACH

OLGA PŁUDOWSKA, prawnik kancelarii Omega

Termin na wniesienie odwołania wynosi jeden miesiąc od dnia otrzymania odpisu decyzji. Bardzo ważne jest zapisanie na kopercie daty odbioru decyzji, by móc sporządzić odwołanie w powyższym terminie i nie dopuścić do uchybienia mu. W razie uchybienia powyższemu terminowi skutkuje to tym, że sąd odrzuci odwołanie. Sąd przyjmie odwołanie do rozpoznania, jeżeli jego przekroczenie nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

W sytuacji gdy organ rentowy nie wyda decyzji w terminie 2 miesięcy od dnia zgłoszenia roszczenia, wówczas odwołanie można wnieść bez zachowania powyższego terminu – w każdym czasie po jego upływie. Powyższa sytuacja traktowana jest jako wydanie decyzji odmownej przez organ rentowy. Po wniesieniu odwołania jest ono niezwłocznie przekazywane wraz ze wszystkimi aktami sprawy do sądu. Może je też uznać w całości za słuszne, wówczas nie przekazuje się akt, tylko uchyla bądź zmienia zaskarżoną decyzję.

Jeżeli w odwołaniu od decyzji ZUS zostaną wskazane nowe okoliczności związane z niezdolnością do pracy bądź niezdolnością do samodzielnej egzystencji, które miały miejsce po dniu wydania przez lekarza orzecznika ZUS decyzji w niniejszej sprawie, od której nie został wniesiony sprzeciw lub orzeczenia komisji lekarskiej ZUS – organ rentowy nie jest władny przekazać odwołania do sądu. Nadaje jej właściwy bieg przez przekazanie lekarzowi orzecznikowi do ponownego rozpoznania. Następuje uchylenie poprzedniej decyzji w celu zbadania nowych okoliczności i w ich oparciu wydania nowej decyzji. Od decyzji wydanej w tym toku przysługuje odwołanie do sądu.

KIEDY NIE MOŻESZ SKARŻYĆ

Odwołanie od decyzji ZUS nie przysługuje, jeśli decyzja:
◗ dotyczy przyznania świadczenia w drodze wyjątku,
◗ dotyczy odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku,
◗ została podjęta w sprawie o umorzenie zaległych należności z tytułu składek.

Jeżeli strona nie jest zadowolona z decyzji, przysługuje jej jedynie prawo do wniesienia wniosku do prezesa ZUS o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wniosek taki wnosi się za pośrednictwem tej jednostki ZUS, która wydała decyzję. Decyzję wydaną po ponownym rozpatrzeniu sprawy można zaskarżyć, wnosząc skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego.