Wideo
Pogoda
Quizy
Tolek, bo tak przyjaciele nazywali Antka Browarczyka (†20 l.), nie brał udziału w manifestacji. Choć działał w Solidarności, to tamtego dnia znalazł się w tym miejscu przez zwykły przypadek. Czy ten sam przypadek sprawił, że akurat jego dosięgnęła wtedy kula snajpera? Tolek padł martwy na ziemię. Gdyby nie ten przeklęty strzał, dziś miałby 50 lat.
- Pewnie miałby teraz swoją rodzinę i dzieci. Chociaż od jego śmierci minęło już 30 lat, to nie potrafię się z nią pogodzić i nadal czuję pustkę - opowiada nam Grażyna Browarczyk (35 l.), siostra Antka. Kobieta pokazuje nam nie tylko portret ukochanego brata. Wyciąga też starą kurtkę. Choć jest pomięta i poplamiona, pani Grażyna przechowuje ją niczym bezcenną relikwię. Jej ukochany Tolek miał ją na sobie, kiedy został zamordowany.
Kobieta, choć była wtedy małą dziewczynką, pamięta doskonale ostatnie dni życia jej brata. W domu się o tym nie mówiło, ale wszyscy wiedzieli, że Toluś działa w Solidarności. Na krótko przed śmiercią był świadkiem brutalnego aresztowania swoich kolegów.
- Pamiętam, że przyszedł wtedy do domu i zniszczył swój notes z kontaktami. Powiedział też rodzicom, że mogą po niego przyjść, bo w komitecie Solidarności wisi jego zdjęcie z Lechem Wałęsą - wspomina kobieta. Wtedy nie przyszli, ale chłopak zginął niedługo potem. Odprowadził swojego kolegę na przystanek autobusowy w centrum Gdańska. W tym czasie przed Komitetem Wojewódzkim PZPR w Gdańsku milicja rozpędzała demonstrantów.
Wystrzelony przez snajpera pocisk trafił go w policzek i utkwił w rdzeniu z tyłu głowy. Przechodnie szybko zanieśli go do szpitala, ale nie udało się go uratować. Zbrodnia była tuszowana, a morderca nigdy nie został ukarany.
Dla kolegów z podziemia Antoni Browarczyk to bohater, pierwsza ofiara stanu wojennego. Dla pani Grażyny pozostanie jednak ukochanym bratem. - Chociaż był ode mnie dużo starszy, to spędzaliśmy ze sobą mnóstwo czasu. Zabierał mnie wszędzie ze sobą na mecze Lechii Gdańsk, a nawet na randki ze swoją dziewczyną Dorotą - opowiada, głaszcząc czule
Krzysztof Jasiński (†25 l.) Znaleziony brutalnie pobity na przystanku PKS. Był działaczem "S" w Olsztynie, internowany
Grzegorz Luks (†19 l.) Zatrzymany bezpodstawnie przez MO na dworcu w Goleniowie. Przewieziony na komisariat i tam skatowany
Władysław Durda (†43 l.) Zatruty gazem łzawiącym. Policja odmówiła wezwania pogotowia. Ślusarz szczecińskiego portu
Lesław Martin (†37 l.) Zrzucony z kładki nad torami PKP we Wrocławiu. Pracował jako elektryk, drukował nielegalne wydawnictwa
Zenon Zając (†22 l.) Górnik z kopalni "Wujek" w Katowicach. Zginął podczas pacyfikacji kopalni od postrzału w pierś
Bernard Łyskawa (†51 l.) Mechanik z Wrocławia. Zginął podczas ulicznej manifestacji. Zasłabł, a zomowcy nie pozwolili lekarzowi reanimować go
Józef Czekalski (†48 l.) Górnik kopalni "Wujek". Zginął podczas pacyfikacji kopalni od strzału w pierś
Ks. Stanisław Kowalczyk (†48 l.) Ojciec Honoriusz z zakonu dominikanów w Poznaniu. Pomagał internowanym. Został ciężko ranny w wypadku samochodowym. Nie wyjaśniono jego okoliczności
Ks. Stanisław Suchowolec (†31 l.) Kapelan białostockiej Solidarności. Oficjalna wersja śmierci to zatrucie gazem. Ksiądz dostawał wcześniej pogróżki
Joachim Gnida (†28 l.) Górnik z kopalni "Wujek" w Katowicach. Podczas pacyfikacji kopalni zginął od strzału w głowę.
Zbigniew Simoniuk (†33 l.) Działacz Solidarności z Białegostoku. Według oficjalnej wersji powiesił się w celi więzienia w Białymstoku
Ryszard Smagur (†29 l.) Robotnik z Nowej Huty. Zginął podczas manifestacji ugodzony w szyję petardą z gazem
Mieczysław Rokitnicki (†47 l.) Zatrzymany w Przemyślu, zmarł po przesłuchaniach w areszcie w Zalężu
Piotr Sadowski (†32 l.) Stoczniowiec z Gdańska. Zginął podczas manifestacji. Uciekał zomowcom, przewrócił się i stracił przytomność. Zatruty gazami łzawiącymi
Emil Barchański (†17 l.) Uczeń LO im. M. Reja w Warszawie. Oblał farbą pomnik Dzierżyńskiego, jego ciało wyłowiono z rzeki
Jan Stawisiński (†22 l.) Górnik z kopalni "Wujek" w Katowicach. Zginął podczas pacyfikacji kopalni od kuli w głowę
Michał Adamowicz (†28 l.) Elektryk z Lubina, ugodzony kulą podczas masakry lubińskiej
Marcin Antonowicz (†19 l.) Student z Gdańska, dotkliwie pobity w milicyjnej "suce". Nieprzytomnego wyrzucono z samochodu na ulicę
Wacław Kamiński (†32 l.) Spawacz z Gdańska, trafiony petardą podczas manifestacji. Nieprzytomnego - bili zomowcy
Piotr Bartoszcze (†34 l.) Rolnik ze Sławęcina na Kujawach. Znaleziony w studzience melioracyjnej na polu. Był bity i duszony
Roman Franz (†32 l.) Górnik z Gliwic, zatrzymany przez milicję na dworcu w Gliwicach, znaleziony na ławce pobity do nieprzytomności
Zbigniew Wilk (†30 l.) Górnik z "Wujka", podczas pacyfikacji kopalni zabity strzałem w plecy
Ryszard Gzik (†35 l.) Górnik z "Wujka", podczas pacyfikacji kopalni zginął od postrzału w głowę
Bogusław Kopczak (†28 l.) Górnik z kopalni "Wujek", zabity od strzału w brzuch przez zomowców
Zbigniew Szkarłat (†43 l.) Działacz "S" w Nowym Sączu, został pobity na ulicy, zmarł na skutek ciężkich urazów mózgu
Józef Larysz (†41 l.) Działacz "S" z Pszczyny. Zmarł po przesłuchaniu na komendzie MO w Katowicach
Grzegorz Przemyk (†19 l.) Zakatowany na komisariacie MO w Warszawie
Tadeusz Frąś (†34 l.) Działacz "S" z Zabierzowa Podhalańskiego k. Niepołomnic. Pobity na ulicy
Andrzej Pełka (†19 l.) Górnik z kopalni "Wujek". Podczas pacyfikacji kopalni ugodzony trzema kulami
Jan Ziółkowski (†56 l.) Działacz Solidarności w Poznaniu, brutalnie pobity przez milicję na przesłuchaniu, zmarł cztery dni później
Stanisław Królik (†39 l.) Pracownik Fotooptyki w Warszawie, zatrzymany i brutalnie pobity przez zomowców
Marek Kuchta (†30 l.) Warszawski robotnik, działacz Solidarności, brutalnie pobity na Starówce
Bogusław Podborączyński (†21 l.) Działacz Solidarności, znaleziony martwy w rzece
Mieczysław Radomski (†56 l.) Ślusarz z Unitry-Unimy w Warszawie. Zginął podczas manifestacji
Tadeusz Kostecki (†62 l.) Inżynier wrocławskich wodociągów, brutalnie pobity
Jan Strzelecki (†69 l.) Socjolog, brutalnie pobity przez zomowców
Wojciech Cieślewicz (†29 l.) Poznański dziennikarz, skatowany przez zomo
Ryszard Kowalski (†44 l.) Przywódca Solidarności w Nowej Hucie, utopiony w rzece
Piotr Majrzchak (†19 l.) Uczeń technikum w Poznaniu, pobity na śmierć przez zomowców
Ks. Stefan Niedzielak (†75 l.) Współzałożyciel Rodziny Katyńskiej, zabity na plebanii kościoła
Stanisław Rak (†30 l.) Zegarmistrz z Kielc, zmarł na skutek brutalnego pobicia na komisariacie MO
Bogdan Włosik (†20 l.) Uczeń technikum w Nowej Hucie, zastrzelony przez oficera SB
Józef Giza (†24 l.) Górnik z kopalni "Wujek", zginął podczas pacyfikacji kopalni
Jan Samsonowicz (†39 l.) Gdański literat, działacz opozycji, powieszony na płocie stadionu RKS "Stoczniowiec" w Gdańsku
Kazimierz Michalczyk (†27 l.) Wrocławski tokarz, zginął od jednej z kul podczas demonstracji
Janina Drabowska (†63 l.) Rencistka, zmarła od gazu łzawiącego użytego przez zomowców
Podcasty
Playlisty tematyczne
