- Od 1 stycznia 2026 roku w Polsce wejdą w życie nowe, surowe przepisy antysmogowe, które uderzą w właścicieli starych kotłów.
- Za palenie węglem w przestarzałych piecach grozić będzie mandat w wysokości 500 zł, a w przypadku skierowania sprawy do sądu - nawet 5000 zł.
- Dowiedz się, które województwa obejmą nowe regulacje, jakie są terminy wymiany pieców i skąd pozyskać środki na modernizację ogrzewania.
Skąd zakaz palenia węglem?
Podstawą prawną są dwa filary ochrony powietrza w Polsce. Pierwszy to Krajowy Program Ochrony Powietrza (KPOP), opracowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, zakładający całkowite odejście od węgla do 2040 roku. Drugi filar stanowią uchwały antysmogowe przyjmowane przez sejmiki województw, które nakładają przyspieszone terminy wymiany starych pieców.
Jakie kary grożą za palenie węglem?
Nieprzestrzeganie przepisów może skończyć się poważnymi konsekwencjami finansowymi. Mandat wynosi do 500 zł, ale w przypadku skierowania sprawy do sądu grzywna może sięgnąć nawet 5000 zł. Karę można nałożyć wielokrotnie, aż do momentu likwidacji starego pieca. Podstawą prawną są m.in.:
- Art. 334 ustawy Prawo ochrony środowiska - sankcje za łamanie uchwał sejmiku.
- Art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń - grzywna od 20 do 5000 zł.
- Art. 9 § 2 Kodeksu wykroczeń - sumowanie kar w przypadku wielokrotnych naruszeń.
Celem uchwał jest ograniczenie emisji pyłów PM10, PM2,5 oraz rakotwórczego benzo(a)pirenu, którego domowe piece wciąż są głównym źródłem w Polsce.
Gdzie obowiązują zakazy i jakie są terminy?
- Podkarpackie: od 1 stycznia 2026 r. zakaz używania kotłów pozaklasowych, a od 2028 r. koniec kotłów klasy 3 i 4.
- Świętokrzyskie: od 1 lipca 2026 r. zakaz stosowania paliwa stałego w budynkach z dostępem do sieci gazowej lub ciepłowniczej.
- Śląskie: od 1 stycznia 2026 r. całkowity zakaz użytkowania kotłów pozaklasowych.
- Lubelskie: do końca 2026 r. obowiązkowa wymiana kotłów klasy 3 i 4; do końca 2029 r. dopuszczalne kotły klasy 5.
Czego nie wolno palić w piecu?
Nawet nowoczesny kocioł nie pozwala na spalanie paliw złej jakości. Zakazane są m.in.:
- węgiel brunatny i paliwa stałe z jego udziałem,
- muły i flotokoncentraty węglowe,
- węgiel kamienny o uziarnieniu poniżej 3–5 mm,
- drewno o wilgotności powyżej 20%.
Skąd wziąć pieniądze na nowy kocioł?
Modernizacja ogrzewania nie musi być finansowana wyłącznie z własnych środków. Program „Czyste Powietrze” oferuje do 136 200 zł dotacji na wymianę kotła i termomodernizację domu. Wnioski składa się w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska lub przez lokalne urzędy gmin. W Podkarpaciu działa też projekt LIFE „Żyj i Oddychaj”, oferujący doradztwo i pomoc w wypełnianiu wniosków.
Co robić teraz?
Jeśli piec nie spełnia wymagań, należy sprawdzić tabliczkę znamionową i złożyć wniosek o dofinansowanie. Od 2026 roku palenie węglem grozi mandatami i grzywnami, a tylko nowoczesne urządzenia zgodne z ekoprojektem pozwolą uniknąć sankcji.
Źródło: agroFakt
Podcasty
Playlisty tematyczne
