To była przełomowa operacja profesora Religi. Pacjent z nowym sercem żył jeszcze 30 lat

• 5 listopada 1985 r. zespół pod kierownictwem prof. Zbigniewa Religi dokonał pierwszej w Polsce udanej transplantacji serca.
• Pacjentem był 62-letni rolnik z Krzepic, a operacja trwała ponad dwie godziny.
• Operacja otworzyła drogę do kolejnych przeszczepów, a rekordzista Tadeusz Żytkiewicz żył z nowym sercem ponad 30 lat.

40. rocznica udanej transplantacji serca. Ta operacja była przełomem

Przełomowa operacja odbyła się w Wojewódzkim Ośrodku Kardiologii w Zabrzu. Dziś to Śląskie Centrum Chorób Serca, gdzie dokonuje się kilkudziesięciu transplantacji serca rocznie. Jednakże w listopadzie prof. Religa i jego zespół porwał się na rzecz, która do tej pory się nie udała w kraju. Pomni tego, że w 1969 r. prof. Jan Moll i prof. Jan Dziatkowiak spróbowali przeszczepić serce, ale ich pacjent zmarł krótko po operacji postanowili ponownie spróbować transplantacji.

- Wchodzę do pracy (...). Religa mówi: będzie przeszczep. Już wiedziałem, że nie wrócę do domu przynajmniej przez dwa dni. Pacjent był w krytycznym stanie. Dawcę przywieziono z Warszawy. (...). Transplantacja zaczęła się po południu, raczej późnym popołudniem. (...). Operacja poszła szybko, dwie godziny z kawałkiem. Religa błyskawicznie łączył ze sobą naczynia krwionośne, jakby miał w tym rutynę, jakby to nie był nasz pierwszy raz. Inna sprawa, że (...) ćwiczył przeszczepy serca na zwłokach. (...) kiedy wyjęliśmy serce z klatki piersiowej biorcy i spojrzałem w tę pustą przestrzeń między żebrami, poczułem lęk. Ale nie trwał on długo, nowe serce zostało „przyszyte”, zdjęliśmy klemy i to nowe serce zaczęło bić. To był moment, którego nie zapomnę nigdy - wspominał w wywiadach prof. Andrzej Bochenek.

Rekordzista z przeszczepionym sercem żył 30 lat

Jednakże pierwszy pacjent prof. Religi, mimo udanej operacji, zmarł w ciągu ośmiu dni. Kolejnych dwóch pacjentów też zmarło stosunkowo szybko. To jednak nie załamało lekarzy z Zabrza. W dwa lata od pierwszej operacji wykonali 31 przeszczepów. Wśród pacjentów był Tadeusz Żytkiewicz - człowiek, który pierwszy zawał miał w wieku 44 lat. Potem były dwa kolejne. 5 sierpnia 1987 r. Żytkiewicz dostał nowe serce. Przeżył z nim aż 30 lat. - Znałem ryzyko i nie bałem się śmierci, bo i tak byłem na nią skazany. Obawiałem się jedynie kalectwa, niedołęstwa - stwierdził w jednym z wywiadów pacjent.

W 2009 r. po pogrzebie prof. Religi, Żytkiewicz wspominał - (...) miałem ogromne zaufanie do niego, bo po 1987 r. byli już ludzie po przeszczepie, chodzili i żyli. (...) Ufałem mu bezgranicznie, pchałem się wtedy do niego, (...) choć jeszcze w tamtym czasie operacja była ryzykowna.